Het Meisje en de Dood - recensie

Een jongen verliefd op een prostituee, eigendom van een jaloerse graaf. BlaastHet Meisje en de Dood dit oude verhaal nieuw leven in?

Een interessante theorie over storytelling luidt dat er maar een handjevol verhalen bestaan. Volgens deze filosofie zijn alle vertellingen in hun kern af te leiden naar een aantal al bestaande verhalen. Als je denkt aan een ambitieuze jongeman die valt voor een beeldschone courtisane die als het eigendom van een machtige graaf wordt gezien, is de vergelijking metMoulin Rougeniet ver weg. DatHet Meisje en de Dood eveneens dit verhaal naar het witte doek vertaalt, hoeft op zich geen slechte zaak te zijn. Immers, ookMoulin Rouge! is niet geheel origineel te noemen, ook deze film maakt zich schuldig aan het lenen van oudere verhalen. Het verschil zit hem in de nieuwe draai die aan een oud idee gegeven wordt, en de kundigheid waarmee het gedaan is. Helaas schiet Jos StellingsHet Meisje en de Dood in allebei deze gevallen tekort.

Rond de eeuwwisseling stopt de jonge Nicolai (Leonid Bichevin) tijdens zijn reis van Moskou naar Parijs in een aftands hotel annex bordeel om te overnachten. Wanneer zijn oog op de mooie courtisane Elise (Sylvia Hoeks) valt, is hij opslag heftig verliefd. Nicolai besluit zo lang te blijven als nodig is om haar voor zich te winnen. Helaas behoort Elise to aan de oude ‘Graaf’ (Dieter Hallervorden), en Nicolais liefde voor haar lijkt uitzichtloos. Vijf jaar later keert hij terug naar het hotel in een verwoede poging Elise toch de zijne te maken. De woeste Graaf laat Nicolai flink in elkaar slaan, waarop Elise een gewaagd besluit neemt. Ze keert de Graaf de rug toe en kiest voor Nicolai, en roept zo onheil over hun beide af. Elise krijgt geen geld meer voor haar verblijf in het hotel en een dodelijke ziekte maakt de situatie nog uitzichtlozer.

Alles wat nodig is voor het conflict en de intrige die een bioscoopbezoek zo bevredigend kan maken, zijn hier aanwezig, maar er wordt bar weinig mee gedaan. Voor een film over krachtige onderwerpen als liefde en de dood is er bijzonder weinig affectie te voelen. Het plot is volstrekt afhankelijk van de nagenoeg niet bestaande liefde tussen Nicolai en Elise. Wanneer ze samen zijn, lijken de twee geen moment gelukkig met elkaar, pessimisme overheerst. Dit is belangrijk, want wanneer een liefde zo passievol voelt als in de rij staan bij de Albert Heijn, zijn dreigingen van buiten nietszeggend. Dat deze tegenwerkende krachten lullige zaken zijn als gebrek aan geld, maakt de liefde tussen de twee des te meer ongeloofwaardig. Wanneer de hartverscheurende scènes je onberoerd laten, ligt dit niet aan je kille ziel, maar aan die van de film.

Dus waarom de vergelijking metMoulin Rouge!? Parallellen trekken tussen films is immers riskant en doorgaans onterecht. De Baz Luhrman-film heeft echter zo veel overeenkomsten metHet Meisje en de Dood, dat het een goed inzicht biedt in waarom deze laatste gewoon niet werkt. In de één valt de courtisane voor de jongen die vol passie de liefde toezingt, in de ander omdat deze hulpeloos kreupel geslagen is. Je hebt een graaf die voorziet in mensen van wie de courtisane houdt, en eentje die de courtisanes dure spulletjes en huur betaalt. De stijl vanHet Meisje en de Dood is fundamenteel anders dan die vanMoulin Rouge!, maar waar laatstgenoemde wel weet te overtuigen, schietHet Meisje en de Doodals geheel toch tekort.

WaarHet Meisje en de Dood je qua verhaal koud zal laten, biedt het een warme deken aan fantastische beelden. Van het begin tot het eind stralen deze een sfeer uit waar je u tegen zegt. Zowel in regie als art-direction zet Stelling een adembenemend stukje filmwerk neer. Prachtige kostuums en sets gecombineerd met een handjevol humoristische momenten ademen levendigheid die het eerste halfuur van de film aanhoudt. Hierna voel je de holle leegheid van het plot die de film - die verder wel beeldschoon blijft - de das om doet.

Prachtige beelden zijn helaas niet genoeg om het gebrekkige verhaal vanHet Meisje en de Dood te compenseren. Hoe sfeervol en kundig het ook in beeld is gebracht, de motieven blijven dubieus en de karakters pijnlijk plat. WatHet Meisje en de Dood vooral mist, is een kloppend hart.