Malicks The Tree Of Life is een ode aan het leven met de mooiste klassieke muziek en de meest prachtige vertoning van realiteit.
Terrence Malick ( Days Of Heaven ) werkte meer dan tien jaar aan zijn nieuwe film The Tree Of Life . Tijdens het filmfestival van Cannes, waar de film de Gouden Palm (de prijs voor beste film) wist te winnen, waren de meningen van de veel verwachtende critici zo verdeeld, dat er bezoekers waren die vijf sterren niet genoeg vonden, maar ook bezoekers die tijdens de film roepend de zaal verlieten. Beide partijen begrijp je, omdat de film naast bizar, abstract en experimenteel tevens ook zo mooi, realistisch en doordacht is.
Het is lastig om het verhaal van The Tree Of Life te omschrijven zonder teveel clous of opvattingen te verraden. Jack (Sean Penn) vindt zichzelf terug als volwassen man en architect in een natuurloze stad, terugkijkend op zijn jeugd wanneer zijn jongere broer overlijdt. Zijn vader (Brad Pitt) voedde hem streng op, Jack voorbereidend op het harde leven, terwijl zijn moeder (Jessica Chastain) zorgde voor de onbezorgdheid en liefde. Met uiteenlopende levensvragen, gesteld door bijna elk personage, doorloop je niet alleen het leven van Jacks gezin, maar ook het leven van de wereld, letterlijk van begin tot einde.
Doorweven
Het hoofdthema waarmee de film doorweven is en de kapstok waar de film aan hangt, komt neer op de volgende zin: ‘Er zijn twee wegen door het leven: de weg van natuur en de weg van genade; je moet kiezen welk pad je volgt.’ Waar je ook kijkt in de film, je vindt die tweestrijd terug. In beeld en geluid, maar nog het meest in Jacks ouders. Zijn moeder is de verpersoonlijking van genade, terwijl zijn vader de harde natuur representeert.
Natuurlijk
Zowel Brad Pitt als Jessica Chastain geven de realiteit van hun personages onovertroffen weer. Elk woord dat over hun lippen komt, elke glimlach of norse uitdrukking op hun gezicht is een verlengstuk van wie ze al jaren lijken te zijn. Ook de kinderen, die geen acteurs zijn, verwezenlijken de schoonheid en onbezonnenheid van een kinderenleven. Hoe een kind eindeloos verstoppertje kan spelen of zwaar verongelijkt is als alle aandacht van zijn ouders opeens uitgaat naar een broertje; Mallick registreert alles als ware het echt gebeurt terwijl hij toevallig in de buurt is om het te filmen. Die natuurlijke schwung geeft de film haar herkenbare vorm.
Ongrijpbaarheid
Het moeilijke van The Tree Of Life is de ongrijpbaarheid van dit alles. Zelden weet je op het moment zelf waar je naar kijkt en – misschien belangrijker nog - waarom je ernaar kijkt. Omdat je een half uur lang naar prehistorische oerknallen en verminkte dinosaurussen kijkt, is amper te begrijpen wat er gaande is. Tegelijkertijd is die ongrijpbaarheid de kracht achter Mallicks werk: het maakt de film interessant, intrigerend en fascinerend. Je wilt hem opnieuw zien om erachter te komen of je - onvermijdelijk - wat mistte de eerste keer. Of je wilt het gevoel van herkenning, dat je had bij het zien van de realistische weergave van iets abstracts als ‘jeugd’, herbeleven. Of je denkt nog eens na over wat Malick met ronddwalende mensen duidelijk wilde maken. Of je ligt wakker over wat je ouders voor je betekenen. In ieder geval zal de film iedereen op een persoonlijk niveau aanspreken.
Conclusie
Tijdens The Tree Of Life vind je jezelf continu in een oordelende strijd of de film een meesterwerk is of meer een wanhoopspoging. De adembenemende beelden van de creatie van de wereld en de wonderbaarlijke montages van voor iedereen herkenbare kinderherinneringen en het realisme waarmee de film doordrenkt is, doen er geen twijfel over bestaan dat je naar een meesterwerk kijkt. De vele scènes met ronddwalende mensen en het onbegrip waarmee je de eerste drie kwartier naar de creatie van het universum kijkt en de vraagtekens die je als kijker na het zien van de film overhoudt, doen je anders vermoeden. Toch nemen de factoren die beweren dat je naar een meesterwerk kijkt de overhand en laten je meer en meer beseffen dat wat je tweeënhalf uur lang ziet, pure schoonheid is. The Tree Of Life houd je nog bezig dagen. Ieder wezen met gevoel zal niet ongeroerd de bioscoopzaal verlaten.
