Filmprogramma's op de Nederlandse televisie. Er zijn er al veel geweest in de loop der jaren, in alle soorten en maten. Helaas moet de liefhebber zich nu wenden tot Internet.
Jaap Mees is sinds hij op zijn zevende jaar in de bioscoop zag in de ban van de magie van film. Hij belandde daarom op de Filmschool in Londen toen hij ouder was en schreef voor diverse sites in Engeland. Tegenwoordig is hij filmmaker en schrijft onder meer voor filmblad Skrien en MovieSense.
Afgelopen donderdag was de 25e aflevering van het filmprogramma Cinema TV (VPRO) op Internet te zien. Dit programma met interviews, nieuwe filmbeschrijvingen en varia wordt op een ter zake kundige en degelijke manier gepresenteerd door filmjournalist Gerhard Busch. Maar de oudere lezer herinnert zich vast nog wel een voorloper als Simonskoop (Tros), enigszins onbeholpen gepresenteerd door filmliefhebber Simon van Collem. In zijn beste steenkolen-Engels interviewde hij Hollywood-sterren als John Wayne en Meryl Streep.
Simonskoop was enigszins te vergelijken met een programma als het huidige Films en Sterren (RTL) van Rene Mioch, dat ook gericht is op de meer commerciële film. Mioch komt alleen wat vriendelijker over en is wat vlotter dan Van Collem en ook is zijn Engels beter. Hij kent zo’n beetje iedereen die ooit een film heeft gemaakt.
Cees van Ede
Voor de artistieke film of ‘arthouse’ liefhebber was Cinevisie (NOS) hét programma. Artistieke film of ‘arthouse’, het blijft een gebrekkige term, want publieksfilms kunnen ook artistiek zijn en artistieke films trekken soms een groot publiek. Denk bijvoorbeeld aan Amélie van de Franse filmmaker Jean-Pierre Jeunet. Cinevisie, mijn favoriete filmprogramma tot nu toe, werd gepresenteerd door oprichter Cees (spreek uit Sees) van Ede, een scherpzinnige cinefiel, die prettig overkwam en goed kon interviewen. Later ging Van Ede naar Het Uur van de Wolf, het NOS programma voor documentaires van hoge kwaliteit.
Bob Bouma
Dan had je nog de filmquiz Voor Een Briefkaart Op De Eerste Rang’, een intelligent programma, stijlvol gepresenteerd door ‘gentleman’ Bob Bouma. Zijn begroeting was steevast: “Lieve dames, beste heren.” Van die klei worden ze tegenwoordig niet meer gebakken. Ook uit de jaren ‘70 komt het onvolprezen slapstick programma ‘Zwijgen Is Goud’ , laconiek en met passie over het voetlicht gebracht door Maarten van Rooyen. Enkele jaren geleden was er nog een leuk filmprogramma Cinema.nl TV (VPRO) van Volkskrant filmcriticus Ronald Ockhuysen, nu chef Kunst bij het Parool. Samen met zijn ‘side-kick’ Paul Rigter zorgde hij voor een kruising van MTV en VPRO met korte items, vaste kritische rubrieken en veel filmactualiteiten. Helaas was Cinema TV geen lang leven beschoren. Het uitzendtijdstip van 23.30 zal ook niet hebben geholpen.
Het is frappant dat filmprogramma’s op televisie vaak door mannelijke filmjournalisten worden gepresenteerd. Alleen bij de Filmfestival Journaals mogen er soms mooie vrouwen opdraven. Zoals Daphne Bunskoek bij het Cannes Journaal 2010 en in het laatste IDFA journaal, schrander en ontwapenend. En de charmante en goed geïnformeerde Sarah Meuleman in de laatste twee IFFR (Rotterdam) Journaals en in het NFF (Utrecht).
In de nabije toekomst wordt het misschien mogelijk voor iedereen een eigen filmprogramma te maken op het World Wide Web met enkele bevriende cinefielen.
