Drama in een kille Vinex-wijk.
De locatie: een Vinexwijk met lijnrechte straten en eenvormige huizen. De setting: een echtpaar met kind, druk met hun carrière. Hun uitkomst: een au-pair uit Polen. Wat er gebeurt: slecht contact, onmacht en misbruik. Regisseur Marco van Geffen brengt al deze elementen samen tot een echte Nederlandse Vinex-thriller.
Spanningen
Onder Ons speelt begint met een onheilspellende sfeer die tot het einde toe de film beheerst. De camera zwaait langs donker water bij een rietkraag, om vervolgens te switchen naar een niet nader benoemde nieuwbouwwijk waar strakke gevels en aangeharkte tuintjes het beeld bepalen. Daar, in de huiskamer van het echtpaar Ilse (Rifka Lodeizen) en Peter (Guy Clemens), is op tv een dreigend nieuwsbericht te zien. Vervolgens worden we meegenomen in het leven van het echtpaar die voor hun kindje een au pair uit Polen hebben gehaald. Haar naam is Ewa (Dagmara Bak), een gesloten en zwijgzaam meisje. Ewa ontmoet in de buurt een andere Poolse au pair: Aga (Natalia Rybicka) die in haar karakter het absolute tegendeel van Ewa is. Als twee pubers trekken ze met elkaar op, terwijl de kinderen waar ze op moeten letten als ballast om ze heen hangen. Alleen Anton (Reinout Bussemaker), de vader van het kind waar Aga op past, dringt zich op een heftige manier op aan de beide meisjes. Na een afwijzing door Aga trekt hij steeds meer richting Ewa die door deze druk steeds meer in een isolement komt. Ze heeft het gevoel bij niemand haar verhaal kwijt te kunnen, als ook in het gastgezin de spanningen flink oplopen.
Perspectief
Het verhaal in Onder Ons wordt verteld in drie delen, waarbij elk deel vanuit een ander perspectief heeft. De film begint met het verhaal vanuit de ogen van het echtpaar Ilse en Peter. Het tweede deel wordt verteld vanuit de ogen van de bevriende au pair Aga. Tenslotte zien we het derde deel vanuit de ogen van Ewa zelf. Met deze constructie komen een aantal scènes meerdere keren voorbij, waarbij met elk nieuw perspectief er nieuwe puzzelstukjes worden ingevuld. Op deze manier voorkomt Van Geffen dat de kijker zich al te zeer aan één personage vastklampt. Door telkens met een ander personage nieuwe elementen te laten zien, wordt de spanning langzaam maar zeker opgebouwd. Af en toe had het script wel wat strakker mogen zijn; op sommige momenten neigt de film wat langdradig te worden, maar naar het einde toe weet de film duidelijk aan kracht te winnen. Over de laatste scène valt te twisten: Weet de regisseur hiermee de cirkel mooi rond te krijgen of doet het expliciete eindshot afbreuk aan de onderhuids opgevoerde spanning? Lastig, voor beide valt wat te zeggen.
Trilogie
Marco van Geffen maakt met Onder Ons zijn eerste speelfilm en kan zich meteen meten met namen als Esther Rots ( Kan Door Huid Heen ) en Sander Burger ( Hunting & Zn ). De film draaide eerder dit jaar onder meer op grote festivals in Locarno en Toronto en kreeg daar veel aandacht. Hij heeft met Onder Ons het eerste deel gemaakt van de trilogie Het drama van het gelukkige gezin . Hiermee wil hij laten zien dat bij ogenschijnlijk normale mensen zonder grote problemen in nieuwe nette wijken veel verborgen ongeluk te vinden is. Zo mooie gemetseld de huizen zijn en hoe geometrisch het stratenplan, zo gelukkig zijn op het eerste gezicht de mensen die er wonen. Maar juist dit soort plekken komen in het nieuws terug als het gaat om gezinsdrama's met misbruik en geweld. Op het eerste gezicht zou je denken dat Van Geffen met de film een sociaal pamflet heeft gemaakt tegen dit soort wijken die eenzaamheid en ongeluk in de hand lijken te werken. Maar daar is Onder Ons te complex voor. De film is vooral een psychologische thriller die op een goede manier speelt met stiltes, niet alles laat zien en de kijker laat twijfelen met wie het best te identificeren. Ook het camerawerk van Ton Peters gaat hierin mooi mee door strakke kaders af te wisselen met een hand-held stijl bij het volgen van bepaalde personages.
Pools talent
De cast wordt gedomineerd door sterke rollen van de twee Poolse actrices. Met name Dagmara Bak maakt in Onder Ons als beginnend actrice indruk als de introverte Ewa die worstelt met haar verleden in Polen en de afstand die ze voelt in Nederland. Ondanks dat je niet altijd achter haar beweegredenen komt, blijft het een gelaagd personage. Natalia Rybicka is in Polen een redelijk bekende actrice. Met verve speelt ze de extraverte energieke au pair Aga. Samen maken ze van hun vriendschap een geloofwaardige afwisseling van aantrekken en weer afstoten. Rifka Lodeizen ( Simon, Kan Door Huid Heen ) en Guy Clemens ( De Troon ) laten overtuigend een echt Nederlands echtpaar zien die open en zonder vooroordelen hun au pair willen behandelen, maar daar na verloop van tijd volkomen op stuk lopen.
Conclusie
Onder Ons wordt wel omschreven als een beklemmende thriller in een Vinex-wijk, en daarmee is niets teveel gezegd. Het verhaal wordt goed opgebouwd, waarbij het wisselen van perspectief goed uitpakt, al kan het soms nog wat strakker en met minder omwegen worden verteld. De cast maakt van hun rollen gelaagde personages waar bij elke scène de sympathie voor iemand compleet kan omslaan. Dit gecombineerd met het mooie camerawerk maken van de film een intrigerende debuutfilm. Ondanks enkele tekortkomingen is het nu al uitkijken naar de overige twee delen van de trilogie.
