Hoe komt zoon Brad zover tot het vermoorden van zijn eigen moeder?
Op het eerste gezicht lijkt het erop dat Herzog met My Son My Son What Have Ye Done ons een redelijk normale politiethriller voorschotelt. Een lijk, een verdachte, een gijzeling en een heel korps politiemensen die probeert de verdachte over te halen zonder problemen naar buiten te treden. Maar ja, we hebben hier natuurlijk te maken met Herzog en dat is gewoonlijk niet de man die ons met reguliere spanning wil vermaken. Een kat-en-muis-spel tussen de politie en de verdachte blijft dus uit, want Herzog laat detective Hank Havenhurst (Willem Dafoe) samen met Ingrid (Chloë Sevigny), de verloofde van de dader en Lee Meyers (Udo Kier), de regisseur van een toneelstuk, onderzoeken hoe het zover heeft kunnen komen dat een zoon zijn eigen moeder vermoordt.
Bizarre leegte
Deze ontdekkingstocht zit vol bizarre scènes en gebeurtenissen. Zoon Brad (Michael Shannon) is, sinds hij is teruggekeerd uit Peru waar zijn vrienden dodelijk verongelukten toen ze over een wilde rivier gingen raften, zichzelf niet meer. Stemmen in zijn hoofd, een ontmoeting met God die zou zijn afgebeeld op een pak ontbijtgranen en zijn iets te volledige overgave in een Grieks toneelstuk waarin zijn karakter Orestes uiteindelijk zijn moeder zou doden; het lijkt hiermee zo'n beetje duidelijk wat de oorzaak is van het waarom van Brads daad. Maar de studie naar het wel en wee van hem roept meer vragen op dan dat het antwoorden geeft.
Wie dus hoopt op een duidelijke verklaring van het gegeven, zal Herzogs film moeilijk kunnen verteren. Het genieten zit hem in de beelden. Herzog gebruikt de paranoia van Brad namelijk om prachtig gecomponeerde en poëtische beelden te schieten. Vanonder de garagedeur schuift Brad een draagbaar radiootje naar buiten, waarna detective Hank en collega met de handen omhoog het huis willen benaderen. Gewoon om te zien dat ze geen pistool bij zich dragen, maar door de zware aard van de muziek lijken de beweegredenen van de twee detectives meer op die van twee dominees die Brad willen zegenen.
Regelmatig resulteren deze beelden ook in bizarre situaties. Dat zit hem niet zozeer in wat zien, want al zijn de momenten waarop de personages ineens stilstaan en de muziek van de Nederlandse cellist Ernst Reijseger aantrekt al behoorlijk vreemd, het bizarre gevoel krijgen we het meest doordat het waarom van de uitspattingen van Brad niet of nauwelijks wordt uitgelegd. Zo zijn we de hele film verbaasd over wat Brad uithaalt, omdat we het niet precies kunnen verklaren.
Obsessief
My Son My Son What Have Ye Done bevat mooie en gedenkwaardige beelden vanwege de compositie en de groothoeklens van de camera die het beeld wat vervormt. Toch is de kans groot dat na het zien van deze scènes er een leeg gevoel blijft. Dat komt omdat er weinig samenhang te bespeuren is tussen de verschillende uitspattingen en eigenschappen van Brad. Een flamingo-fetish, geraaskal over God en het geloof, rennende struisvogels en gemijmer over lilliputters, dit alles maakt het moeilijk om iets van een link te leggen tussen deze ingrediënten.
Dat lege gevoel heeft wellicht ook te maken met het feit dat de gekte zich alleen concentreert op Brad en de relatie met zijn moeder, terwijl het karakter van Willem Dafoe veel te weinig diepgang krijgt. Hij speelt louter de goedaardige agent die precies volgens het boekje de naasten van Brad ondervraagt. De film had wat meer dynamiek gekregen als ook het karakter van Dafoe wat obsessieve trekjes had gekregen. Een ongezonde drang een gek als Brad op te pakken, terwijl hij zelf ook niet helemaal in orde is, had bijvoorbeeld een mooie confrontatie kunnen opleveren. Nu blijven de karakters buiten het huis waarin Brad zich schuilhoudt vlak en soms zelfs oninteressant. Wellicht was het Herzog's bedoeling met deze minder uitgewerkte personages het personage van Brad wat meer op te laten vallen, als het verhaal omtrent de geschiedenis van Brad niet goed genoeg is uitgewerkt, vallen die vlakke personages teveel op.
Conclusie
Bizar, zo zijn de scènes waarin Brads persoonsverandering naar voren komt te noemen, omdat het antwoord naar het waarom van de moord na het onderzoek van detective Havenhurst eigenlijk nooit gegeven wordt. Verbazing over wat Brad doet overheerst dus. Van deze mooie sequenties valt echter wel degelijk te genieten door de mooie compositie en de indringende muziek. Ze kunnen echter niet een hele film dragen, hier is de rest van de personages te vlak voor uitgewerkt. Herzog heeft hiermee een film afgeleverd die in principe wel voer is voor de fans van de eigenzinnige regisseur, want kwaliteit zit her en der zeker verstopt in de vorm van de prachtige beelden. Maar als we de film in zijn totaal bekijken, kunnen we niet anders concluderen dan dat dit niet het beste werk is van Herzog.
