De depressieve leraar Bruno is door zijn turbulente jeugd voor het leven getekend. Hij heeft letterlijk en figuurlijk afstand van zijn familie genomen. Als zijn moeder op sterven ligt, kan hij zijn onvermijdelijke terugkeer naar de plekken uit zijn verleden niet langer uitstellen.
“Moeder, waarom ben ik zo ongelukkig?” Dit vraagt Bruno (Valerio Mastandrea en Giacomo Bibbiani) aan zijn terminale moeder terwijl hij met haar danst. Zijn moeder, Anna (gespeeld door Stefania Sandrelli en Micaela Ramazotti) antwoordt: “Oh Bruno, je bent altijd al een brombeer geweest!”
Deze twee zinnen hadden de film niet beter kunnen samenvatten. Sommige mensen zijn van nature pessimistisch ingesteld en Bruno is één van die mensen. Wanneer zijn moeder in 1971 een lokale Miss Zomermamma verkiezing wint, kan hij niets anders dan chagrijnig toekijken. En hij heeft er alle reden toe: zijn moeder zet hem en zijn familie voor schut, en zijn vader Mario (Sergio Albelli) kan niet omgaan met de aandacht die er naar zijn stralende vrouw uitgaat. Vanaf dat moment is het dagelijks heibel bij de familie Michelucci. Mario is de corrigerende tik allang voorbij en daarom pakt Anna op een regenachtige nacht haar kinderen en spullen bijeen en vlucht naar een onzeker bestaan met talloze verhuizingen en verschillende minnaars. De naïeve Anna neemt verschillende baantjes aan en laat zich inpalmen door Berlusconi-achtige types waardoor het er op neer komt dat Bruno vaak voor zijn jongere zusje Valeria moet zorgen. Zijn jeugd heeft hem voor altijd getekend, zo rond de veertig is Bruno nog steeds een veel te serieuze egoïst die zijn zelfmedelijden verdringt met verschillende soorten drugs. Als blijkt dat zijn moeder ziek is, zal hij toch moeten terugkeren naar zijn geboortestad om die onvermijdelijke duik in het verleden te maken.
Niet ver zoeken
In Italië is regisseur Paolo Virzi wereldberoemd. Voor de Italiaanse equivalent van de Oscars de David di Donatello awards was hij meerdere malen genomineerd met verschillende films en hij wist twee daarvan te verzilveren. In 2008 regisseerde hij de film Tutta la vita Devanti, waarin Micaela Ramazotti ook een rol had, samen met zijn toenmalige echtgenote Paoloa Tiziana Cruciano. Zij speelde in die film de moeder van het karakter van Michaela Ramazotti. Blijkbaar besefte Virzi tijdens het filmen dat zijn echtgenote inderdaad wat aan het rijpen was, en na het filmen verruilde hij zijn eega voor de vijftien jaar jongere Micaela. Geheel onvoordelig was deze inwisseling niet, Micaela is een mooie en talentvolle actrice en hij hoefde voor de invulling van de hoofdrol van La Prima Cosa Bella dan ook niet ver te zoeken. Waarvoor Virzi ook niet ver hoefde te zoeken was zijn primaire locatie. La Prima Cosa Bella speelt zich af in het Italiaanse kustplaatsje Livorno in Toscane. Als we de film moeten geloven, is het een gehucht waarin veel geroddeld wordt. Virzi groeide zelf op in Livorno en ontvluchtte de plaats zodra hij kon. Alhoewel er nergens staat vermeldt dat de film autobiografisch is, vertoont het verhaal enige gelijkenis met Virzi’s eigen leven. Zo is de vader in de film sergeant en de moeder actrice. Virzi’s eigen vader is politieagent en zijn moeder zangeres. Het is goed mogelijk dat Virzi in zijn filmscript een hoop ervaringen uit zijn eigen jeugd heeft verwerkt.
Gepassioneerde vertolkingen
Italianen hebben familie hoog in het vaandel staan wat in vele films tot uiting komt, waaronder La Meglio Gioventu, Mio Fratello e Figlio Unico, La Lardi Di Biciclette en vrij recentelijk Io Sono L’Amore . De band tussen vader en zoon, broer en zus en in deze film moeder en zoon staat regelmatig centraal en is het epicentrum van de plot. La Prima Cosa Bella is een echte acteursfilms waarbij de plot ondergeschikt is aan de karakters. De acteurs geven aan hun personages gestalte zoals alleen Italianen dat zouden kunnen, met gebaren, intonaties en openbaarheid van emoties; alle acteurs geven zichzelf in een gepassioneerde vertolking. We zien ook duidelijke de traditionele verandering van de hoofdpersoon terug: aan het begin van de film is Bruno een ontzettend nare en gevoelloze man, aan het einde lijkt hij een totaal ander mens. De terugkeer naar zijn geboorteplaats en het weerzien met zijn familie heeft hem uit zijn negatieve spiraal verwijderd. Hij begrijpt dat het aanvaarden van de onvoorwaardelijke liefde tussen familieleden de eerste stap is in de richting van het geluk dat hij al jaren zoekt.
La Prima Cosa Bella is opgebouwd uit twee delen: de kinderjaren van Bruno die van 1970 tot ongeveer 1980 lopen, en het heden waarin Anna op sterven ligt. Bij aanvang zijn de jeugdjaren veel leuker om naar te kijken door de kleurrijke sets en de onvoorspelbaarheid van moeder Anna. Verplicht wordt de kijker zo nu en dan teruggehaald naar 2009 om de immer mokkende Bruno, die niet eens zijn best doet om interesse te tonen voor zijn familie, te aanschouwen. Gelukkig zijn de scenes die de kinderjaren betreffen veel langer, en voor je er erg in hebt, bevind je je permanent in het heden waarin alle losse eindjes op het sterfbed van Anna bij elkaar komen.
Geen hoogdraver
La Prima Cosa Bella richt zich in eerste instantie op de mensen in de film. Het is duidelijk niet Virzi’s bedoeling geweest om een oogstrelende film af te leveren. Qua camerabeelden en montage is de film absoluut geen hoogdraver. Virzi moet gedacht hebben dat alleen al de mooie verschijning van zijn vrouw het gebrek aan visuele creativiteit kan verbloemen. Daarnaast is de plot niet spannend of origineel genoeg om het niveau van bijvoorbeeld La Meglio Gioventu te halen. De originaliteit komt voornamelijk naar voren door de tweedelige vertelling van het verhaal, waardoor er nog enigszins spanning of nieuwsgierigheid bij de kijker wordt opgebouwd.
Conclusie
La Prima Cosa Bella is een traditioneel Italiaans familieverhaal dat vooral gedragen wordt door de acteurs die hun rollen met de gebruikelijke Italiaanse passie vertolken. Het thema van de film moet worden gezocht in het belang van het behouden van de familieband en de liefde die daaruit voortvloeit. De film schakelt steeds van het heden naar het verleden en weer terug. Deze vertelstijl zorgt voor de nodige nieuwsgierigheid en spanning die de film zo nu en dan wel kan gebruiken. Omdat de film visueel gezien weinig nieuws laat zien, zal deze zich niet bij de grote titels in de Italiaanse cinema voegen. Toch is La Prima Cosa Bella een prima verzorgd Italiaans familiebezoekje geworden.
