De Meetlat: Watchmen - de film vs. de comics

In deze editie van De Meetlat wordt de filmWatchmennaast de gelijknamige comics gehouden. Kan deze de vergelijking met het origineel aan? Volledig spoiler-vrij, dus geschikt voor iedereen.

Het werk van schrijver Alan Moore en tekenaar Dave Gibbons wordt nog steeds beschouwd als een van de beste graphic novels ooit. De comic werd in de jaren '80 uitgebracht en wierp niet alleen een cynische blik op het superheldengenre, het bevatte ook een satirische sneer naar de Amerikaanse politiek en samenleving. Het verhaal speelt zich af in een alternatieve realiteit waarin de Koude Oorlog nog niet is afgelopen, Richard Nixon nog steeds de macht heeft en de Vietnamoorlog door de Verenigde Staten gewonnen werd. De hoofdpersonages zijn superhelden die door de overheid verplicht werden om hun kostuum voorgoed op te bergen. Het ingenieuze verhaal van Alan Moore zit complex in elkaar en wordt voortdurend onderbroken door flashbacks en zijsprongetjes naar autobiografieën, krantenartikelen, persoonlijke brieven en andere aan de hoofdpersonages gerelateerde teksten die hen van een uitgebreid achtergrondverhaal voorzien. Verder bevat de comic ook een verhaal in het verhaal. Het gaat om een stripboek,Tales Of The Black Freighter, dat door een jongen uit New York gelezen wordt en als metafoor dient voor het hoofdverhaal.

Er bestonden al sinds de jaren '80 plannen omWatchmente verfilmen, maar het duurde nog enkele decennia alvorens die plannen concreet werden. Tal van regisseurs, waaronder Darren Aronofsky, Terry Gilliam en Michael Bay, toonden interesse in het project, maar het was uiteindelijk Zack Snyder (300,Man of Steel) die het onverfilmbaar geachte stripverhaal naar het witte doek mocht vertalen. Snyder maakte gebruik van heel wat CGI om de tekenstijl van Gibbons tot leven te wekken en baseerde zich voor de dialogen grotendeels op de teksten van Moore. De film speelt zich net als het originele verhaal af in een alternatieve versie van de jaren '80, hetgeen hij onderstreept met muzieknummers en look-alikes van bekende personen.

Alan Moore, de geestelijke vader van de graphic novel, was nooit een liefhebber van Hollywood en heeft Snyders filmversie nooit goedgekeurd. Hij verkocht ooit de rechten op zijn werk omdat hij ervan uitging dat het nooit tot een film zou komen. Toen Snyder het huzarenstukje toch voor elkaar kreeg, stond Moore zijn deel van de opbrengst af aan tekenaar Dave Gibbons.

De film komt grotendeels overeen met het verhaal van Moore. Enkele kleinere verhaallijnen en details werden geschrapt of aangepast om de reeds aanzienlijke speelduur niet nog verder uit te rekken. In de director’s cut van de film komen sommige van die verhaallijnen overigens wel aan bod. De alternatieve tijdsperiode uit de comic wordt in de film door middel van een knap gemonteerde titelsequentie aan de kijker geïntroduceerd. Snyder gebruikte de graphic novel als storyboard, waardoor tal van scènes eruitzien alsof ze zo uit het stripverhaal geplukt zijn. De meeste scènes bevatten bovendien easter eggs die ook in de originele comic terug te vinden zijn.

De kostuums van de superhelden hebben een modernere en strakkere uitstraling - vooral Nite Owl lijkt een vermageringskuur te hebben ondergaan - en zijn zoals de rest van de film minder kleurrijk dan de comic. Die duistere look is gedeeltelijk te verklaren door het feit dat Snyder zich liet inspireren door misdaaddrama’s alsSevenenTaxi Driver. Daarnaast stak de regisseur zijn film ook vol met verwijzingen naar de Amerikaanse popcultuur. Een duidelijk voorbeeld is de soundtrack die bestaat uit artiesten als Bob Dylan en Billie Holiday. Het grootste verschil blijft echter het einde van de film. Zonder iets te verklappen, kunnen we stellen dat Snyders versie compleet verschilt van die uit de comic, hoewel beide eindes tot hetzelfde resultaat leiden. Discussiëren over welk einde het beste werkt, is een kwestie van smaak. Sommigen vinden Snyders versie realistischer, anderen noemen het heiligschennis. De subplotTales Of The Black Freighter komt in de film niet aan bod, maar is wel als korte film terug te vinden tussen de extra’s op de dvd en blu-ray vanWatchmen.

Watchmenis een uitstekende verfilming, maar blijft een controversiële prent omdat het bronmateriaal zo populair is bij een groot publiek. Snyder heeft het verhaal op sommige plaatsen aangepast, vereenvoudigd of ingekort omdat bepaalde elementen uit een stripverhaal nu eenmaal niet werken op het witte doek. Het einde is het opvallendste verschil en kan vooral bij fans van de graphic novel op weinig goedkeuring rekenen. Daarom is de filmversie misschien beter geschikt voor diegenen die niet vertrouwd zijn met het originele werk van Moore en Gibbons.