Peter de Jonge plunderde op jonge leeftijd wekelijks de videotheek leeg en kwam thuis met de meest slechte actiefilms, uitgekozen met goedkeuring van zijn vader. Diezelfde vader viel ooit ‘s avonds op de bank in slaap, waardoor Peter op negenjarige leeftijdThe Shiningal te zien kreeg. Sindsdien is zijn filmsmaak, naar eigen zeggen, sterk verbeterd.
Het regent sterren voor Richard Linklater’s Boyhood (zie hier onze recensie en onze podcast ), een coming of age-film die een zesjarig jongetje volgt tot hij de leeftijd van achttien jaar bereikt. Het bijzondere aan Boyhood is dat de cast en crew daadwerkelijk twaalf jaar lang aan dit project hebben gewerkt en we gedurende de film de verschillende castleden, met de zesjarige Mason (Ellar Coltrane) in het bijzonder, voor onze ogen ouder zien worden. Richard Linklater heeft verschillende weken in die twaalf jaar gebruikt om verder te filmen en de cast heeft zelfs bijgedragen aan het schrijven van het script. Een script dat behoorlijk aan verandering onderhevig was, waardoor het zelfs zo was dat er soms tot op de avond voor het filmen nog niet geheel vaststond wat er precies gefilmd zou worden. Een bijzonder gegeven, maar wat voegt het nou daadwerkelijk toe aan de film?
Het is misschien niet zo goedkoop als de welbekende “This is a true story” voorafgaande aan films, maar als je het mij vraagt is het feit dat er twaalf jaar over deze film is gedaan slechts een gimmick. Het is een bijzonder project met een waanzinnige scope, maar op het grote scherm deed dit gegeven mij verder vrij weinig. Alhoewel het een vreemde gewaarwording is om de cast, en dan met name broer en zus Mason en Samantha (Lorelei Linklater, dochter van de regisseur), geleidelijk aan ouder te zien worden, had het voor mij maar weinig toegevoegde waarde. De twaalf jaar die je in twee uur en vijfenveertig minuten ziet verstrijken maakt nog de meeste indruk door de technologie, muziek en historische gebeurtenissen die gedurende de film passeren. Dat zijn de tijdsbepalende momenten die je mee terugnemen en de nostalgische gevoelens omhoog brengen die jou in die periode persoonlijk raakte. Niet het veranderen van een kapsel, het krijgen van de baard in de keel of het kinderlijke lichaam dat langzaam transformeert in dat van een volwassene. Natuurlijk laat het je niet geheel onberoerd wanneer je het ene moment in de ogen van een vijfjarig acteur kijkt, om in het andere moment in diezelfde ogen maar dan van een twaalfjarige en uiteindelijk een achttienjarige te kijken. Echter had het voor mij persoonlijk vrij weinig uitgemaakt als Boyhood in acht maanden was gedraaid met gebruik van verschillende acteurs en een getalenteerde make-up artist als wijlen Dick Smith.
Daarmee wil ik niet zeggen dat Boyhood een slechte film is en dat dit ligt aan de “twaalf jaar gimmick”. Sterker nog, Boyhood is mijn favoriete film van het jaar en heeft mij bijzonder ontroerd. Dit komt echter volledig door de meesterlijke regie van Richard Linklater, de authentieke sfeer die de film uitademt, het inspelen op nostalgische gevoelens en een verhaalvertelling waarin we ons allemaal wel in kunnen vinden. Dat dit allemaal verwezenlijkt is in een tijdspanne van twaalf jaar met gebruik van dezelfde acteurs doet mij nauwelijks iets, terwijl het voor regisseur Richard Linklater juist hierom draait. Zo heette de film oorspronkelijk 12 Years , maar werd die naam uiteindelijk geschrapt toen bleek dat er een film uitkwam die 12 Years a Slave heette. Naar mijn idee voegt het gegeven van de twaalf jaar maar weinig toe en had ik liever een documentaire gezien waarin dit gegeven gebruikt werd. Nu lijkt het vooral een logische stap van de Before -trilogie naar Boyhood . Maar waar de Before -trilogie wel degelijk profijt had van het verspreiden van de films over meerdere jaren (tussen elk deel zat negen jaar), is dit bij Boyhood niet het geval. Bij de Before -trilogie komt het namelijk echt op je over, doordat je de films daadwerkelijk na het verstrijken van die negen jaar kon gaan kijken en op die manier zelf ook ouder en wijzer keek naar een stel die dezelfde tijd heeft overbrugt. Voor Boyhood is dit totaal niet het geval.
Boyhood is niet een bijzondere en baanbrekende film omdat het een twaalfjarig project is waarbij dezelfde acteurs zijn gebruikt. Boyhood is een bijzondere en baanbrekende film omdat het op menselijke wijze een ontroerend verhaal vertelt die eenieder zal aanspreken. Opgroeien als kind is een vreemd, leuk maar bovenal moeilijk proces en Richard Linklater heeft dit perfect vastgelegd. Richard Linklater is dan ook een regisseur waarvan ik nog veel meer van zien, maar het zou mooi zijn als we de volgende keer niet weer (onnodig) twaalf jaar lang op zo’n briljante film als Boyhood hoeven te wachten.
