Tragiek en intriges op het Vlaamse platteland
Rundskop is de debuutfilm van Michaël R. Roskam waarvoor hij zich liet inspireren door een echte moordzaak in het milieu van de Belgische hormonenmaffia. De film gaat over Jacky Vanmarsenile (Matthias Schoenaerts), een veeboer in het Vlaamse Limburg die connecties heeft met de hormonenmaffia; de levendige handel in en gebruik van ongezonde groeihormonen in het Belgische vee. Door het opduiken van een jeugdvriend wordt hij plots herinnerd aan een jeugdtrauma dat hem tot op de dag van vandaag nog achtervolgt. De film is niet alleen ambitieus in het tonen van de complexe interne worstelingen van Jacky, maar bestaat ook nog eens uit een ingewikkeld script vol plotwendingen en intriges.
Belgisch Limburgs accent
Matthias Schoenaerts kweekte voor de film bijna dertig kilo spieren en het is duidelijk dat zijn toewijding aan het project zijn rol zo geloofwaardig maakt. De wijze waarop hij zich als Jacky volpompt met hormonen maakt van hem eenzelfde beest als de beesten van zijn veehouderij, die op dezelfde manier volgestopt worden. Behalve Schoenaerts zijn ook de meeste andere acteurs geloofwaardig in hun rol. Zoals onder meer Frank Lammers met een verbazend goed Belgisch Limburgs accent. Helaas blijft het hoge acteerniveau niet de hele film gehandhaafd. Zo zijn de slapstickachtige scènes met twee Waalse garagehouders wat minder goed gespeeld en vallen ze erg uit de toon bij de rest van de film.
Roskam's duistere misdaadfilm toont aan dat onze zuiderburen vaak meer gevoel hebben voor de genrefilm dan wij. Iets dat de Nederlandse bioscoopbezoeker mijns inziens nog niet helemaal door heeft. Wel is het te prijzen dat het Nederlands filmfonds een financiële bijdrage heeft geleverd en dat distributeurs geïnvesteerd hebben in een originele Belgische productie. Beter dan dat er uiteindelijk een Nederlandse shot-voor-shot remake van wordt gemaakt, zoals bij Loft het geval was.
Mythologie
Maar dat terzijde, terug naar de film. Rundskop lijkt niet in een genrehokje geplaatst te kunnen worden. Roskam kiest voor een metaforische aanpak met veel mythologische verwijzingen. Zo neemt het fatalisme in Jacky's aftakeling epische proporties aan die aan een Griekse tragedie doen denken, maar doen het misdaadelement en het stilistische camerawerk eerder als een moderne film noir aan. En als dan ook nog de femme fatale haar aantrede maakt en Jacky steeds meer een antiheld blijkt te zijn, wordt Roskam's inspiratiebron wel duidelijk. Niet alleen de ingewikkelde vertelstructuur blijkt dan geïnspireerd te zijn door het genre van de antihelden en het fatalisme, maar ook de thematiek en het fraaie camerawerk van Nicolas Karakatsanis. Erg mooi, maar die genremix maakt het wel wat stuurloos.
Conclusie
Rundskop is een geslaagd debuut. De gedurfde thematiek (de hormonenmaffia is een actuele en controversiële kwestie) die Roskam in zijn film aanhaalt is prijzenswaardig. Een lef die kenmerkend lijkt voor de Belgische cinema van de laatste jaren. Dat in combinatie met in het algemeen puike acteerprestaties en fraai camerawerk maakt van Rundskop een aanrader.
