Een intense, psychedelische trip over dromen, de liefde, het leven en de dood.
Gaspar Noé vergaarde in 2002 ineens faam door zijn film Irréversible . Het was een van de meest onconventionele en schokkende films van dat jaar en persoonlijk vind ik het nog steeds een van de meest schokkende en tegelijk fascinerende films die ik gezien heb. Een 'love it or hate it' film, want niet iedereen zal de duizelingwekkende cinematografie of de in-your-face homoseks en verkrachtingsscène kunnen waarderen. Goed nieuws voor de fans van Irréversible en slecht nieuws voor de tegenstanders; Enter the Void gaat verder, veel verder. Door het succes van Irréversible had Noé eindelijk de kans en de financiële middelen om zijn droomproject werkelijkheid te laten worden, hij werd gesteund door verschillende producers. Na jaren wachten bracht Noé in 2009 een ruwe versie uit op het Film Festival in Cannes,; na nog een flinke tijd van post-productie was de film eindelijk klaar.
Een noodlottige drugsdeal
Oscar is een jonge immigrant in Tokyo. Om rond te komen heeft hij diverse kleine criminele klusjes gedaan maar heeft nu zijn heil gevonden als drugsdealer. Hij heeft met het dealen het geld verdiend om voor zijn zus Linda een ticket naar Tokyo te kopen waar ze vervolgens bij hem zal gaan wonen. De twee zijn erg close sinds hun ouders omgekomen zijn in een bruut auto-ongeluk; sindsdien hebben ze beloofd elkaar nooit meer in de steek te laten. Linda gaat in Tokyo aan de slag als stripster in een nachtclub en Oscar gaat door met dealen. Als op een gegeven moment Oscar weer een deal gaat beklinken in de plaatselijke tent “The Void” slaat het noodlot toe, de politie wist er van en in alle chaos wordt Oscar neergeschoten. Verlangend naar het leven en de drang om bij zijn zus te zijn, blijft zijn geest in de stad. Ronddolend door Tokyo komen het verleden, het heden en de toekomst samen en verandert alles in een ware nachtmerrie.
Oscar is een jonge immigrant in Tokyo. Om rond te komen heeft hij diverse kleine criminele klusjes gedaan maar heeft nu zijn heil gevonden als drugsdealer. Hij heeft met het dealen het geld verdiend om voor zijn zus Linda een ticket naar Tokyo te kopen waar ze vervolgens bij hem zal gaan wonen. De twee zijn erg close sinds hun ouders omgekomen zijn in een bruut auto-ongeluk; sindsdien hebben ze beloofd elkaar nooit meer in de steek te laten. Linda gaat in Tokyo aan de slag als stripster in een nachtclub en Oscar gaat door met dealen. Als op een gegeven moment Oscar weer een deal gaat beklinken in de plaatselijke tent “The Void” slaat het noodlot toe, de politie wist er van en in alle chaos wordt Oscar neergeschoten. Verlangend naar het leven en de drang om bij zijn zus te zijn, blijft zijn geest in de stad. Ronddolend door Tokyo komen het verleden, het heden en de toekomst samen en verandert alles in een ware nachtmerrie.
Noé en Kubrick
Een van Noé’s favoriete films is 2001: A Space Odyssey van Stanley Kubrick, deze film heeft naar zijn eigen zeggen een grote invloed gehad op zijn leven en zijn fil In zijn films komen elementen uit de films van Kubrick, in het bijzonder 2001: A Space Odyssey, terug. Zo hebben de hoofdrolspelers van Irréversible een grote poster van de film boven hun bed hangen. In Enter The Void is de invloed van Kubrick’s sci-fi meesterwerk heel goed terug te zien, de beelden van de drugstrip en andere hallucinaties zijn een ware psychedelische trip. De rest van de cinematografie heeft dan weer helemaal niks te maken met de film van Kubrick, sterker nog, het tegenovergestelde is het geval. Waar Kubrick vooral gebruik maakte van statische en symmetrische shots hanteert Noé de camera op een zeer onconventionele manier. De meest complexe camerabewegingen worden gehanteerd om Noé's droom te verwezenlijken; het grootste gedeelte van het budget is dan ook gegaan naar camerakranen en andere technieken om alles perfect te krijgen. Het resultaat mag er wezen want de camera vliegt door Tokyo alsof je meekijkt met god die de boel inspecteert; close ups van de meest rare gebeurtenissen tot totaalshots van de futuristisch ogende stad.
Een van Noé’s favoriete films is 2001: A Space Odyssey van Stanley Kubrick, deze film heeft naar zijn eigen zeggen een grote invloed gehad op zijn leven en zijn fil In zijn films komen elementen uit de films van Kubrick, in het bijzonder 2001: A Space Odyssey, terug. Zo hebben de hoofdrolspelers van Irréversible een grote poster van de film boven hun bed hangen. In Enter The Void is de invloed van Kubrick’s sci-fi meesterwerk heel goed terug te zien, de beelden van de drugstrip en andere hallucinaties zijn een ware psychedelische trip. De rest van de cinematografie heeft dan weer helemaal niks te maken met de film van Kubrick, sterker nog, het tegenovergestelde is het geval. Waar Kubrick vooral gebruik maakte van statische en symmetrische shots hanteert Noé de camera op een zeer onconventionele manier. De meest complexe camerabewegingen worden gehanteerd om Noé's droom te verwezenlijken; het grootste gedeelte van het budget is dan ook gegaan naar camerakranen en andere technieken om alles perfect te krijgen. Het resultaat mag er wezen want de camera vliegt door Tokyo alsof je meekijkt met god die de boel inspecteert; close ups van de meest rare gebeurtenissen tot totaalshots van de futuristisch ogende stad.
