About Elly - recensie

Op een dagje uit met vrienden raakt Elly vermist. Een film die speelt in het hedendaagse Iran.

Naast bomaanslagen, nucleaire dreigingen en moslimfundamentalisme beschikt Iran al tientallen jaren over een bloeiende filmindustrie. Door het subtiele gebruik van symbolen en verwijzingen in de films, omzeilen filmmakers de Iraanse censuur en brengen tegelijk een boodschap van politiek protest die in het Midden Oosten beter wordt begrepen dan hier en steeds populairder wordt.
In About Elly maakt regisseur Asghar Farhadi geen politiek statement maar verwijst hij naar het altijd actuele thema vrouwenonderdrukking.

Gelukkig en gesluierd
Het lijkt in About Elly eigenlijk wel prima te gaan met die positie; we zien de vrouwen vrolijk beach-volleyballen, hints spelen en zingen. Met een hoofddoek, maar toch. De film opent met een groepje uitgelaten jonge mensen. Ze schreeuwen en joelen vanuit het open raam van de auto, op weg naar het strand om daar een weekendje door te brengen. Onwillekeurig vraag je je af hoe het kan dat die gesluierde vrouwen zich zo laten gaan met die mannen naast zich. Gelukkig en gesluierd lijkt, in ieder geval in films, niet verenigbaar. Regisseur Ashraf Farhadi laat zien dat mannen en vrouwen in Iran prima gelijkwaardig met elkaar om kunnen gaan, maar langzaam zien we dat uiteindelijk het begrip ‘eer’ een grotere rol speelt dan aanvankelijk lijkt.

Elly
Sepideh (Golshifteh Farahani ) brengt een gast mee naar het strandhuis, de vriendelijke maar wat stille Elly, de juf van haar dochtertje. Ze is vastbesloten haar te koppelen aan hun pas gescheiden vriend Achmad, tot groot vermaak van de rest van de groep.De film kabbelt kalmpjes door. Elly lijkt zich wat ongemakkelijk te voelen tussen de groep vrienden die elkaar goed kennen, maar doet haar best in de smaak te vallen. Hoe anders is het tweede gedeelte; Elly verdwijnt ineens nadat een van de kinderen bijna in zee verdrinkt. Vanaf dan zien we de groep vrienden lijden onder schuld, schaamte en vooral paniek. Sepideh, die Elly heeft uitgenodigd en overduidelijk iets verbergt wordt beschuldigd en radeloze paniek wordt over iedereen uitgestort. Is Elly dood, of gewoon weg gegaan en wiens schuld is dat? Er vallen verwijten en zelfs klappen en de onschuld van de vriendengroep is helemaal verdwenen. De paniek van de groep vrienden die we in het eerste gedeelte van de film goed leren kennen wordt steeds meeslepender en maakt de sfeer grimmig en beklemmend.
Uiteindelijk gaat About Elly over schuld en, alle volleyballende hoofddoekjes ten spijt, de onderdanige positie van de vrouw in Iran die haar vroeg of laat toch inhaalt.

Conclusie
Dat About Elly op meerder filmfestivals in de prijzen is gevallen, is meer dan terecht. De opbouw is zo goed gedaan; Farhadi geeft je eerst een gevoel van opluchting; "hee, kijk die moslims eens vrij zijn en plezier hebben!", en pakt het dan weer af om je in een dieptriest, ontgoocheld gevoel te laten wegzinken. Geluk en goedheid bestaat niet, en als het bestaat is het zo weer weg.