Het nieuwe Filmjaarboek is met een diversiteit aan interessante achtergrondartikelen wederom meer dan alleen maar een opsomming van de jaaroogst. Maar de afwezigheid van een online variant blijft een gemiste kans.
Het is inmiddels één van de langstlopende tradities in het Nederlandse filmlandschap: het elk voorjaar verschijnende Filmjaarboek. Sinds 1980 probeert een kleine groep filmkenners de uitgebrachte bioscoopfilms van het voorafgaande jaar in kaart te brengen. Met horten en stoten - zo verscheen het boek niet tussen 1990 en 1995 - en steeds zoekende naar financiering is het Filmjaarboek inmiddels uitgegroeid tot meer dan alleen een naslagwerk. Via artikelen over het filmjaar, de filmindustrie, regisseurs en nieuwe tendensen in de filmsector is het ook steeds meer een platform voor de Nederlandse filmjournalistiek geworden.
Het Filmjaarboek 2013/2014 gaat puur over het filmjaar 2013, ondanks de wat verwarrende titel die een aantal jaren geleden met een dubbele jaarnummering is begonnen. 'Filmjaarboek 2013' zou wel zo duidelijk zijn.
Los van de naam bevat het boek zoals altijd een volledige opsomming van de films die vorig jaar in de bioscopen en filmtheaters in première gingen. Bij elke film wordt de releasedatum, het aantal kopieën en de cast en crew opgenoemd. Interessant is ook de toevoeging van het totaal aantal bezoekers dat de film heeft getrokken. Zo trok de Indiase filmGangs of Wasseypurmaar 10 bezoekers, tegenover bijna 1 miljoen bezoekers voorThe Hobbit: The Desolation of Smaug.
Naast de jaaroogst zijn ook diverse lijstjes in het boek opgenomen. Zo wordt nu voor het eerst de top 10 van de Kring van Nederlandse Filmjournalisten vermeld, naast de top 10's van best bezochte films en best bezochte Nederlandse fil Ook de belangrijkste nationale en internationale filmprijzen worden overzichtelijk onder elkaar gezet. Een uitgebreid regisseurs- en filmtitelregister maakt het boek tot slot compleet.
De vier artikelen behandelen zeer uiteenlopende onderwerpen. Filmkrant journalist Karin Wolfs neemt in vogelvlucht het filmjaar door en probeert - zij het soms wat geforceerd - overeenkomsten in thema's tussen films te ontdekken, zoals 'muren' en 'vrouwelijk verlangen'. Met de rol van VOD (video on demand), de Nederlandse filmtop en een beknopt overzicht van overleden acteurs en filmmakers wordt het jaar afgesloten.
Naast dit algemene stuk wordt er in een drietal andere artikelen wat meer de diepte ingedoken. Schrijver Hassouna Mansouri gaat in een interessant betoog in op het werk en de betekenis van filmmaker Abdellatif Kechiche, regisseur van de spraakmakende filmLa Vie d'Adèledie vorig jaar de Gouden Palm in Cannes won. Jos van der Burg licht de hausse aan slavernijfilms eruit, die vorig jaar met 12 Years a Slave, Django Unchained, Lincolnen de Nederlandse filmsHoe Duur Was De Suiker en Tula: The Revolt bijna uit het niets meerdere gezichten van het (Nederlandse) slavernijverleden lieten zien. Jan Pieter Ekker maakt tenslotte een reconstructie hoe de uiteindelijke politieke steunmaatregel van 20 miljoen euro aan de Nederlandse filmsector tot stand kwam, inclusief een historisch perspectief en de doorgeschoten kanten van de Belgische tax-shelter.
Het Filmjaarboek 2013/2014 is wederom een interessante en waardevolle toevoeging geworden aan de in 1980 gestartte traditie. Wat in deze tijd echt alleen niet meer kan, is het ontbreken van een online versie van het Filmjaarboek, inclusief alle voorgaande delen. Het zal met een gebrek aan geld te maken hebben, maar er moet met EYE en het Filmfonds toch iets op te zetten zijn, desnoods tegen betaling. Hopelijk kan dit ooit nog een keer worden gerealiseerd.
Het Filmjaarboek 2013/2014 is vanaf 22 april verkrijgbaar in de boekhandel. Met dank aan uitgeverij International Theatre & Film Books voor de voorpublicatie.