First Person Film
Een andere film waar Noé inspiratie uit heeft gehaald is de film-noir Lady in the Lake , de eerste en een van de weinige films die volledig vanuit het gezichtsveld van de eerste persoon wordt getoond. De beelden zijn dus uitsluitend vanuit de hoofdpersoon, de camera is als het ware op de hoofdpersoon geplakt en deze hóór je dan ook alleen, of hij moet voor een spiegel staan. Enter the Void is ook volledig vanuit een eerste persoon perspectief gefilmd. Van begin tot eind kijken we door de ogen van Oscar maar Lady In The Lake werd getergd door het claustrofobische gevoel dat de kijker krijgt, en het gebrek aan overzicht maakten het een weinig succesvolle film. In Enter the Void is de uitwerking gelukkig stukken beter, mede omdat Oscar zijn lichaam verlaat en zo dus vrij rond kan ‘vliegen’ door de stad; het claustrofobische gevoel blijft echter wel aanwezig in een groot deel van de film maar dat is in dit geval een pluspunt.
Een andere film waar Noé inspiratie uit heeft gehaald is de film-noir Lady in the Lake , de eerste en een van de weinige films die volledig vanuit het gezichtsveld van de eerste persoon wordt getoond. De beelden zijn dus uitsluitend vanuit de hoofdpersoon, de camera is als het ware op de hoofdpersoon geplakt en deze hóór je dan ook alleen, of hij moet voor een spiegel staan. Enter the Void is ook volledig vanuit een eerste persoon perspectief gefilmd. Van begin tot eind kijken we door de ogen van Oscar maar Lady In The Lake werd getergd door het claustrofobische gevoel dat de kijker krijgt, en het gebrek aan overzicht maakten het een weinig succesvolle film. In Enter the Void is de uitwerking gelukkig stukken beter, mede omdat Oscar zijn lichaam verlaat en zo dus vrij rond kan ‘vliegen’ door de stad; het claustrofobische gevoel blijft echter wel aanwezig in een groot deel van de film maar dat is in dit geval een pluspunt.
Een workout voor het oog
Helaas is het niet allemaal fantastisch wat Noé ons voorschotelt, zo is de speeltijd wat aan de lange kant, natuurlijk hoeft dit geen probleem te zijn maar met de vele vermoeiende shots die Noé hanteert, is het een hele zit. Het middenstuk duurt dan ook wat te lang, er zitten te veel scènes in waarin niets bijzonders gebeurt en waarin er op audiovisueel gebied weinig te genieten valt. De shots waarin Oscar door de stad zweeft, worden na een tijdje namelijk wat vermoeiend voor de ogen dat gaat ten koste van je aandacht. Gelukkig grijpt Noé na een tijdje weer je aandacht met een verbluffend shot of wordt je op je plaats gezet door een ontzettend luide knal; de herinnering aan het gruwelijke auto-ongeluk.
Helaas is het niet allemaal fantastisch wat Noé ons voorschotelt, zo is de speeltijd wat aan de lange kant, natuurlijk hoeft dit geen probleem te zijn maar met de vele vermoeiende shots die Noé hanteert, is het een hele zit. Het middenstuk duurt dan ook wat te lang, er zitten te veel scènes in waarin niets bijzonders gebeurt en waarin er op audiovisueel gebied weinig te genieten valt. De shots waarin Oscar door de stad zweeft, worden na een tijdje namelijk wat vermoeiend voor de ogen dat gaat ten koste van je aandacht. Gelukkig grijpt Noé na een tijdje weer je aandacht met een verbluffend shot of wordt je op je plaats gezet door een ontzettend luide knal; de herinnering aan het gruwelijke auto-ongeluk.
Conclusie
Enter the Void is Noé’s meest persoonlijke film tot nu toe. Hij toont zijn gedachten over het leven na de dood gemengd met de boeddhistische opvattingen uit het Tibetaanse Dodenboek dat in de film te zien is. De film werkt hypnotiserend en is visueel bij vlagen prachtig. Een prachtige psychedelische trip over drugs, de dood, het leven en dromen waarin het mindere middenstuk gelukkig niets van het eindresultaat afbreekt. Enter the Void pakt je op en smijt je twee en een half uur later weer verslagen de werkelijkheid in. Indien je deze bizarre reis overweegt te ondernemen kan ik het je van harte aanraden om de film op het witte doek te aanschouwen, daar komt alles het best tot zijn recht.
Enter the Void is Noé’s meest persoonlijke film tot nu toe. Hij toont zijn gedachten over het leven na de dood gemengd met de boeddhistische opvattingen uit het Tibetaanse Dodenboek dat in de film te zien is. De film werkt hypnotiserend en is visueel bij vlagen prachtig. Een prachtige psychedelische trip over drugs, de dood, het leven en dromen waarin het mindere middenstuk gelukkig niets van het eindresultaat afbreekt. Enter the Void pakt je op en smijt je twee en een half uur later weer verslagen de werkelijkheid in. Indien je deze bizarre reis overweegt te ondernemen kan ik het je van harte aanraden om de film op het witte doek te aanschouwen, daar komt alles het best tot zijn recht.
