In deze documentaire volgen de camera’s van Michiel van Erp zes totaal verschillende mensen met hun eigenaardige angsten die hun leven beïnvloeden en soms zelfs verpesten.
In de documentaire laat Michiel van Erp op indringende wijze zien wat angsten en neurosen kunnen doen met mensen. De zes hoofdpersonen worden bijna een jaar lang gevolgd bij hun pogingen om hun angsten het hoofd te bieden. Dit verloopt niet bij iedereen even soepel.
Zo is Anne-Louise in Venezuela - waar ze jarenlang woonde - herhaaldelijk overvallen en in haar zwangere buik gestoken. Door deze ervaringen laat Anne-Louise zich in haar latere leven meerdere malen opereren; door haar lichaam door een plastische/cosmetische ingreep te reconstrueren wil ze haar negatieve ervaringen uit het verleden als het ware steeds verder uitwissen.
Nienke is een alleenstaande moeder die moeite heeft om zich in het leven staande te houden. Ze wil alles zo perfect doen, dat ze in haar eigen ogen altijd faalt, zeker als het gaat om de opvoeding van haar dochtertje. Haar negatieve zelfbeeld zorgt er zelfs voor dat ze amper haar eigen kind van school durft op te halen. Bij Nienke tekent haar gezicht ook heel duidelijk op de momenten dat het leven haar zwaar valt. Gelukkig is het ook bij haar niet alleen maar kommer en kwel. Alle hoofdpersonen zijn in de hulpverlening beland en volgen therapieën: een klikjesbehandeling, medicijnen, het bijhouden van een dagboek en consulten van therapeuten. De angsten verlammen hun leven en (dus) hun functioneren in de samenleving.
Amsterdam
De hoofdpersonen leven hun levens in de hoofdstad van ons land. Amsterdam speelt dus ook zeker een rol in deze documentaire. Veel beelden van fietsende en lopende mensen, shots van jachtige en vluchtige mensen. Hierdoor wordt ook steeds meer duidelijk dat de mensen met deze angsten eigenlijk buiten het ‘normale’ leven staan. Zij kunnen niet mee in het hoge tempo van een stad waar altijd wel iets gebeurt. Eigenlijk zou Amsterdam in Angst ook wel als extra hoofdpersoon gezien kunnen worden; de angsten van de hoofdpersonen zorgen voor een slecht of gemankeerd contact met de stad Amsterdam.
Therapie
De therapie neemt in deze documentaire uiteraard een belangrijke positie in. Het is voor de zes eerder genoemde mensen namelijk onmogelijk om zelf hun fobieën en angsten de baas te worden. In de loop van de film zien we steeds vaker beelden van de sessies die de hoofdpersonen tijdens het jaar dat ze gevolgd werden ondergingen. Duidelijk wordt dat bij sommige hoofdpersonen de gesprekken en oefeningen echt resultaat opleveren, terwijl je je bij andere personages echt afvraagt of er ooit enige vooruitgang geboekt zal gaan worden. De therapie neemt in deze documentaire uiteraard een belangrijke positie in. Het is voor de zes eerder genoemde mensen namelijk onmogelijk om zelf hun neurosen en angsten de baas te worden.
Auteur Arthur Japin (van o.a. ) ondersteunt de beelden in deze documentaire met zijn ingesproken teksten. Deze voice-over verbindt de verschillende verhalen aan elkaar en geeft de kijker het gevoel dat de stad de levens van deze mensen observeert. Japin schreef zijn teksten samen met Van Erp en René van ’t Erve. De rustige, gedragen stem van Japin geeft de documentaire zeker een extra dimensie mee.
Naast de trailer is er een korte documentaire als bonus toegevoegd die Van Erp jaren geleden al draaide. Hierin maken we kennis met Joke. Deze vriendelijke vrouw lijdt aan een extreme vorm van smetvrees. Opvallend is hierbij vooral de totaal andere stijl van het portret. Toch wordt ook bij deze vrouw duidelijk dat de smetvrees haar leven totaal in zijn greep heeft.
Conclusie
Angst is een documentaire die de kijker een klein beetje inzicht geeft in de wereld van mensen met een angststoornis of dwangneurose. Tevens ziet men tegen welke problemen deze mensen aanlopen; normaal functioneren is bijna niet mogelijk voor de hoofdpersonen. Met name het relaas van Dieuwke over de reden waarom ze haar dwangneurosen onder de douche heeft ontwikkeld, kan het beste als schokkend en ontluisterend worden omschreven. Hoe komt dit ooit nog goed?
Michiel van Erp laat op zijn bekende, indringende wijze zien dat deze mensen enorm dapper zijn. Dapper door ons te tonen wat hun zwakte is, namelijk de angst om de controle te verliezen. En juíst door deze angst zijn ze de controle over hun leven soms volledig kwijtgeraakt.
Te koop vanaf 8 december 2009.
