Een mooie kijk in het creatieve brein van de Italiaanse grootmeester Federico Fellini.
Traditiegetrouw staat de zomer bij EYE in het teken van een groot en bekend regisseur of acteur. Vorig jaar was met veel succes de tentoonstelling en het bijbehorende retrospectief van Stanley Kubrick te zien. Dit jaar is de beurt aan de Italiaanse grootmeester Federico Fellini. Het is een unicum: zelden is zo'n grote tentoonstelling en het (bijna) volledige oeuvre op groot doek onder één dak te zien geweest.
Federico Fellini (1920-1993) heeft een rijke filmografie achtergelaten: 22 films in 40 jaar. En niet alleen de kwantiteit maar zeker ook de kwaliteit staat buiten kijf, met klassiekers alsLa Dolce Vita(1060),Otto e mezzo(1963) enAmarcord(1973). Op de tentoonstellingsposter prijkt Anita Ekberg in één van Fellini's meest bekende scènes: wadend in de Trevi fontein, uitLa Dolce Vita. In deze film introduceerde hij ook het woord Paparazzo. De naam van de opdringerige societyverslaggever werd zo synoniem voor een hele groep journalisten.
Fellini is vooral bekend door zijn gebruik van uitzinnige acteurs en rondborstige vrouwen. De vormgeving is vaak uitbundig en dromen spelen een grote rol in zijn fil Ook zijn fascinatie voor het circus zien we in veel van zijn films terug (I Clowns, La Strada). Toch kan je niet zeggen dat Fellini ver van de werkelijk in zijn eigen wereld leeft. Zo verwijst hij vaak naar elementen uit het dagelijkse leven. De scène in de Trevi-fontein zag hij eerder in een modeblad staan. Het beroemde begin vanLa Dolce Vita,waarin een groot Christusbeeld hangend aan een helikopter wordt verplaatst, heeft in het echt eerder ook zo plaatsgevonden. Het geeft de complexiteit van Fellini aan, het ragfijne spel tussen droom en werkelijkheid.
De Fellini tentoonstelling draait om het begrip 'visueel laboratorium', zoals EYE dat zelf noemt. Het komt erop neer dat we in de prachtig vormgegeven ruimte niet alleen een overzicht van zijn films krijgen, maar vooral ook een beeld van wie Fellini was en wat hem dreef. De tentoonstelling is in drie thema's verdeeld: populaire cultuur, Fellini aan het werk en - hoe kan het ook anders - de vrouwen. De ruimte is opgedeeld in een groot aantal half afgesloten kamers, met daarin openingen die voor verrassende doorkijkjes zorgen. Wat we zien zijn veel foto's van opnames, sets en repetities waarbij de regisseur regelmatig in beeld hevig gebarend scènes voorspeelt voor zijn acteurs. Naast foto's en groot geprojecteerde filmfragmenten zijn er ook tijdschriften, fotoromans en andere populaire uitingen te zien. Allemaal zaken die van invloed waren op zijn films, maar die op hun beurt ook dingen overnamen van het Fellini-universum - zie Paparazo.
Een bijzondere plek in de tentoonstelling is voor het Dromenboek weggelegd. Door zijn fascinatie voor de psycholoog Jung schreef en tekende hij dit vol met zijn diepste fantasieën. Veel van deze dromen kwamen ook weer terug in zijn werk, zoals in zijn waarschijnlijk sterk autobiografische filmOtto e Mezzo (8 1/2), waarin een regisseur, gespeeld door Marcello Mastroianni, worstelt met het maken van zijn nieuwe film. Fellini had ook zo zijn eigen manier van werken. Een script was er pas op het laatste moment en hij maakte veel gebruik van amateurspelers. Ze hoofden geen lappen tekst uit hun hoofd te leren, want alles werd later - soms door andere acteurs - nagesynchroniseerd. Op de set hoefden de acteurs soms alleen maar te tellen, wat ze echt zeiden maakte toch niets uit, zolang het er maar een beetje op leek.
Met de Fellini tentoonstelling zet EYE, na de indrukwekkende Kubrick tentoonstleling vorige zomer, wederom een prachtig ingerichte tentoonstelling neer. Je hebt na afloop echt het idee dat je een zoektocht in zijn hoofd hebt ondernomen. Niet alleen door de talloze setfoto's, affiches, tijdschriften en filmfragmenten maar ook door het opengeslagen Dromenboek. En de zin die je na afloop hebt om zijn films weer of juist voor het eerst te gaan zien, kan met het bijna volledige retrospectief deze maanden meteen worden gestild.
