Tulpan - recensie

Tulpan is het speelfilmdebuut van de documentairemaker Sergey Dvortsevoy. Vier jaar lang heeft hij aan Tulpan gewerkt. Met engelengeduld heeft hij gewacht op de juiste weersomstandigheden de beste momenten, de perfecte locatie voor de beste shots. Een echte documentairemaker, Dvortsevoy. Tulpan heeft ook verdacht veel van een documentaire weg, maar met het sympathieke verhaal is het toch een bijzondere speelfilm geworden.

Steppe
Tulpan boeit van begin tot eind met fantastische beelden van de dorre Kazachstaanse steppe. Kilometers uitgestrekt dor landschap, schapen, kamelen, stoere Kazachstaanse nomaden te paard, de vrouwen aan het werk rondom de yoert. Dramatische weersomstandigheden in het ruige landschap. Geen wonder dat dit gedeelte van de aarde de ‘Hongersteppe’ wordt genoemd. Er groeit niks, er is niks, alleen het gezin en de dieren van Ondas.

Haaien en inktvissen
De film opent met wat blijkbaar een Kazachstaans nomadengebruik is. Asa vertelt zijn potentiële schoonouders over zijn succesvolle leven tot dan toe. Hij is matroos geweest en maakt de ouders van zijn aanstaande bruid enthousiast deelgenoot van de wonderen van de zee. Octopussen, haaien, hij heeft alles gezien. Ze zijn niet onder de indruk. Tulpan, de nomadendochter die stiekem meegluurt ook niet. Ze vindt zijn oren te groot. Asa, die in de yoert van zijn zus en zwager met hun vijf kinderen woont is gedesillusioneerd. Hij krijgt pas een deel van Ondas’ schapenkudde als hij getrouwd is. En Tulpan was zijn enige hoop. Bovendien is Asa ongeschikt voor het beroep van herder, vindt Ondas.

Snerpend kinderstemmetje
De muziek in Tulpan geeft een extra dimensie aan de mooie beelden van het woeste landschap. Asa’s nichtje, Maha, zingt de hele dag volksliedjes, op een snerpende hoogte, maar onweerstaanbaar mooi. Droevige Kazachstaanse melodieën afgewisseld door het hoge kinderstemmetje van Maha geven de film allure. Alleen al voor de muziek is deze film het bekijken waard. Het verhaal van Asa en de familie van Ondas is namelijk niet heel bijzonder.

Asa is een gewone simpele jongen zoals je die in elke cultuur tegenkomt; een dromer met een eigen yoert en satellietschotel. Een vrouw die voor hem zorgt en vooral, een eigen kudde. De nomaden van Kazachstan vertrekken allemaal naar de stad om daar geld te verdienen, maar Asa niet. ‘Wat hebben we daar te zoeken’, fluistert hij tegen Tulpans tent, in de hoop dat ze meeluistert. ‘Onder de sterren maken we ons eigen paradijs!’ Tulpan krijgt hij niet te zien, en zo blijft hij dromen.

Lammetje
Asa is een dromer, geen herder, vindt Ondas. Ze mogen elkaar niet, irriteren elkaar en Asa voelt zich onzeker in zijn nabijheid. De geboorte van een lammetje die Asa alleen doet, verandert hem. Hij hoort thuis op de steppe!

Conclusie
Tulpan is voor de documentaire liefhebber een prachtige film. Mooie beelden, niet geschoolde acteurs en prachtige muziek. Ook het verhaal is ontroerend. Je ziet honderden schapen, luistert naar prachtige muziek, krijgt een kijkje in het bestaan van Kazachstaanse nomaden en komt rustig en vol ontzag uit de zaal. Die vier jaar werk van Dvortsevoy zijn het waard geweest.