MetThe Tale of the Princess Kaguyalaat Ghibli animator Isao Takahata wederom zien niet onder te doen voor zijn bekendere Ghibli collega Hayao Miyazaki.
Met het mooie The Wind Risesheeft Ghibli oprichter Miyazaki onlangs zijn laatste film gemaakt. Mede-oprichter van de befaamde Japanse animatiestudio Isao Takahata heeft met zijn geanimeerde hervertelling van princes Kaguya zeer waarschijnlijk ook zijn zwanenzang gemaakt. Maar waar Miyazaki een realistische film over zijn eigen leven heeft gemaakt, gooit Takahata het over een andere boeg, namelijk een wat abstracte hervertelling van een oude Japanse volkslegende, waar hij maar liefst acht jaar aan werkte.
Disney's Frozen
The Tale of the Princess Kaguya is een hervertelling van het Japanse sprookjeTaketori Monogatari,een oude tekst uit de 10e eeuw. Het vertelt het verhaal van een eenvousige bamboesnijder die op een dag in het bos in een kleine bamboespruit een prinsesje ontdekt, zo groot als de palm van zijn hand. Hij besluit haar mee te nemen naar huis. Al snel groeit ze uit tot een mooie jonge vrouw die door de bamboesnijder en zijn vrouw beschermd wordt opgevoed. Om haar een waardige opvoeding te geven, gaat ze naar een keizerlijk paleis in de grote stad, waar ze tegen haar wil koninklijke manieren opgelegd krijgt en zich anders moet voordoen dan ze is of wil zijn. Dit thema zien we ook bij Disney vaker terugkomen. Misschien verklaart dit wel mede het enorme succes van de filmFrozenin Japan, het heen en weer geslingerd worden tussen conformisme en vrijheidsdrang.
Maangodin
In Ghibli films is altijd al veel aandacht geweest voor dieren en de natuur. Wat nieuw is bij The Tale of the Princess Kaguya is de link die met geloof en religie wordt gelegd. Kaguya betekent flonkerend licht, en de prinses blijkt uiteindelijk een Maangodin te zijn. De link die aan het eind van de film met een aantal wereldgodsdiensten wordt gelegd, is ontroerend in al zijn eenvoud. Duidelijk is dat het begrip barmhartigheid centraal staat en niet een centraal opgelegde geloofsleer. Daar is de Maangodin ook te eigenzinnig voor. Ondanks het hogere doel kiest ze toch voor haar eigen gevoel.
Impressionisme
Wat de film onderscheidt van de meeste Ghibli-films is de tekenstijl, die haast impressionistisch te noemen is. Met grove lijnen, los getekend en met slechts enkele pasteltinten haast achteloos ingekleurd kan Princes Kaguya niet verder afstaan van andere grote animatiefilms van de laatste jaren. Maar de liefde en het vakmanschap zijn zeer duidelijk zichtbaar. Het hoogtepunt van de film is de vluchtscene van de prinses van het dorp naar de grote stad. In bijna abstracte strepen gaan we mee met de wervelwind door bossen en over velden. Deze stijl die ver weg staat van de realiteit pas prachtig bij de oude volkslegende waar het ook niet gaat om feiten, maar om een verhaal dat bij het doorvertellen telkens net weer even anders wordt ingekleurd. Het gebruik maken van pasteltinten doet denken aan zijn eerdere filmMy Neighbors the Yamadas(1999) alhoewel het qua verhaal totaal iets anders is. Dat Takahata meerdere stijlen beheerst, blijft wel uit zijn eerdere werk, waaronderGrave of the Fireflies(1988) waarmee hij internationaal doorbrak. Dat de spanningsboog van het verhaal af en toe iets minder effectief is dan de beelden, is iets wat gedurende de film steeds minder stoort.
Conclusie
MetThe Tale of the Princess Kaguyahebben we na het terechte succes vanThe Wind Rises opnieuw het geluk in Nederland een Ghibli film in de bioscoop te kunnen zien. In het verleden was dit zeker niet altijd even vanzelfsprekend. En dan is het ook nog eens een zeer onconventionele film, zeker wat betreft de prachtige impressionistische tekenstijl. Het is daarmee een minder toegankelijke film danThe Wind Rises, maar de fenomenaal getekende vluchtscene zal iedere bioscoopbezoeker met open mond achterlaten. Isao Takahata laat hiermee zien dat zijn naam het verdient even bekend te worden als die van Miyazaki.
