Het Bombardement - recensie

Nederlandse epos rondom het bombardement van Rotterdam op 14 mei 1940.

14 mei 1940 is een dag die geen Rotterdammer onberoerd zal laten. Het is tevens één van de meest traumatische gebeurtenissen in de Nederlandse geschiedenis. De gevolgen voor Rotterdam zijn tot op de dag van vandaag nog zichtbaar, iets dat goed wordt weergegeven in het lange openingsshot vanHet Bombardement.

InHet Bombardementmaken we kennis met de jonge bakkersknecht Vincent de Graaf (Jan Smit), die samen met zijn broer Chris (Mike Weerts) hard werkt om een tocht naar Amerika mogelijk te maken. Chris is ernstig ziek en kan alleen in Amerika de noodzakelijke operatie ondergaan. Om dit mogelijk te maken, probeert Vincent wat geld bij te verdienen door te boksen en mee te helpen in het hotel van zijn oom. Op een dag doet Eva von Heerle (Roos van Erkel) haar intrede. Eva is de dochter van uit Duitsland ontvluchte notabelen. Ze staat op het punt met de rijke Nederlandse industrieel Dirk (Pieter van de Sman) te trouwen. Overduidelijk niet uit liefde, maar omdat ze er allebei voordeel van hebben.

Vincent heeft ondertussen een groot bokstoernooi weten te winnen, waardoor de twee broers te oversteek kunnen maken. Er is alleen een probleem: de boot vertrekt vanuit Engeland en het is niet meer mogelijk om vanuit Nederland naar Engeland te reizen vanwege de naderende oorlog. Gelukkig gaat er wel nog een illegale vissersboot. De broers hebben echter geld nodig om op deze boot te mogen stappen. Door de naderende oorlog met Duitsland maakt Eva zicht grote zorgen over haar familie, die nog in Duitsland zit. Zij weet Dirk over te halen om haar familie op te halen. Daarvoor heeft ze wel een chauffeur nodig die haar zo ver kan brengen. Vincent laat deze kans zich niet ontglippen en biedt aan om haar te begeleiden. Daardoor kan hij Eva beter leren kennen en tegelijkertijd het geld verdienen dat de broers nodig hebben om op de vissersboot plaats te nemen. Op dat moment start de onmogelijke liefde tussen de twee die ruw wordt ontbroken op 14 mei 1940. Kan hun liefde alles overwinnen?

De vraag die deze film de laatste maanden heeft overschaduwd is of Jan Smit kan acteren. Saillant detail is dat regisseur Ate de Jong zegt dat hij Jan Smit helemaal niet kende. Hij heeft hem naar eigen zeggen gekozen omdat hij hem het meest geschikt vond voor de rol. Smit levert absoluut een verdienstelijk debuut af. Je vergeet al snel dat je naar Jan Smit de zanger kijkt en dat is een goed teken. Hij komt erg natuurlijk over en bovendien is er absoluut chemie tussen hem en Roos van Erkel, waardoor de kijker tot het einde met hen kan meeleven.

Het Bombardementis grofweg te vergelijken met epische films als Pearl HarborenTitanic, alleen met minder budget. De opbouw van de film is daardoor voorspelbaar, maar omdat het hier handelt om een Nederlands trauma zeker niet zonder impact. Regisseur Ate de Jong bouwt de spanning richting het bombardement zorgvuldig op. De uiteindelijke uitwerking is effectief, waarbij zorgvuldig om wordt gegaan met special effects. Hierbij wordt bijvoorbeeld goed gebruik gemaakt van oude archiefbeelden. Het beeld van een olifant in de verlaten straten van Rotterdam is zelfs een hele originele vondst en geeft mooi de waanzin van het moment weer. De olifant weerspiegelt daarbij de veerkracht van de Rotterdamse bevolking. Hij staat immers symbool voor het overwinnen van de dood. De Jong kiest er dan ook bewust voor om geen keiharde oorlogsfilm af te leveren, maar een film die ondanks het gevoelige onderwerp toch positief blijft. Iets dat zeker wordt onderstreept door de mooie soundtrack van Fons Merkies.

Het Bombardementonderscheidt zich van de grote Hollywood producties door niet te kiezen voor een absurd lange speelduur, maar een strakke 104 minuten aanhoudt. Hierdoor blijft het verhaal boeiend, met genoeg afwisseling tussen korte actiemomenten, romantiek en humor. In het gevecht van Vincent met een Duitse reus dreigt de film wat door te schieten, maar De Jong weet de balans daarna gelukkig te bewaren. Nadeel van de korte speelduur is dat een aantal verhaallijnen minder aandacht krijgen dan ze verdienen. Zo wordt de relatie tussen Vincent en zijn broer Chris niet ten volle uitgewerkt. In zijn geheel gezien is dit echter een geslaagd Nederlands epos over het bombardement op Rotterdam geworden.

Het Bombardementis een epische film die één van de grootste Nederlandse trauma’s uit de Tweede Wereldoorlog met respect behandelt. Daarbij weigert de film met een beschuldigende vinger te wijzen. Er is overduidelijk een positieve toon aanwezig, zonder het drama tekort te doen. De film is daardoor geschikt voor de hele familie. Jan Smit en Roos van Erkel brengen als geloofwaardig koppel deze onmogelijke liefde absoluut tot leven.