Abel - recensie

Filmdebuut van Diego Luna zorgt voor een lach en een traan.

Menigeen zal Diego Luna kennen van zijn rol als de innemende Enrique Cruz in Spielberg's The Terminal uit 2004. Of natuurlijk als acteur naast Gael García Bernal in de coming-of-agefilm Y Tu Mamá También uit 2001. Maar zoals zovelen op de bühne, voelde ook Luna zich geroepen om eens áchter de camera plaats te nemen. Eerder, in 2007, liet hij met de documentaire J.C. Chavez al zien dat het regisseren hem goed af ging. Een echte speelfilm kon dan ook niet lang op zich laten wachten. En zie hier, het debuut Abel is een feit.

Gezinshoofd
De film vertelt het verhaal van de negenjarige Abel (vertolkt door Chistopher Ruíz-Esparza), die na het plotselinge vertrek van zijn vader niet meer wil praten. Zelfs opname in een kliniek lijkt niet te helpen. Daarom besluit Abels liefhebbende moeder, een mooie rol van Karina Gidi, hem toch weer in huis te nemen. Daar lijkt alles op oude voet verder te gaan, tot hij plots zijn stilzwijgen doorbreekt door zijn oudere zus tot de orde te roepen. Abel praat weer, maar heeft zichzelf de rol van zijn afwezige vader toegedicht. Hoewel zijn zus Selene (Geraldine Alejandra), zijn kleine broertje Paul (Christopher's echte broertje Gerardo) en zijn moeder moeten wennen aan het jonge gezinshoofd, spelen ze het spel mee. Weerstand tegen of ruzie met de kleine Abel kan er volgens de doktoren immers toe leiden dat de mentaal toch labiele jongen doorslaat en weer in zichzelf keert.

Kruisverhoor
Abel hijst zich in zijn vaders kleren, slaapt naast zijn moeder, helpt zijn broertje met huiswerk en onderwerpt de nieuwe vriend van zijn zus zelfs aan een heus ouderlijk kruisverhoor. Hoewel het vreemde gedrag meer dan eens resulteert in hilarische momenten, geeft de bron van de persoonlijkheidsstoornis van Abel het geheel toch een wat duistere ondertoon. Die bron, Abels vader Anselmo, gespeeld door José Mariá Yazpik, maakt al gauw weer zijn opwachting, hetgeen één en ander met de nieuwe rol van Abel een stuk gecompliceerder maakt. Temeer omdat Anselmo een stuk minder begripvol is dan de rest van het gezin.

Oedipus
Abel is een hedendaagse parabel op de aloude Oedipus-mythologie (het Griekse verhaal over moederliefde en vadermoord). Naarmate het hoofdpersonage zich als 'vaderfiguur' begint te settelen, roept de film allerlei ethische vragen op over waar de grenzen liggen in een gezin met nogal scheve verhoudingen. Abel zoekt die grenzen dan ook regelmatig op, waardoor de film nogal wat aan geloofwaardigheid verliest. In hoeverre kun je de autoriteit van een negenjarig jongetje immers nog serieus nemen? Wanneer Abel op een gegeven moment 's nachts op zijn moeder kruipt en haar op de mond zoent, kun je je zelfs afvragen of Luna het Oedipusverhaal niet iets té letterlijk wil laten zien. Aan de andere kant toont het tegelijkertijd op een heel natuurlijke en bij vlagen ontroerende wijze de gewetenswroeging van een moeder die die moet kiezen tussen haar ouderlijke verantwoordelijkheid (het probleem van Abel erkennen en hem dus op te laten nemen) en de liefde voor haar kind (meespelen en haar zoontje dichtbij zich houden). Aan die worsteling wordt in Abel heel mooi gestalte gegeven door zowel de acteerprestaties van de jonge Christopher Ruíz-Esparza als die van de rest van de cast. Met een speciale vermelding voor José Mariá Yazpik, die met verve de rol neerzet van een zwakke vader die juist het tegenovergestelde pad van zijn zoon bewandelt; weg van het gezin en weg van zijn verantwoordelijkheden als ouder.

Conclusie
Luna verzamelde een heel behoorlijk team om zich heen voor de uitvoering van dit project. Zo namen eerdergenoemde collega en vriend Gael García Bernal en acteur John Malkovich plaats in de produceerstoel. De verdiensten van Luna en consorten uiten zich in een sfeervolle film, die met een klein gebaar een grote thematiek aanboort. Dat hij het lef had dit met zo'n onwaarschijnlijk verhaal te doen, dwingt respect af. Zeker omdat hij daar prima in geslaagd is. Er valt genoeg te lachen, maar er is ook plaats voor een traan, terwijl er van vals sentiment nauwelijks sprake is. Bovendien zijn de acteerprestaties van niveau. Daarentegen kent het script wat ongeloofwaardigheden, wat hier en daar toch afbreuk doet aan de beleving. Maar, kijkende naar een spannende ontknoping, waarbij vroegwijsheid en levenservaring in een onontkoombaar conflict met elkaar raken verzeild, is het Luna vergeven. Een debuut om trots op te zijn.