Fill the Void - recensie

HoewelLemale et Ha'halal– beter bekend onder de internationale titelFill the Void– de Israelische inzending voor de Oscars was, zal het voor de meeste neutrale kijkers een lange zit zijn. En dat met een speelduur van slechts anderhalf uur.

Als de hoogzwangere Esther komt de overlijden, moeten haar nabestaanden de leegte die zij achterlaat zien te dichten. Maar in het strenggelovige charedische Jodendom, waarin allerlei religieuze wetten gevolgd moeten worden, is dat makkelijker gezegd dan gedaan. Haar moeder Rivka moet met lede ogen toezien dat schoonzoon Yohai – die is achtergebleven met baby Mordechai – al snel weer een huwelijkskandidaat is. Haar achttienjarige zusje Shira moet plotseling volwassen worden om zelf te kunnen trouwen. Maar dan bedenkt Rivka een plan dat er voor zorgt dat alles kan blijven zoals het is. Alleen zal ze wel iedereen moeten overtuigen.

Regisseuse Rama Burshtein werd geboren in 1967 in New York, maar al snel verhuisde zij naar Israel. Daar studeerde ze aan de Sam Spiegel Film & Television School en vond ze haar geloof in het orthodoxe Jodendom. Met haar debuutfilm geeft ze een kijkje in “haar” charedische gemeenschap. Dat heeft als voordeel dat je als kijker terecht komt in een wereld die normaal gesproken onbelicht blijft, maar deze opstelling heeft ook een groot nadeel; enige kritiek blijft achterwege en dat kan deze film nu net goed gebruiken. Zo worden zaken als gearrangeerde huwelijken of de ongelijkheid van man en vrouw bijvoorbeeld als een gegeven gebracht. Het is maar net de vraag of de kijker daar in mee kan en wil gaan. Dat is echter een subjectieve kwestie, die van persoon tot persoon zal verschillen.

De religieuze inslag is dan ook niet het grootste manco vanFill the Void. Dat is namelijk het immens saaie en uiteindelijk zelfs vervelende verhaalverloop. Het mag geen verrassing heten dat de koppelingspoging tussen Yohai en Shira centraal staat. Hun onvermogen om als gelijken met elkaar te praten (want dat doet blijkbaar niemand in die gemeenschap) zorgt ervoor dat er constant onduidelijkheid is of zij dat nu zelf wel willen. Dat resulteert in een film, waarin om de vijf minuten wordt gewisseld van standpunt; dan weer is geen goed idee om met elkaar in conclaaf te gaan over een toekomstig huwelijk, dan weer wel, ze gaan trouwen, of toch weer niet, of nee toch wel… Minstens tien keer gebruikt men hetzelfde trucje, tot het punt dat het de kijker eigenlijk niets meer kan schelen.

Aangezien er van karakteruitdieping amper sprake is - zelfs op het einde van de film weet je van de meeste hoofdpersonages nog steeds niet wat hun drijfveren of emoties zijn - blijft de prent veel te veel aan de oppervlakte. Dat de mannelijke hoofdrolspeler als twee druppels water lijkt op Sacha Baron Cohen – oftewel Borat – helpt evenmin om je in te leven in de situatie. Gelukkig is er op dat vlak ook een lichtpuntje, want de acteerprestaties zijn verder uitstekend. De spelers stellen zich in dienst van het sobere verhaal en dat past precies in het thema.

Er zullen zeker mensen zijn die kunnen genieten vanFill the Void, maar een ieder die neutraal naar de film kijkt, zal moeten toegeven dat de herhaling van het verhaal een storende factor is. Als de hoofdpersonen nu eens eerlijk tegen elkaar zouden zijn, hoefde men maar een half uurtje uit te trekken voor deze prent. Het overige uur is geen pretje, zeker niet als je weinig affectie hebt met de orthodoxe religie die aan de basis staat.