Inside the Chinese Closet - recensie

Een kijkje in de dubbelzinnige wereld van de Chinese schijnhuwelijken.

Inside the Chinese Closet is de eerste lange documentaire van regiseusse Sophia Luvarà (The Road to Fureidis), die enthousiast ontvangen werd op veel internationale festivals. In de documentaire onderzoekt ze de dubbellevens van Chinese homoseksuelen en hoe de sociale druk invloed heeft op hun bestaan. Luvarà maakte de Nederlandse documentaire in samenwerking met Witfilm en co-producent NTR.

In de documentaire worden twee homoseksuele Chinezen gevolgd. De architect Andy, die populair is in de homo-gemeenschap omdat hij een zogenaamde 'Bear' is, maar wordt aangemoedigd door zijn vader om zo snel mogelijk in het huwelijk te treden met een lesbienne. Cherry is een lesbische vrouw die al getrouwd is met een homoseksuele man, maar ondertussen haar tijd verdrijft met het versieren van een jonge vrouw die ze op het oog heeft. Haar ouders vermoeden dat ze op vrouwen valt, maar zwijgen het dood. Het enige dat nog mist in het leven van Cherry, is een kind. Iets waar ze zelf niet achter staat, maar wat haar ouders zien als een essentieel deel van het bestaan. Net als Cherry gaat Andy ook op zoek naar manieren om een vrouw en een kind in zijn leven te krijgen.

Het bijzondere aanInside the Chinese Closet is dat de hoofdpersonen Andy en Cherry beiden niet ontekken dat ze homoseksueel zijn, maar dat ze door hun familie worden aangemoedigd de schijn op te houden voor de buitenwereld. Zo weet de vader van Andy van zijn seksuele voorkeur en gaat Cherry gewoon op een date met een vrouw, terwijl ze getrouwd is met een man. Dat maakt het een bijzondere inkijk in de tegenstrijdige levens van de Chinese schijnhuwelijken. Enerzijds accepteren ze hun seksualiteit en de sociale strubbelingen die het met zich mee brengt, anderzijds willen ze er alles aan doen hun familie tevreden te houden. Op een bijna zakelijke manier creeeren ze een facade die niet eens geloofwaardig hoeft te zijn, zolang hij maar voldoet aan de maatschappelijke standaard.

Onderhandelingen

Een van de mooiste scenes uit de documentaire is het moment dat Andy afspreekt met een lesbische vrouw die ook op zoek is naar een schijnhuwelijk. Terwijl ze eten wordt op een zakelijke manier besproken hoe de details van hun huwelijk moeten worden uitgewerkt als ze besluiten het avontuur aan te gaan. Hun beslissingen zijn puur rationeel, met oog op de buitenwereld. De enige emotie die de boventoon voert in het verhaal, is de frustratie die ontstaat omdat het lastig blijkt 'zo maar' een echtgenoot of een kind te regelen. De drijvende kracht achter de beslissingen van zowel Cherry als Andy lijkt de veronderstelling dat ze moeten zorgen voor nakomelingen. In de documentaire wordt daar dan ook veel aandacht aan besteed, hoe er gezorgd kan worden voor kinderen, zonder dat ze hun eigen seksualiteit verloochenen.

HoewelInside the Chinese Closet een momentopname is in de levens van Cherry en Andy, zet het duidelijk de problemen neer waar zij mee te kampen hebben. Het is dan ook niet moeilijk om te bedenken dat ze waarschijnlijk hun hele leven op zoek zullen blijven naar een manier waarop ze kunnen passen binnen het plaatje dat hun familie voor ze heeft uitgedacht. Het staat in schril contrast met de westerse wereld, waarin openlijke homoseksualiteit over het algemeen geaccepteerd wordt. Het mooie aan de documentaire is dat er wel degelijk een plek is voor Cherry en Andy, waarbij ze zelf hun eigen seksualiteit erkennen en accepteren. Het geeft alleen pijnlijk weer dat het in de Chinese cultuur belangrijker is te voldoen aan maatschappelijke verwachtingen, dan dat mensen zichzelf gunnen echt gelukkig te zijn.

Conclusie

Inside the Chinese Closet laat de kijker achter met stof tot nadenken, zonder dat het een waardeoordeel uitspreekt. Het is een eerlijke inkijk in de levens van twee mensen, die proberen om hun familie gelukkig te maken, ondanks dat dit ze zelf waarschijnlijk minder gelukkig maakt. Ergens voelt de documentaire nog te veel aan de oppervlakte, met een aantal vragen die open blijven. Want hoe staat de familie erin? Is zo'n schijnhuwelijk wel geloofwaardig of is het eigenlijk een zinloos gebaar?Inside the Chinese Closet is een interessante aanzet tot een fascinerend vraagstuk over acceptatie en sociale druk, maar had dieper de kast in mogen duiken om echt de vinger op de zere plek te leggen.

Inside the Chinese Closet is vanaf 2 juli te zien in verschillende Nederlandse bioscopen als onderdeel van het Gay & Lesbian Summer Film Festival en On Demand te bekijken via Filmthuis.