Conditioned laat 8 korte films zien van Turkse en Koerdische filmmakers op de rand van experiment en videokunst.
Conditioned
De 8 korte films vormen een conceptueel geheel waarin getracht wordt de gedachtegang van kinderen en tieners uit te beelden met betrekking tot het Turkse educatiesysteem en de hedendaagse Turkse maatschappij.
The First Ones , Hatice Güleryüz (4’30)
In deze film, geschoten op 8mm, geprojecteerd en dit weer opgenomen met mini-DV, zien we groepen kinderen die gekleed zijn in rood en blauw. Ze staan buiten en zoals het er naar uitziet, staan ze voor hun school en beginnen ze de dag met het afleggen van een soort eed. Door het filmmateriaal her-opgenomen te hebben met mini-DV lijkt de filmmaker een statement te willen maken over het educatiesysteem en heeft het tevens een wat verontrustend effect.
Koro, Güldem Durmaz (13’30)
Koro is een meer filmische film op Conditioned . De film speelt zich af in een gevangenis in het fictieve land Ourbeshistan waar ze Ourbesh spreken. De camera heeft deels een wat documentair karakter. Interessant is dat de film niet ondertiteld is, dit vanwege de verzonnen taal. Hierdoor door worden we als kijker des te meer geprikkeld om alles visueel te interpreteren. Heel in de verte roept het wat beelden van de Russische cineast Tarkovsky op.
Our Village, ?ener Özmen (7’09)
Hierin zien we twee jonge meisjes een traditioneel Koerdisch lied zingen. Het lied wordt een paar keer herhaald en bij elke herhaling zit hun gezicht onder steeds meer blauwe plekken en spetters bloed. Interessant is dat het hele filmpje cirkelvormig gemaskerd is, waardoor het wat lijkt of je naar een vinylplaat kijkt. Our Village heeft zeker iets verontrustends, de meisjes zingen op mechanische wijze het liedje en gaan er steeds meer mishandeld uitzien. Wanneer ze steeds meer blauwe plekken krijgen, zie je één van hen af en toe wat glimlachen, en de ander wat opzij kijken. Alsof ze de humor er van in kunnen zien, maar waarschijnlijk hebben ze niet helemaal door wat het idee erachter is. Alles heeft een wat, waarschijnlijk onbedoeld, surrealistisch effect. Een interessante korte film die met wat primitieve middelen wel een pakkend statement weet te maken.
On The Thin Ice, Burçak Kaygun (3’50)
Deze film is voor het grootste gedeelte een out-of-focus opname, beginnend en eindigend met een totaal wit scherm, waarin we het geluid van kinderen horen. Gezien de titel, en wat je uit het erg vage beeld kunt opmaken, zijn het kinderen die plezier hebben op het ijs. Dit is het ook, de hele film door. Nu is het idee wel aardig dat ze het begrip van de titel letterlijk hebben genomen, en door het materiaal vaag te maken lijkt de filmmaker een beeld van onhelderheid te willen schetsen. Hoewel het geheel zeker zijn artistieke momenten heeft, blijft de presentatie wel iets te simpel en de symboliek iets te primitief.
Delirium, Ethnem Özgüven (6’)
Hierin zien we oud en vervormd filmmateriaal door de mangel genomen en als een abstract stuk videokunst worden gepresenteerd. Tevens staat de soundtrack bol van diverse geluiden en gesproken teksten. De film wekt inderdaad een waar delirium bij de kijker op en lijkt deels een beeld te willen uitstralen van de overdonderende hedendaagse (digitale) consumentenmaatschappij waar computers en mobiele telefoons centraal staan. Deze conceptuele videokunst heeft een erg jaren zeventig avant-garde esthetiek, iets waar meer Westerse filmmakers misschien wat afstand van hebben genomen. De boodschap is in ieder geval helder.
Origin, Erkan Özgen (4’55)
Origin is een montage van beelden in een militair kamp. De opzet is interessant. Eerst krijgen we een zwart scherm te zien en horen we enkel het geluid van marcherende voeten. Daarna krijgen we beelden te zien van enkel de voeten van deze marcherende mannen. We horen ze teksten opdreunen over hun trots om Turks te zijn. Uiteindelijk richt de camera zich op hun gezichten en zien we dat al deze militairen van Afrikaanse afkomst zijn. Hierdoor lijkt de filmmaker maar al te duidelijk een statement te willen maken over identiteit, afkomst en het militaire systeem.
A Young Girl Is Growing Up, Ferhat Özgür (5’27)
Dit is een vrij vervreemdende film die gefilmd is vanuit een enkele hoek. Hierin zien we hoe een vrouw een strijkplank opzet. Wat later komt er een wat jonger persoon, waarschijnlijk haar dochter, de kamer in en begint de oudere vrouw het haar van van de jongere te strijken. De titel van de film met daarbij de beelden geven een erg vervreemdend idee. Tevens is de film totaal geluidloos. De actie in A Young Girl Is Growing Up lijkt de symboliek letterlijk te vertalen van een dochter die door haar moeder wordt gevormd.
Where Blue Birds Fly, Berat I?ik (26’)
Where Blue Birds Fly is de langste film op deze dvd en is tevens een documentaire. Hierin krijgen we een school te zien die zich tussen de hoge Koerdische bergen bevindt. De film wordt afgewisseld met interviews met de kinderen en hoe ze bezig zijn met het maken van een ijzersculptuur. Interessant hoe de kinderen in het leven staan, totaal van de bewoonde beschaving verwijderd.
Extra’s
De dvd zelf bevat geen extra’s. Wel is de dvd dubbelzijdig met een PAL zijde en een NTSC zijde. Ook zit er een boekje bij met wat inhoudelijke tekst.
Conclusie
Conditioned is een interessante compilatie van experimentele film en videokunst van het Turkse en Koerdische front. Leuk om te zien hoe zij door middel van filmmateriaal maatschappijkritische onderwerpen aansnijden met betrekking tot kinderen en het hedendaagse educatiesysteem en de maatschappij. Koro is één van de interessantere films die met haar verzonnen taal een heel prikkelend visueel geheel probeert neer te zetten. Tevens geeft de documentaire Where Blue Birds Fly een mooi beeld van een afgelegen gebied waar kinderen naar school gaan. Technisch gezien bieden de meer experimentele films niets interessants. Veel van de video-experimenten zijn niet echt noemenswaardig. Nu moet ik eerlijk zeggen dat de wereld van de korte experimentele films en videokunst vaak niet al te noemenswaardig is, dat liet het afgelopen IFFR 2010 met shorts maar al te duidelijk zien. Conditioned is vooral interessant voor de verzamelaar op het gebied van mediakunst. Interessant zeker, maar zeker niet voor iedereen.
Film: Extra's:
| Titel: | Conditioned |   |
| Genre: | Experimenteel, Documentaire | |
| Regie: | Güldem Durmaz, e.a. | |
| Cast: | Gaston Bertin, Evim Erdem, Noureddine Maamar, e.a. | |
| Te koop: | 28 mei 2010 | |
| Trailer: | - |
