Hoe (on)gevoelig zijn we nog voor nieuwe technieken en wanneer moet het verhaal de kar trekken.
Jelle Burgers is student filmwetenschappen en kan niet zonder zijn dagelijkse dosis film. Gaf als kind zijn eerste filmrecensie na het zien van in de vorm van een enorme huilbui omdat het beest dood was. Deelt graag zijn mening over film met alles en iedereen. Vindt Georgina Verbaan hilarisch.
In het kader van mijn afstuderen leek mij het een goed idee mijn column de komende paar keer te wijden aan mijn onderzoek. Ter inleiding zal ik het onderwerp in grote lijnen uiteenzetten. Mijn scriptie ging over medium-gevoeligheid en specifiek over gevoeligheid voor 3-D technologie. Onderzoekers die hebben geschreven over vroege cinema (grofweg over cinema van voor 1906) typeren deze vroege films als de cinema of attractions . Het publiek dat deze vroege films trok, was een medium-gevoelig publiek. Men kwam om de illusie van beweging te ervaren, niet om een specifieke film te zien. Hier zag ik een overeenkomst met het huidige filmpubliek. Avatar , de film die de heropstanding van 3-D technologie in de cinema inleidde, heeft het hoogste geldbedrag ooit opgebracht. Ik geloof dat het moderne publiek, net zoals het publiek meer dan honderd jaar geleden, een medium-gevoelig publiek is. Men ging naar Avatar om 3-D technologie te ervaren net zoals het publiek in 1896 naar Arrival of a Train at La Ciotat ging om de illusie van beweging te ervaren. Mijn scriptie had als doel deze observatie te verklaren.
Medium-gevoeligheid roept een aantal interessante vragen op (voor zowel filmmakers als onderzoekers). Hoe is het mogelijk dat een medium-gevoelig publiek aangetrokken is tot films waarin nieuwe technologie is verwerkt? Waarom gaan mensen überhaupt naar een film kijken? Wat is de emotionele motivatie voor het kijken naar films? Hoe kan het dat mensen tegenwoordig niet meer naar een film kijken om de illusie van beweging te ervaren? Wat gebeurt er met de verhoudingen tussen het verhaal en technologische hoogstandjes op het moment dat men nog medium-gevoelig is? Dit soort vragen probeer ik in mijn onderzoek te beantwoorden.
Veel onderzoekers proberen het proces van film kijken te doorgronden zonder rekening te houden met het feit dat wij tegenwoordig gewend zijn aan het kijken naar film. Dat wil zeggen, een medium-gevoelige onderzoeker zou misschien hele andere onderdelen van het filmkijkproces proberen te begrijpen. Omdat wij gewend zijn aan het kijken naar film, vergeten we wel eens dat film vervreemdend inwerkt op een publiek dat nog nooit film gezien heeft. De “magie” van de illusie van beweging ervaren wij niet op dezelfde manier als het publiek in 1896. Sterker nog, wij zijn zo gewend aan film (en televisie, computers, iPods etc.) dat we de technologie zelf niet meer ervaren. Onze perceptie van de technologie wordt automatisch, waardoor de ervaring van de technologie naar de achtergrond verdwijnt.
Na de introductie van 3-D technologie konden we de technologie van de cinema kortstondig weer ervaren. Vandaag de dag, toch alweer 2 jaar nadat Avatar uitkwam, is 3-D technologie een veelvuldig onderwerp van discussie. Ik geloof dat deze discussie wordt versterkt door het feit dat wij de technologie minder ervaren dan 2 jaar geleden. 3-D technologie alleen is niet langer voldoende om ons naar de film te lokken. Wij verwachten meer, een bredere en functionelere inzet van 3-D technologie, omdat de technologie zelf niet meer kan boeien. Daarover volgende keer meer!
