Een interessant gedachte-experiment struikelt nog voor de eindstreep.
Mens versus machine, het is een haast constant thema in de filmgeschiedenis. VanMetropolis(1927) viaStar Wars: A New Hope(1977) naar SpielbergsA.I.: Artificial Intelligence(2001) en Neill BlomkampsChappie (2015); het streven van de mens om een mechanisch evenbeeld van zichzelf te scheppen, is een graag gebruikt thema voor filmmakers. Regisseur Alex Garland (28 Days Later, Sunshine) waagt zich in zijn nieuwe filmEx Machinaaan een interessante poging iets nieuws toe te voegen aan het genre van films over kunstmatige intelligentie.
Turingtest
Caleb (gespeeld door Domhnall Gleeson) is een talentvolle programmeur bij Bluebook, 's werelds grootste zoekmachine. Door het winnen van een wedstrijd mag hij een aantal dagen bij de steenrijke tech-goeroe Nathan (Oscar Isaac) doorbrengen. In zijn afgelegen high-tech villa waar Nathan als een kluizenaar in het diepste geheim robots ontwikkelt, wordt Caleb door hem op de proef gesteld via de Turingtest: hij mag het verschil niet merken tussen mens en machine. Dat de robots de gedaante hebben van mooie sexy vrouwen, moet het contact tussen hen en Calab alleen maar spannender maken.
Suspense
Langzaam verandert de sfeer in de villa en krijgt een grimmig karakter. De sympathieke Nathan blijkt maniakale trekjes te hebben en het robot experiment krijgt ineens duistere kanten. Wat is nog echt, wie beïnvloedt wie en wat zijn de echte motieven van Nathan? Garland bouwt de film vanuit deze gedachtes knap en met veel suspense op. Door de uitstekende special effects, het lenige acteerwerk van Alicia Vikander als de sexy robot Ava en de broeierige spanning tussen Caleb en Nathan wordt je als kijker niet alleen geconfronteerd met de machtsstrijd tussen mens en machine, ook dringen zich wat meer filosofische vragen op: de rol van de eigen wil en de drang naar controle bijvoorbeeld.
Actiefilm
Helaas blijft er van deze filosofische ideeën aan het eind van de film niet veel over. Garland lijkt dan zelf de controle overEx Machina wat kwijt te raken door de film te laten eindigen als een platte actiefilm. Het zorgvuldig opgebouwde verhaal wordt zo opzij geschoven ten gunste van een wat geforceerd en inspiratieloos einde.
Conclusie
Ex Machinais een interessante en vaardig gemaakte genrefilm over de eeuwige fascinatie tussen mens en machine. Helaas wordt de goed opgebouwde spanning naar het einde toe teniet gedaan door een wat platte finale dat wel erg ver staat van het oorspronkelijke idee van de film. Jammer, want verder is het een meeslepend en technisch knap gemaakt geheel dat genoeg mensen zal aanspreken. Die moeten daar dan wel naar op zoek gaan, want ondanks de publieksprijs op het Imagine Filmfestival draait Ex Machinamaar in vijf steden.
