De Ontsnapping - recensie

Weet Isa Hoes te ontsnappen aan de roman van Heleen van Royen?

In 2010 wasDe Gelukkige Huisvrouwde eerste verfilming van een boek van Heleen van Royen. Meteen was duidelijk dat het succes van het boek ook op de film afstraalde: in totaal trok de film ruim 500.000 bezoekers. Het is dan ook niet vreemd dat ineens meer boeken van haar met meer dan gemiddelde aandacht door filmmakers of producenten werden beoordeeld op hun verfilmbaarheid. Uit die stapel isDe Ontsnapping nu de volgende Van Royen verfilming, met in de hoofdrol Isa Hoes.

Meteen aan het begin vanDe Ontsnappingzien we een speelgoedtreintje ontsporen. De boodschap kan er niet dikker bovenop worden gelegd: hier gaat snel iets mis. Julia (Isa Hoes) is zo druk met alles te moeten regelen voor haar kinderen en haar man Paul (Kees Boot), dat de druk op een gegeven moment te hoog wordt. Ook de afreageermat, een rood kleedje middenin de kamer waarop iemand even alle frustraties kan uiten, helpt niet meer. Als ze moet denken aan een leven van boterhammen smeren, vuile was verzamelen en een wat zielloos liefdesleven met haar man, wordt het haar teveel: ze moet weg hiervandaan, naar een plek zonder de dagelijkse stress van een gezin in een doorzonwoning. Ze pakt de auto en rijdt naar het zuiden, helemaal door tot aan de Algarve in Portugal. Hier tussendoor sluimert een diepgeworteld trauma dat ze al van kinds af aan met zich meedraagt. Op jonge leeftijd overleedt plotseling haar broertje Jimmy (Matthijs van de Sande Bakhuyzen). Met het verlies kan ze na al dier jaren nog steeds niet omgaan. Niet toevallig zoekt ze in de Algarve de plek op waar ze met z'n tweeen naartoe zouden gaan. Zo wordt de ontsnapping van de sleur ook ineens onderdeel van een groot verwerkingsproces.

Flashbacks

Op het eerste gezicht zou dit met zo'n verhaal een tranentrekkerige film op moeten leveren. Het knappe van de verfilming door Ineke Houtman is echter dat dat niet gebeurt. De dramatische lijn wordt overtuigend uitgewerkt, vooral door het gebruik van flashbacks die op mooie wijze laten zien hoe zeer Julia nog worstelt met de dood van haar broer. Deze flashbackscènes vormen tevens het hart van de film, met een uitstekend spelende Abbey Hoes (bekend vanNena) als de jonge Julia. Het sentiment wordt hier niet uitgespeeld, maar weet subtiel te ontroeren. Ook de veranderingen die Julia doormaakt tijdens haar verblijf in de Algarve, wanneer ze loskomt van haar gezin en na wat uitspattingen met een gigolo (Edwin Jonker) toch weer verlangt na stabiliteit thuis, worden door Hoes invoelbaar gemaakt. Hiermee speelt ze één van de betere rollen uit haar carrière.

Dwergen

Toch vliegt de film soms uit de bocht. Grootste dissonant inDe Ontsnappingzijn twee liliputters, ofwel 'de twee dwergen'. Ze zitten ook in het boek en hoewel regisseur Ineke Houtman ze niet in de film vond passen, heeft ze toch deze scènes in de film gestopt, naar eigen zeggen omdat de lezers het zo vaak over die dwergen hadden. Het zijn genante momenten die het drama volledig uit de film trekken. Ook de verhouding met de gigolo wordt wel erg '50 Shades' achtig getoond met een aantal overbodig lange seksscènes. Alhoewel het einde misschien wat simpel is, is het wel effectief. De brok in de keel is niet heel ver weg.

Wat op het eerste gezicht een sentimentele draak lijkt, is een verrassend mooi opgebouwd drama over verlies: zowel van een persoon als van de grip op het leven. Isa Hoes zet één van haar beste rollen tot nu toe neer als een vrouw die niet kan kiezen tussen vluchten of verwerken. Maar het hart van de film zijn de flashbackscènes die juist daardoor zo goed contrasteren met het nu. Kijk alleen bij de dwergscènes even de andere kant op.