The Raven - recensie

Gefantaseerde invulling van de laatste dagen van de negentiende-eeuwse griezelauteur Edgar Allan Poe in deze kruising tussenSilence of the Lambs enThe Keystone Cops.

Er zijn geslaagde (House of Usher, 1960) en minder geslaagde (The Pit and the Pendulum, 2009) verfilmingen van de macabere verhalen van Edgar Allan Poe. Het idee achterThe Ravenvan de Australische regisseur James McTeigue is sterk en veelbelovend, maar in hoever slaagt hij erin de essentie van Poe te verfilmen?

Baltimore, 1849. In de laatste dagen van zijn leven jaagt Edgar Allan Poe (John Cusack) samen met de politie op een gek die gruwelijke moorden pleegt. De moorden lijken geïnspireerd te zijn op Poe's donkerste verhalen zoalsMurders in the Rue MorgueenThe Pit and the Pendulum. De jonge detective Emmett Fields (Luke Evans) werkt samen met Poe om deze kwaadaardige geest te doorgronden, want de moordenaar is kennelijk van plan elk van Poe’s gruwelverhalen werkelijkheid te laten worden. Dit dodelijke kat- en muis spel escaleert wanneer Poe erachter komt dat zijn geliefde Emily (Alice Eve) het volgende doelwit is.

Edgar Allan Poe (1809-1849) was een Amerikaanse literaire gigant. Zijn korte verhalen waren angstaanjagend en razend populair (Fall of the House of Usher, Premature Burial). Zijn bekendste werk was het gotische gedichtThe Raven. Hij werd verslaafd aan gokken, drank en opium en raakte aan lager wal. Er is weinig bekend over zijn laatste dagen, behalve dat hij in oktober 1849 in verwarde staat in een park in Baltimore gevonden werd. Het idee van deze verfilming was om vanaf dat punt terug in de tijd te gaan en een spannende thriller van zijn laatste dagen te maken. De Australische regisseur James McTeigue werd aan de hand van zijn imponerende debuutV voor Vendetta (2005) gestrikt, terwijl zijn tweede filmNinja Assassin(2007) een faliekante mislukking was. De acteur John Cusack heeft veel affiniteit met Poe en nam de hoofdrol voor zijn rekening. Cusack heeft sterke rollen gespeeld in onder meer High Fidelity (2000)enBeing John Malkovitch(1999), maar heeft ook in draken alsAmerica’ Sweethearts(2001) gespeeld. Zeperds zijn dus zowel voor de hoofdrolspeler als de regisseur geen onbekend fenomeen. InThe Ravenis nauwkeurig aandacht besteed aan sfeer en locaties. Baltimore van 1849 bestaat niet meer en de filmers zochten hun heil in Europa. Een stad die precies de juiste attributen van het negentiende-eeuwse Baltimore heeft is de Hongaarse hoofdstad Boedapest, waar een groot deel van deze film gedraaid werd.

In Baltimore aan de Donau treffen wij veel mist, natte straatklinkers en ongure figuren te paard, galopperend door de nacht. Er is veel gejank, gehamer, geschreeuw en weinig wol en veel bloed met diepe snijwonden. Er is veel van dat alles, maar waar er een fundamenteel gebrek aan is in dit lamlendige script zijn geloofwaardige personages en echt drama. De twee scenaristen zijn van de school van: gooi genoeg stront tegen de muur en er zal altijd wat blijven plakken. Zo heeft Cusack om onbekende redenen een wasbeer als huisdier. Eén van de twee scenaristen heeft de achternaam Shakespeare wat een grotesk toeval genoemd mag worden. De acteerprestaties zijn niet slecht, maar met competentie en voldoendes ontstaat geen synergie en geen magische filmmomenten. Scènes bedoeld om te shockeren werken eerder op de lachspieren en de wanhoop van Cusack overtuigt niet. Hij zei in een interview dat hij de essentie van Edgar Allan Poe te pakken had, maar dit is een klassiek geval van een wens die de vader van een gedachte is.

Dankzij films alsThe Silence of the LambsenSeven weten we waar het wat seriemoordenaars betreft in films om draait. Afgehakte ledematen, emmers bloed en sadistische spelletjes leiden tegenwoordig eerder tot gapen dan gillen. Poe’s klassieke verhalen overleven op deze manier de transitie naar film niet. Misschien had de zwartgallige humor en gotische stijl van een Tim Burton geholpen, hij weet raad met negentiende-eeuwse korte verhalen (Sleepy Hollow, 1999). En geen betere verwarde alcoholist dan Nicholas Cage.The Raven vliegt weliswaar alle kanten op, maar is braaf en voorspelbaar. Een wonderlijke stijlbreuk doet zich voor wanneer we bij de aftiteling plotseling getrakteerd worden op hightech grafische kunst. Prachtig, maar helaas evenmin op zijn plaats in een kostuumfilm als een zakkenroller in een naturistenpark.

InThe Ravenis een bijzonder sterk idee slecht uitgewerkt: er is te veel aandacht voor vorm en er zijn te veel overbekende horror clichés. Wij blijven achter met bloederige, maar lege handen. Twee sterren voor de mist en het lantaarnlicht op de straatklinkers in Boedapest.