Devil's Knot - recensie

Regisseur Atom Egoyan creëert suspense, maar laatDevil’s Knotals een nachtkaars uitgaan.

Verfilmingen van waargebeurde verhalen zijn vaak aansprekende films, ondanks het feit dat de afloop al bekend is. Zeker als het een aangrijpende gebeurtenis betreft, zoals een brute moord op drie jongetjes in een kleine gemeenschap in Arkansas. Een moord met de kenmerken van een satanisch ritueel maakt het verhaal nog heftiger.Devil’s Knotis daarmee bij voorbaat een misdaaddrama waarbij je als kijker wilt dat de daders zo snel mogelijk gepakt worden.

Regisseur Egoyan staat bekend om zijn stilistische manier van filmmaken; hij gebruit vaak films, videos en televisieschermen in zijn werk. InDevil’s Knotmaakt hij geen gebruik van originele nieuwsbeelden, maar creëert deze zelf. Aan het begin van de film neemt hij de tijd om de sfeer van een bos dreigend te maken, zo dreigend dat het lijkt alsof het bos zelf bovennatuurlijke krachten bezit en eigenhandig een drama zal creëren. Dat kan de kijker op een dwaalspoor brengen. Op verschillende momenten probeert Egoyan suspense en verwarring met elkaar te combineren, alleen niet altijd met succes.

The West Memphis Three

Reese Witherspoon speelt hier niet de slankeall-American sweetheartzoals we haar al talloze keren hebben gezien, maar de doorsnee alleenstaande moeder Pamela Hobbs met een vriend. Na een alledaags tafereel - het ophalen van haar zoontje van school - maakt de kijker kennis met haar leefsituatie en is getuige van het moment waarop zij betrokken raakt bij deze zaak van ‘The West Memphis Three’ zoals die in de Verenigde Staten bekend is geworden.

Dreigend en bloedstollend

Wanneer de drie kinderen met hun fietsjes het bos intrekken, weet Egoyan de sfeer op een sublieme manier dreigend te maken. Het bos lijkt op een duivelse plek die de kinderen zal opslokken. Maar zoals eerder gezegd, de kijker wordt hiermee op een dwaalspoor gebracht, wellicht veronderstellend dat hij/zij in een bovennatuurlijke thriller als The RingofThe Blair Witch Projectis beland. Niets is minder waar. De duivelse daad is een ‘menselijke’ daad. De zoektocht en de vondst van de kinderen is bloedstollend weergegeven, inclusief een shot die herinneringen aan een bekende scene met Sean Penn inMystic Riveroproept. Het zij Egoyan vergeven. De opbouw van deze scènes raakt je als kijker.

Het drama verandert in een who-dunnit en hiermee verschijnt Colin Firth ten tonele als privé-detective Ron Lax. De kleine zwaar gelovige gemeenschap ‘eist’ dat de daders snel worden gevonden en drie tieners met een voorliefde voor hardrock en occulte zaken worden daarom al snel als daders bestempeld. Dit stuit tegen de borst van Lax, die weet dat een eerlijk proces in deze omstandigheden onmogelijk is. Hij gaat dus, uit principe, de strijd aan met de gezagshouders in dat dorp. Voor de kijkers blijft het onduidelijk of deze tieners nu wel of niet de daders zijn. Het juridisch kat- en muis spel tussen de advocaten, Lax en justitie boeit, maar op een gegeven moment wil je als kijker eigenlijk uitsluitsel: hebben zij het wel of niet gedaan?

Tijdens Lax’ zoektocht naar de waarheid speelt Egoyan met suggestieve beelden, zoals mensen die blikken met elkaar uitwisselen. Als kijker verwacht je dan dat er iets wordt ontdekt of iemand ontmaskerd. Maar niks, Egoyan brengt de kijker weer in verwarring. Als dat één keer gebeurt, is dat prima. Maar als dat regelmatig gebeurt zonder consequenties, dan wordt dat een kunstje dat irriteert. Naast het whodunnit thema maaktDevil’s Knot ook duidelijk dat een juridisch traject of het oordeel ‘onschuldig of schuldig’ niet altijd op feiten gebaseerd hoeft te zijn wanneer een gemeenschap een oplossing eist.

Conclusie

Devil’s Knotis een film die meer belooft dan waarmaakt. Wanneer de kijker helemaal in de film zit en een oplossing verwacht, eindigt de film tamelijk onbevredigend. Zeker na scènes die lijken te hinten naar de oplossing blijft de kijker zitten met een lichte kater. De film voegt daardoor weinig toe aan het originele verhaal en is daarmee helaas een gemiste kans.