Neighbouring Sounds - recensie

Normaal en abnormaal kennen inNeighbouring Soundseen flinterdunne scheidingslijn.

Recife is een Braziliaanse stad als ieder ander: chaotisch, volgebouwd en eindeloos divers. Wanneer een buurt te maken krijgt met een aantal kleine misdrijven, biedt een surveillance team zich aan om een oogje in het zeil te houden. Wat een typisch Braziliaanse film vol misdaad lijkt te worden, ontpopt zich tot een subtiele mengelmoes van alledaagsheden en onderhuidse frictie.

Neighbouring Soundsis het speelfilmdebuut van Kleber Mendonça Filho. Eerder ontving hij veel lof voor zijn korte film Eletrodoméstica, over een gezin met een nieuwe 29-inch televisie. Dat dit soort kleinigheden Fihlo fascineren, blijkt ook in zijn nieuwe film. Een letterlijke verwijzing is als een huisvrouw ruzie krijgt met haar burende zus omdat ze een grotere tv heeft besteld; dezelfde huisvrouw die momenten ervoor nog wat wiet kocht van de jongen die verse tanks met water bezorgt. Zo krijgen we op voyeuristische wijze steeds meer inzicht in de structuur van de bewoners en de buurt. Een buurt die voor een groot deel in beheer is van één rijke familie. Geestelijk leider is papa Francisco die over zijn kleinzoon Dinho waakt; een rijkeluiszoon die auto's leegrooft om de tijd te doden. De diefstallen zijn de aanleiding tot de buurtbewaking die alle karakters in elkaars buurt bij elkaar lijken te brengen.

Constant denk je dat de verhaallijntjes tot een soort conflict zullen leiden, maar een echt drama blijft uit. Niet door een rechtlijnig narratief, maar juist door ogenschijnlijk willekeurige scènes weet Filho de kijker een 'plakje' Braziliaanse cultuur mee te geven. Ondanks dat je niet precies kunt zeggen waarom, stapelen alle korte scènes zich op tot een spanning die je als kijker nooit echt rust geeft. Ook de karakters lijken immer op hun hoede, zelfs in geheel ontspannen situaties. Auditief gezien is hier aan bijgedragen doordat de stad altijd voelbaar is. In de verte is altijd wel een blaffende hond of een ongeduldig toeterende auto te horen. De architectonische weerwar die Braziliaanse steden kenmerkt is bijzonder in beeld gebracht. Hoewel verre van ruw, voelt het redelijk afstandelijk en de beelden wekken bijna de indruk dat we met surveillancecamera's meekijken.

Ook in zijn einde weetNeighbouring Sounds niet met een enorme plottwist te komen, waardoor we zijn overgeleverd aan ons eigen gevoel. Dat is een fantastische prestatie die deze film als een zeer overtuigend regiedebuut doet gelden. Het zal velen misschien storen dat er tal van maatschappelijke thema's worden aangestipt, maar nooit worden uitgediept. Maar dit is juist wat de film kracht geeft en het zijn charme doet behouden. Door grote en triviale thema's haast gelijk te stellen, ontstaat een vervreemdende kijk op de werkelijkheid.

Voor wie van een ijzersterk plot met meevoerende personages houdt, isNeighbouring Sounds niet weggelegd. Toch is het aan te raden om deze uiterst zorgvuldige film niet te negeren en je te laten verrassen door zijn subtiliteit.