Herman Kochs succesvolle romanHet Diner is in Nederland al voor toneel bewerkt en verfilmd. Of de verfilming door Cate Blanchet doorgaat, is nog niet zeker, maar de Italiaanse versie I nostri ragazzi(Onze Kinderen) blijkt een tamelijk vrije bewerking van het oorspronkelijke boek te zijn.
Regisseur Ivano de Matteo (Gli Equilibristi / Balancing Act, 2012) heeft fors ingegrepen in Herman Kochs (inter)nationaal gelauwerde verhaal. Zijn bewerking is ook veel vrijer dan de Nederlandse verfilming uit 2013 van Menno Meyjes. Het basiselement heeft hij wel gehandhaafd: ouders die zich geconfronteerd zien met zinloos geweld van hun kinderen, en daarmee voor het dilemma worden geplaatst van openlijk aangeven of proberen te verdoezelen. Ook in zijn verfilming gaat het om twee broers, die elkaar niet goed liggen. Hun kinderen zijn in deze versie een puberjongen en -meisje, de een schuchter en eenzelvig, de ander vrolijk en uitdagend. Na een feestje molesteren ze een zwerfster, die hen in de weg zit, en als gevolg daarvan in coma raakt. De kinderen denken ermee weg te komen, niemand heeft iets gezien. En als de ouders er - los van elkaar - achterkomen, gaan de pubers er vanuit, dat de vader van het meisje, een bekende advocaat, het allemaal wel zal weten op te lossen.
Verschillen
Het diner is bij De Matteo veel minder belangrijk dan in het originele verhaal. Hij maakt ook geen gebruik van flash-backs, zoals Koch deed en ook Meyjes in zijn verfilming, of van een vertragende en kunstmatige voice-over. Wel heeft hij de karakters uitgediept. Paolo (Luigi di Cascio) is kinderarts in een druk ziekenhuis in Rome, zijn vrouw Clara (Giovanna Mezzogiorno) is gids bij het Ara Pacis Museum, de zestienjarige Michele is hun zoon. Paolo's broer Massimo (Allessandro Gassman) is advocaat en heeft een drukbezette praktijk; de tienerdochter woont bij haar vader en zijn tweede vrouw Sofia (Barbora Bobulova). De Matteo heeft zijn verfilming vooral toegespitst op de uiteenlopende reacties van de ouders op het geweld van hun kinderen, waardoor ook onderlinge spanningen en geschillen schrijnend aan de oppervlakte komen.
Proloog
Om die irritaties en spanningen een extra cachet mee te geven, hebben scriptschrijver (Valentina Ferlan) en regisseur De Matteo een sterke proloog ingebouwd, die zijn uitwerking op de protagonisten niet zal missen. Een oplopende ruzie in het drukke verkeer van Rome heeft fatale gevolgen. Een man daagt de bestuurder van een andere auto bij elk stoplicht verder uit. Als hij met een knuppel in de hand uitstapt, schiet de ander, een politie agent, met zijn dienstwapen op zijn belager. Deze sterft, en zijn zoontje is ernstig gewond. Massimo blijkt later de advocaat van de politie agent te zijn. Hij verdedigt hem zakelijk. Tegen zijn broer, die het getroffen zoontje op de operatietafel krijgt, stelt hij zich tamelijk cynisch op. Hij heeft geen oordeel over de hele zaak ("Ik ben God niet"), terwijl Paolo zeer begaan is met zijn patient. Massimo is de koele workalcoholic, Paolo de zachte en warme arts. Maar als de kinderen hun onheilsdaad hebben verricht, reageren zij - net als hun vrouwen - anders dan je als kijker op het eerste gezicht zou verwachten. De sterke cast maakt die ommekeer tot het beste gedeelte van de film.
Ironie
De roman bevat nogal wat ironie, sarcasme en cynisme, zeker waar het culinair en ander snobisme betreft. In de Nederlandse verfilming is die voor een gedeelte gehandhaafd. De Matteo heeft de ironie gereduceerd tot een enkele opmerking over een exquise gerecht, of over hoogdravende films ('gallische diepzinnigheid in Franse films'). Hij heeft het hele verhaal een duidelijk filmische setting gegeven. Zo heeft hij de verschillen in wooninterieur en werkvloer van beide echtparen visueel sterk uitgewerkt. Soms gaat die visuele accentuering te ver, wanneer we de personages in wisselende samenstellingen steeds maar weer druk tegen elkaar zien gesticuleren, overspoeld door luide en dramatisch aangezette muziek. En het slot komt wel zeer onverwacht en veel te abrupt in de vorm van een geluidssignaal. Dat is wel een heel erg open einde.
Conclusie
Het dilemma waarvoor de personages van Koch zich geplaatst zien, is nog steeds springlevend. De Matteo heeft dit thema met een uitstekende cast filmisch voortreffelijk uitgediept, al draaft hij soms in zijn visuele uitwerking wat te ver door.
