Wat is het geheim van regisseur Ron Howard? Nu zijn nieuwste film In theHeart of the Sea in de bioscoop draait, is het een uitgelezen moment om met een nieuwe blik naar zijn films te kijken.
Er zijn tal van voorbeelden van regisseurs die twee of drie geweldige films in tien jaar tijd hebben gemaakt, maar het is vele malen indrukwekkender wanneer het een regisseur lukt om minimaal drie decennia lang actief en in staat te zijn om geweldige films af te leveren, veelal ook in totaal verschillende genres, die mensen raken en ook alom gerespecteerd worden door zowel het publiek als door de kenners. Het laat zien dat de stijl en kwaliteiten van een regisseur tijdloos zijn, en dat een regisseur in staat is om zichzelf continu opnieuw uit te vinden en met zijn of haar tijd weet mee te gaan.
Door de gehele film historie heen is er maar een handjevol regisseurs die aan die criteria voldoet. Ron Howard, wiens imposante carrière als regisseur in 1978 al begon en films alsApollo 13, Willow, Ransom, A Beautiful Mind, Cocoon en The Da Vinci Code achter zijn naam heeft staan, is daar één van. Toch zal zijn naam niet door veel mensen genoemd worden wanneer je hen vraagt wie hun favoriete regisseurs of wie zij de beste regisseur ooit vinden. Waarom is dat toch?
Iedere keer wanneer ik weer naar de lijst met films geregisseerd door Ron Howard kijk verbaas ik me. Ik vergeet gewoon simpelweg hoeveel geweldige films hij heeft geregisseerd en dat bepaalde films überhaupt door hem geregisseerd zijn.Cocoon? Backdraft? Parenthood? Ransom? Willow? Frost/Nixon?Allemaal voorbeelden van films die ik lief heb en altijd graag kijk maar waarvan ik ook altijd 'oh ja' roep wanneer ik zie dat ze geregisseerd zijn door Ron Howard.
Mijns inziens komt dit met name doordat Howard films op het eerste gezicht niet één duidelijk aanwezige stijl hebben of stramien volgen. Dit komt deels doordat Howard in verschillende genres actief is, van komedie tot drama en van thriller tot science-fiction. Alhoewel Howard vaak met dezelfde mensen achter- en voor de camera werkt heeft iedere film toch een geheel eigen stijl, die totaal anders aanvoelt en aanziet. Zo is The Missing weer totaal anders van sfeer dan A Beautiful Mind en ziet de wereld vanHow the Grinch Stole Christmaser totaal anders uit dan de wereld vanWillow. Bij regisseurs als Steven Spielberg. Ridley Scott of James Cameron weet je altijd min of meer al wat je kunt verwachten wanneer zij een avonturenfilm of een drama maken. Bij Ron Howard blijft dit echter altijd weer afwachten, omdat hij telkens weer een andere benadering zoekt, zowel visueel als met het vertellen van het verhaal.
Toch zijn er echt wel overeenkomsten tussen de verscheidene films die Ron Howard door de jaren heen heeft afgeleverd. Deze overeenkomsten geven gelijk een verklaring ervoor hoe het toch kan dat er maar weinig mensen zullen zijn die Ron Howard als hun favoriete regisseur zullen noemen; Ron Howard films spelen het altijd op veilig. En films die geen tot weinig risico's nemen kunnen ook weinig tot niets fout doen, wat direct verklaard waarom Ron Howard's films vaak werken en bejubeld en omarmt worden door het grote publiek en de critici. Ze zijn zowel makkelijk verteerbaar om naar te kijken als makkelijk om van te houden, ook aangezien ze vaak een positieve vibe uitzenden.
Zo zal je zelden tot nooit een Ron Howard film treffen waarin dingen slecht aflopen. Neem bijvoorbeeldBackdraft, een film over brandweermannen waarin één van de hoofdpersonages uiteindelijk komt te overlijden. Wat volgt is een indrukwekkende en emotionele scène met betrekking tot de begrafenis van deze persoon, maar toch is dit niet waar de film stopt. Nee, de film stopt pas nadat je gezien hebt dat het leven voor de andere personages doorgaat en dat ze door zullen gaan met hun strijd tegen het vuur. Een opbeurende scène na een emotioneel moment, waardoor het positieve- uiteindelijk beter en meer blijft hangen dan het negatieve gevoel.
