Omar m’a tuer – recensie

Een gevoelig portret over een Marokkaanse gevangene, in strijd met de rechtsstaat.

Omar m’a tueris de tweede film van de Frans-Marokkaanse acteur en regisseur Roschdy Zem. Het is gebaseerd op een waargebeurd verhaal en presenteert zichzelf ook als zodanig. Als acteur speelde Zem veelal in politiek geladen films en ook als regisseur vermijdt hij deze hoek niet. Waar zijn controversiële regiedebuut,Mauvaise Foi(2006), de relatie tussen een Arabische man en een joodse vrouw behandelde, moetOmarhet doen met een gangbaarder thema. De film mengt zich in een rijtje films die onterechte gevangenschap op een karakterniveau benaderen.

Het leven van Omar Raddad (Sami Bouajila), een in Frankrijk wonende Marokkaanse tuinman, wordt bruut verstoord als hij in 1991 plots verdacht en veroordeeld wordt voor de moord op zijn bazin. Duidelijk benadeeld door zijn afkomst en niet in staat tot heldere communicatie verliezen Omar en zijn familie grip op de zaak en kijken machteloos toe hoe het justitiële schaakspel zich voltrekt. Als na er na een aantal gespannen rechtszaken 18 jaar tegen hem wordt geëist, levert dit in combinatie met bekrompen bewijsmateriaal veel media-aandacht op. De Franse schrijver Pierre-Emmanuel (Denis Podalydès) raakt geïntrigeerd door Omar’s verhaal en besluit de zaak op papier te zetten. Deze parallelle verhaallijnen komen bij elkaar als het boek zijn informatieve functie voorbij gaat en Pierre pleit voor Omar’s vrijlating. Omar is inmiddels een verloren hoopje mens. Hij wordt opgevreten door schuldgevoelens en verliest alle hoop op vrijlating.

Op papier lijkt dit alle ingrediënten voor een zeer middelmatige film te bevatten. Toch weet Zem met deze film een gevoelige snaar te raken. De rechtszaken worden getoond als saaie en vluchtige gebeurtenissen waar veel wordt gepraat en weinig wordt gezegd. Dit maakt Omar’s onmacht en zijn wil om gehoord te worden telkens voelbaar. Door de justitiële rompslomp wat op de achtergrond te plaatsen, wordt de ruimte gecreëerd om jezelf af te vragen waarom een man als Omar het zo moeilijk heeft in een beschaafd land als Frankrijk. Zijn wereld kent veel beperkingen en het is dan ook bijna onmogelijk geen sympathie op te brengen voor de worstelende immigrant, waardoor Pierre ook een makkelijk identificeerbaar personage wordt. Beide rollen zijn zeer overtuigend gespeeld en passen perfect in de Europese manier van rauwfilmerij.

Toch voelen de opgesplitste verhaallijnen wat geforceerd aan en kan je je afvragen of het niet beter was geweest in Omar’s beperkte wereldje te blijven. Het zijn vooral de kleine momentjes met zijn zoontje en zijn vader, de lastige confrontaties die hij aangaat en de keren dat hij zich probeert nog verder af te zonderen van de buitenwereld, die deze film tot een memorabel werk maken. Verhalend laat de film hier en daar dus nog wat steken vallen, maar die worden ingelost door de bovengemiddelde regie.

Bij vlagen rauw en hartverscheurend maar nog teveel gestuurd vanuit een narratief:Omar m’a tuermist net wat aan balans om volledig te overtuigen maar is absoluut een film met een goed hart.