Water For Elephants - recensie

Het prachtig vormgegeven Water For Elephants schiet op verhalend en acterend terrein tekort.

In vele opzichten moet Water For Elephants hoge verwachtingen waar gaan maken. Producent Fox 2000 won twee jaar nadat het boek was uitgebracht de onderhandelingen om de filmrechten van Warner Bros., Universal en Paramount. Vervolgens werd een bijzondere groep creatievelingen aangesteld voor het verfilmen van de bestseller.

Regisseur Francis Lawrence gooide hoge ogen met I Am Legend , maar kan hij het opnieuw? Schrijver Richard LaGravanese werd alweer tien jaar geleden genomineerd voor een Oscar voor The Fisher King , maar wanneer sleept hij er echt één in de wacht? Robert Pattinson is louter bekend van zijn rol als emotieloze vampier die menig tienermeisjeshart deed smelten, maar kan hij serieus acteerwerk aan? Reese Witherspoon hééft een Oscar, maar rust ze op haar lauweren of gaat ze er nog voor? En Christoph Waltz verblufte, verbaasde en verraste iedereen met zijn acteerprestatie in Inglourious Basterds , maar kan hij het opnieuw? Iedere participant lijkt met Water For Elephants zichzelf te moeten bewijzen. Er staat veel op het spel.

Circusleven
De 90-jarige Jacob (Robert Pattinson) haalt in de film herinneringen op aan zijn belevenissen als dierenverzorger van een circus ten tijde van de Grote Depressie. Hij krijgt met het harde circusleven te maken en wordt tegelijkertijd verliefd op Marlena (Reese Witherspoon), de vrouw van de agressieve circusdirecteur August (Christoph Waltz).

IJkpunt
Helaas moet al snel de eerste verwachting bijgesteld worden. Robert Pattinson ( Twilight-saga, Remember Me ) kan acteren, maar nog niet goed genoeg om een hele film te dragen of – vooral - om de kijker mee te slepen in zijn spel. Hij valt veelal terug in het bekende, vlakke acteerwerk dat we reeds teveel zagen bij Twilight . Wanneer een scène zich ontwikkelt tot een ijkpunt waar echte acteurs zich van amateurs onderscheiden, valt Pattinson terug op zijn dode gezicht en zijn benevelde spraakgebruik. Hij kan meer dan Twilight , zo blijkt absoluut, maar zeker niet teveel.

Liefde
Reese Witherspoon presteert voor haar doen ook onder de maat. Het niveau van haar natuurlijke vertolking van June Carter in Walk The Line wordt niet gehaald. Het lijkt er zelfs op dat Pattinson haar getipt heeft over het onaangedaan neerzetten van haar rol als echtgenoot en love-interest Marlena. De liefde voor haar man August en die voor dierenverzorger Jacob komt niet zuiver of geloofwaardig over.

Onbetrouwbaar
Dat brengt ons direct bij Christoph Waltz: kan hij zijn kunsten opnieuw bewijzen? De angst die hij als jodenjager in Inglourious Basterds bij de kijker inboezemde, ging dieper dan de dreiging van de misbruikende circusdirecteur in Water For Elephants . Waltz krijgt niet de ruimte van noch de schrijver noch de regisseur om zijn karakter geloofwaardig neer te zetten. Ook is hij zelf niet bij machte in de tijd die hij wel heeft meer te spelen dan een onbetrouwbare en onsympathieke, slaande man.

Het lijkt inmiddels alsof al het acteerwerk slecht is, maar dat zou de cast tekort doen. De kritiek is, dat de drie hoofdrolspelers de (hoge) verwachtingen niet waar kunnen maken en dat de boekverfilming daarmee niet tot zijn recht komt.

Waarmaken
Wat de verwachtingen echter ruim overstijgt, is de sfeer van de film. Regisseur Francis Lawrence is misschien niet geslaagd op alle gebieden te overtuigen. Het decor van de Grote Depressie is sterk geromantiseerd en werkelijk prachtig weergeven. Dit doet de werkelijkheid én het boek wel geweld aan, maar artistiek gezien verdient dit hulde. Er bevinden zich sequenties in de film die met de schoonheid van de one-take-scène uit Atonement is geschoten; de pasteltinten die het authentieke circus kleuren en de vakkundig vervaardigde wagens, treinen en sets verzoeken je vriendelijk doch dringend de geïllustreerde wereld in te stappen en begeleid door de iconische klanken van James Newton Howard ( Defiance ) weersta je die uitnodiging niet.

Realistisch gezien
Schrijver Richard LaGravanese ( The Fisher King ) stelt misschien nog wel het meest teleur. Hij versimpelde en veranderde het boek op meerdere gebieden. De personages zijn stereotiep en krijgen te weinig tijd om de kijker te overtuigen wat hem of haar bezighoudt. Dat maakt het moeilijk om je, eenmaal meegesleurd door beeld en geluid, te hechten aan één van hen, terwijl Sara Gruen, de auteur van het boek, daartoe wel in staat was.

Ook is er sprake van romantisering van de Grote Depressie. Waar het boek een realistische weergave schildert van de armoede en het harde leven in de jaren dertig, geeft de film meer een romantische weergave waar er alleen maar gepraat wordt over het zware leven. Dit overtuigt minder en spreekt zichzelf soms tegen.

Conclusie
Water For Elephants is slechts een fletse reflectie van het gelijknamige boek. Op literair gebied mag deze liefdesgeschiedenis misschien uitblinken, maar de verfilming van het verhaal is niet veel meer dan een dubbeldikke zomereditie van een doktersroman. De Grote Depressie is zwaar geromantiseerd, het circusleven lijkt over rozen te gaan en de personages moeten zonder enige persoonsontwikkeling voor lief genomen worden.

De punten worden gescoord op het gebied van kostuums, cinematografie en setdressing. Dat mag dan ook een reden zijn om de film thuis op de bank eens te kijken. Maar Water For Elephants schat de kijker te dom in; de film blijft een zwak boy-meets-girl-verhaal dat, onder meer door het houterige, onvolwassen spel van zowel Robert Pattinson als Reese Witherspoon én – misschien nog wel het ergst - ook Christoph Waltz, fel afsteekt tegen het adembenemend mooi geïllustreerde circus uit de jaren dertig.