Coming Home - recensie

Een tragische liefdesgeschiedenis, tegen de achtergrond van de Culturele Revolutie.

Coming Homespeelt zich af in China, een paar jaar voor het einde van de Culturele Revolutie. Moeder Feng Wanyu (Gong Li) en dochter Dan Dan (Zhang Huiwen) wonen in een rustige wijk die onder bestuur staat van de lokale partij-afdeling. Dan Dan is een fanatiek aanhanger van de partij en trouw aan de Mao-beweging, ook als manier om in de dansgroep waar ze in zit de hoofdrol te kunnen krijgen in een belangrijk stuk. Maar haar moeder heeft juist twijfels over het regime, wat voor veel botsingen zorgt tussen haar en Dan Dan. Langzaam blijkt waar de twijfel en onvrede van Feng Wanyu vandaag komt: haar man, Lu Yanshi (Chen Daoming), is jaren eerder opgepakt omdat hij tegen de harde partijlijn in durfde te gaan. Maar als de Culturele Revolutie voorbij is en veel dissidenten worden vrijgelaten, neemt het lot een bizarre wending. Wanneer Lu Yanshi bij Feng Wanyu op de stoep staat, blijkt dat ze een heftige vorm van dementie heeft. Via een ontroerende en inventieve manier probeert hij toch contact met haar te maken, ondanks het feit dat ze hem niet herkent.

Zhang Yimou is één van de grote regisseurs van de zogenaamde 'vijfde generatie' filmmakers in China. Deze groep begon films te maken na afloop van de Culturele Revolutie en brak met de conventies van de jaren ervoor. Geen ophemeling van sterke arbeiders, maar met een mild-kritische blik kijken naar de effecten van jarenlange onderdrukking door de staat. Zeker zijn eerste films alsHet Rode Korenveld (1987),Ju Dou(1990) enRaise the Red Lantern (1992) lieten niet alleen personages zien die worstelden met hun leven, ook stilistisch zagen ze er oogverblindend mooi uit. Het waren begin jaren '90 dan ook populaire films in het westerse arthouse- en festivalcircuit. Later ging Zhang Yimou met het maken van martial-arts films alsHero(2000) enHouse of Flying Daggers(2002) juist een heel andere kant op, al waren de prachtige beelden ook daar aanwezig. De laatste jaren legt hij zich juist weer meer toe op het vertellen van kleine persoonlijke verhalen. Coming Homesluit in die zin dan ook meer aan bij de films uit zijn begintijd als filmmaker; een ingetogen verteld en geacteerd verhaal over de tragiek van iemand leven, en hoe deze levens geplet kunnen worden door grotere machten om hem of haar heen.

Het knappe vanComing Homeis dat het geen simpele aanklacht is tegen een machtige en overheersende staat. Het is natuurlijk wel de oorzaak voor de scheiding van Lu Yanshi en Feng Wanyu, maar in essentie is het een tragisch liefdesverhaal over twee mensen die ooit zo dicht bij elkaar stonden, maar nu onvoorstelbaar ver verwijderd zijn. Het verhaal wordt zeer ingetogen gespeeld, met name door Gong Li (de actrice waarmee Zhang Yimou ook in zijn eerste films vaak werkte). Ze wisselt prachtig momenten van twijfel af met die van plezier of angst. Krachtige ogen doen het halve werk, nergens wordt het sentimenteel of overdreven emotioneel. Ook de rustige pianomuziek zet niet dik aan, maar ondersteunt subtiel de gevoelige scènes.

Conclusie

MetComing Home is Zhang Yimou weer terug bij zijn eerste films alsHet Rode KorenveldenJu Dou. Met mooi ingehouden acteren en spelend met de verschillende tijdsperiodes vertelt hij subtiel een tragisch liefdesverhaal. Het kader is de repressieve staat, maar het is geen simpele aanklacht geworden. Het gevangen zitten in je eigen geest, dat is het pijnlijke maar mooi verbeelde thema van de film.