The Hobbit: An Unexpected Journey - recensie

Kan Peter Jackson het gigantische succes van zijnLord of the Rings-trilogie evenaren?

Het is alweer ruim tien jaar geleden sinds de kleine harige regisseur uit Nieuw Zeeland de wereld voor het eerst veroverde met de meest bepalende filmtrilogie sindsStar Wars.Lord of the Ringsis nog steeds een majestueus en subliem meesterwerk en voor velen de reden (waaronder deze recensent) dat ze van film zijn gaan houden. Het was na dit megasucces uiteraard geen verrassing dat er meer honger was naar de verhalen uit Middle Earth, de fictieve literaire wereld geschapen door auteur Tolkien.The Hobbitwas een boek dat nog verfilmd kon worden. Een mooie prequel op de grote trilogie, maar in wezen een beperkt kinderboekje. Opvallend was het nieuws dan ook toen er niet één maar twee films werden aangekondigd, geproduceerd door Jackson en co. maar geregisseerd door Guillermo del Toro. Inmiddels is het project na jaren gesteggel dan eindelijk te zien. Jackson is alsnog de regiseur, Del Toro had naar eigen zeggen geen tijd voor verdere vertragingen en tot ieders verbazing is het kleine boekje inmiddels uitgegroeid tot een ware trilogie. De volgende twee delen verschijnen rond kerst 2013 en 2014, het eerste deel is er nu. Is de reis naar Middle Earth weer even betoverend?

The Hobbit: An Unexpected Journey speelt zich zo'n 60 jaar voor de LOTR-trilogie af en draait om Bilbo, gespeeld door Ian Holm (net als in de trilogie) en Martin Freeman als de jongere versie. Hij wordt door de tovenaar Gandalf (Ian McKellen) gevraagd om mee te gaan op avontuur om het koninkrijk van de dwergen terug te veroveren op een gevaarlijke draak die het paleis van prins Thorin Oakenshield (Richard Armitage) in zijn bezit houdt. Samen met dertien andere dwergen gaat het gezelschap op pad om het koninkrijk te bevrijden. Onderweg komen zij een aantal oude en nieuwe bekende gevaren en vrienden tegen.

Een van de zwaktes van het verhaal in het boek is het feit dat er weinig plot is, maar vooral een reeks van gebeurtenissen en rijke personages. Om de films toch wat gewicht te geven, besloten Jackson, zijn vrouw Fran Walsh en Philippa Boyens om als scenarioschrijvers het verhaal aan te dikken met gebeurtenissen uit de appendices van Tolkiens boeken. Dit heeft echter niet kunnen voorkomen dat de hele film bijzonder traag verloopt. Het plezier en de humor die beleefd zou moeten worden met de dwergen is nagenoeg afwezig en het is pijnlijk om te zien hoe grote personages uit de eerdere trilogie er met de haren zijn bijgesleept om het geheel meer spanning te geven. Jacksons voorliefde voor grootse en epische drie uur durende films is hier zijn achilleshiel geworden. Waar zelfs de verlengde versies van de LOTR-films, soms bijna vier uur durend, altijd fascinerend en bijzonder liefdevol verteld werden, is deze film een logge machine die zich voortsleept. De gedachte aan nog twee van die films is bijna deprimerend. Men mag hopen dat de studio ingrijpt en de schaar er in de komende films stevig inzet.

Leuk is wel om de vele locaties en personages terug te zien, maar ze benadrukken ook de zwakte van al het nieuws in de film. Toch is Freeman, met zijn rustige en droogkloterige uitstraling, perfect gecast als de jonge Bilbo Baggins. McKellens Gandalf blijft een genot om te zien en het kloppende hart van de film, zoals hij dat in de eerste trilogie ook al was. Het leukst zijn de scènes uit het boek die het meest tot de verbeelding spreken. De hongerige trollen en het fascinerende raadselspel met Gollum in de grot zijn verreweg de beste stukken uit de film. Componist Howard Shore komt met een majestueus nieuw thema voor de dwergen op de proppen maar zijn muziek blijft ook binnen de veilige marge van zijn eerdere meesterwerken ruim tien jaar geleden. De special effects vallen flink tegen, mede doordat ze de valse indruk wekken dat er de afgelopen tien jaar weinig tot geen progressie met special effects is geboekt, wat erg jammer is. Twee vermakelijke films van twee uur hadden best tot de mogelijkheden behoord, maar nu is het vooruitzicht op de rest een last en geen lust.

The Hobbit: An Unexpected Journeyis een weinig hoopvol begin van een nieuwe trilogie over Middle Earth. De film is traag, bij vlagen vervelend en bijzonder matig. Van Peter Jackson en co. mogen we meer verwachten. Er is nog hoop op verbetering, maar daar zou iemand hem wel bij moeten helpen. De film is niet alleen te zien in gewoon formaat, 3D en IMAX 3D maar ook in zogenaamd 48 fps (HFR) . Dit is een manier van filmen waarbij de kijker twee keer zoveel beeldjes (frames) per seconde te zien krijgt, waardoor een meer intense ervaring voor de kijker zou moeten ontstaan. Helaas schotelde distributeur Warner de filmpers de reguliere (dus 24fps) versie voor, waardoor ook ondergetekende helaas niets kan zeggen over het effect van deze door Jackson gebruikte nieuwe techniek.