Een ander goed voorbeeld betreftFar and Away, waarin Howard de perfecte kans had om zijn hoofdpersonage nobel te laten sterven, maar toch werd er uiteindelijk voor gekozen om de persoon terug uit de dood te laten komen, waardoor een 'happy end' alsnog een feit werd. Ook in de film Ransom , waarin de zoon van een rijke man wordt ontvoerd en vastgehouden voor losgeld, wordt er voor gekozen om de zoon veilig thuis te laten keren. En dat niet alleen, sommige van de daders krijgen zelfs last van gewetenswroeging en beginnen zich tegen elkaar te keren. Iets wat Howard bijvoorbeeld ook al eerder had gedaan met de film Splash , waarin de boze gemene wetenschapper de hoofdpersonages uiteindelijk helpt te ontsnappen.
Toch zijn de Ron Howard films tegelijkertijd ook erg zwart-wit te noemen wat betreft de karakters, verhalen en thema's. De goeden zijn altijd goed en de slechten altijd slecht, waarbij soms wel een grijs gebied wordt betreden, maar nooit op een manier die het verhaal of de personages zelf enige diepgang geeft.
Zelfs Howards meest donkere en serieuze films missen vaak de nodige diepgang. Films als A Beautiful Mind, Apollo 13, Rush en Frost/Nixon snijden allen serieuze thema's aan en zijn in alle gevallen, toevallig of niet, ook gebaseerd op een waargebeurd verhaal. Toch lijken ze vaak met hun thema's slechts de oppervlakte te raken. Het zijn goed vertelde films met veelal goede acteurs, maar vaak lijkt het wel alsof zijn films bang zijn iemand te kwetsen en dat ze vooral niet te zwaar moeten worden, terwijl het onderwerp daar vaak juist wel om schreeuwt. Keuzes die gemaakt worden zijn veelal veilig en het lijkt erop dat zijn films mensen vooral geen slecht gevoel moeten geven. Op zich niets mis mee, zolang het een goede film oplevert en in zo'n 80% van de gevallen van Ron Howard films is dit ook altijd het geval. Het maakt hem vooral een efficiënte regisseur maar tegelijkertijd niet één die ook daadwerkelijk opvalt of werkelijk spraakmakende films aflevert.
Ron Howards meest gewaagde en voor hem unieke film is wellicht The Missing . Dit is dan ook gelijk één van de weinige Ron Howard films waar de meningen sterk over uiteenlopen. Er zijn mensen die er absoluut van houden, maar er zijn ook tal van mensen, waaronder ikzelf, die er nooit echt kunnen inkomen. Zowel qua sfeer, verhaal als karakters is het geen gemakkelijke of standaard film, maar zelfs deze film valt uiteindelijk voor dezelfde bekende en eerdere genoemde Ron Howard clichés, waardoor de film je uiteindelijk niet met een slecht gevoel zal achterlaten.
Dit alles betekent niet dat Howard een slechte regisseur is, integendeel. Het laat zien dat hij een slimme en capabele regisseur is die weet hoe je een verhaal moet vertellen en het publiek moet pakken, zonder zich ooit tot extremen te wenden. Het zijn nooit de meest indrukwekkende of spraakmakende films, maar het positieve ervan blijft vaak hangen.
Veilige maar efficiënte films, die veelal prima te bekijken en zeer goed verteerbaar zijn, dit is wat Ron Howards carrière en stijl het beste omschrijft en waarom zijn films vaak werken en geliefd maar tegelijkertijd weinig verheffend zijn. Meteen ook de reden waarom je vaak snel vergeet dat ze überhaupt door één en dezelfde persoon geregisseerd zijn: een inmiddels 61-jarige regisseur met 23 grotendeels succesvolle bioscoopfilms en twee Oscars op zijn schoorsteenmantel. Iets wat respect en bewondering verdient en het succes van Ron Howard en zijn 'geheime formule' laten zien. Wellicht zal hij nooit als de beste regisseur ooit de boeken ingaan, maar wat mij betreft wel als één van de meest efficiënte. Veel van zijn films zullen ook altijd een speciaal plekje in mijn kast en herinnering houden.
