Becoming Traviata - recensie

Een kijkje achter de schermen bij de creatie van een opera.

La Traviata is een toneelstuk geschreven in de 19^eeeuw door de Italiaanse componist Guiseppe Verdi. Het stuk is op zich weer gebaseerd op een roman van Alexandre Dumas. Het verhaal draait om de courtisane Violetta die aan haar bestaan ontsnapt door een jonge nobele te trouwen. Economische problemen en een bemoeizuchtige schoonvader gooien roet in het eten. MaarBecoming Traviata is geen vertolking van dit stuk. Het is een fly-on-the-wall documentatie van de totstandkoming van één bepaalde versie, die op het zomerse Aix-en-Provence Festival te Frankrijk opgevoerd werd.

Kunst is graag bezig met zichzelf. Op veel verschillende niveaus is deze behoefte tot zelfreflectie terug te vinden. In de afgelopen jaren waren er bij de Oscarnominaties veel films over films betrokken. Onder andereHugo enThe Artist bleken het graag over het maken van cinema te willen hebben. Ook in de winnaar van dit jaar,Argo, speelde filmproductie een rol. Waarom? Waarschijnlijk omdat wij filmkijkers graag willen zien hoe creatief talent ontstaat; hoe enthousiast de mensen achter de schermen zijn; hoe mooi het medium is. Een serie schouderklopjes tot aan de credits. Ondanks datBecoming Traviata de totstandkoming van een opera laat zien, past het in dezelfde beweging als deze fil Ook hier worden er op subtiele wijze veren in een creatief achterwerk gestoken.

Het eerste uur van de film concentreert zich voornamelijk op de oefeningen van de acteurs. Er staan slechts enkele stoelen in de zaal waarin de scènes langzaam vorm krijgen. De ruimte is van iedere franje ontdaan. De muren zijn bekrast, een decor is afwezig en de acteurs staan in overhemd en spijkerbroek. Zoals Verdi met het originele stuk wilde aangeven: de personages op het toneel zijn ook maar mensen. Zo ook de acteurs achter de personages, zo laatBecoming Traviata zien. Hierna verplaatst de documentaire zich naar het daadwerkelijke toneel waar het stuk opgevoerd zal worden. De oefeningen gaan hier verder, chronologisch het verhaal volgend. Langzaamaan worden make-up en decor toegevoegd, waardoor uiteindelijk steeds dichter naar het eindresultaat wordt gewerkt.

Minuscule details krijgen veel aandacht. In een van de meest bijzondere shots van de documentaire is te zien hoe de regisseur voordoet hoe hij wil dat de actrice zal bewegen. Zij volgt achter hem elke beweging met chirurgische precisie. Geen handbeweging zonder reden, geen gezichtuitdrukking zonder verklaring. Op dit niveau stilt de film de honger naar het zien bloeien van creatief talent. Regisseur Philippe Béziat heeft hier echter teveel tijd voor uitgetrokken, waardoor een punt van oververzadiging wordt bereikt. Slechts enkele momenten durft hij de tijd te nemen voor simpele abstracte tableaus. Hier en daar wordt stilgestaan bij de details van het decor en de beweging, maar het ontbreken van meer van dit soort tussenvoegsels zorgt ervoor dat er geen ritme in de beelden van de documentaire kan komen.

In de eerste minuten toont Béziat een ruimte vol met emmers die met opgedroogde verf zijn besmeurd, ongetwijfeld het overblijfsel van werk aan de decorstukken. Hoewel hij in zijn film een aantal mooie momenten van het creatieve proces laat zien, durft hij de observaties te weinig te onderbreken. Een te groot vertrouwen in de kunst van het simpele waarnemen zorgt ervoor datBecoming Traviata slechts voor een beperkt publiek interessant zal zijn.