Faro, La Reine Des Eaux - dvd recensie

Zanga keert terug naar zijn geboortedorp, maar wordt niet door iedereen verwelkomd.

Toen ik in 2001 op het Internationaal Filmfestival Rotterdam nog even snel een extra filmpje mee wilde pakken, werd dat een weggemoffeld Afrikaans filmpje. Ik ergerde me aan het slechte acteerwerk, bestempelde de prent daarmee meteen als slecht en heb mezelf het vooroordeel dat Afrikaanse cinema per definitie troep is, toegeëigend. Hoe kan zo'n arm continent ook goede acteurs en een goed scenario voor mekaar krijgen? Een beetje rigoureus vooroordeel, maar het is wel de reden dat Afrikaanse cinema jarenlang uit pure desinteresse niet op mijn netvlies is geprojecteerd. Heel erg onterecht, zo bewijst Faro, La Reine Des Eaux waarmee debuterend regisseur Salif Traoré mijn Afrikaanse blinde hoek volledig heeft doen verdwijnen.

Bevroren in tradities
Als bastaardzoon Zanga (Fily Traoré) na jaren weer terugkeert naar zijn geboortedorp is niet iedereen blij met zijn terugkomst. Traditie daar is dat alle bastaardkinderen worden verjaagd zodra ze op eigen benen kunnen staan. De aanwezigheid van bastaards zou namelijk tegen het harnas van Faro, de godin van het water (la reine des eaux) ingaan. Wanneer de waterspiegel van de rivier waaraan het dorp ligt, begint te stijgen en de jonge bewoonster Penda (Djénéba Koné) bijna verdrinkt, worden vingers richting Zanga gewezen. Maar Zanga is het niet eens met al dat bijgeloof en wil een dam bouwen om het dorp te redden, terwijl hij tegelijkertijd zijn ogen openhoudt voor wie zijn vader is.

Veel amateurs
Door de aanwezigheid van veel amateurs leek Faro, La Reine Des Eaux in eerste instantie mijn vooroordeel nog te voeden. Met grote houterige bewegingen zetten de acteurs en actrices hun vooraf ingestudeerde emotie op. Maar ook de beroepsacteurs weten niet altijd het onderste uit de kan te halen. Als Djénéba Koné ( Bamako, Moolaadé) haar karakter Penda moet laten verdrinken komt dat meer over alsof ze zelf haar waterkom het water ingooit, dan dat het door de stroming wordt meegezogen. Het geschreeuw van haar en haar medebewoners komt op mij te dik over.

Na enig onderzoek over Afrikaanse cinema ontdekte ik dat bij films uit dat contintent de verhaalvertelling meer dan gewoonlijk centraal staat. Dat is de verklaring waarom Salif Traoré door zijn uitmuntende verhaalopbouw de oneffenheden in de acteerprestaties van ondergeschikt belang maakt. Het verhaal wordt in zijn film zo mooi naar voren geschoven en met scherpe precisie gedoseerd dat alle ruwe kantjes worden gladgeschuurd. Elke scène voegt wat toe aan de ontwikkeling van het verhaal en de verhoudingen tussen de mensen in het dorp.

Brug
Sommige films waarin een regisseur een beeld geeft van aloude tradities, nemen die in bescherming als de moderniteit erin binnendringt. Salif Traoré wilt de op het oog twee tegenpolen juist verenigen. Aan de ene kant is er Zanga die Faro uit de gedachten van de dorpelingen wil verdrijven om te laten zien dat het nodig is om een dam in de rivier te bouwen. Maar aan de andere kant laat de regisseur wel op hele integere en prachtige wijze de tradities zien die in het dorp nog steeds aan de orde van de dag zijn. Zoals wanneer door een storm het dak van een van de huizen is vernield. De vrouwen nemen dan tijdelijk de macht van de mannen over totdat het dak is gerepareerd.

Faro, La Reine Des Eaux slaat hiermee een brug tussen deze Afrikaanse cultuur en de rest van de wereld. De film is leerzaam, interessant voor buitenstaanders en herkenbaar en misschien zelfs enigszins confronterend voor de Afrikanen zelf.

Rommelig
De film heeft dus een prachtig, lekker toegankelijk en op hoog niveau verteld verhaal. Toch slaat de onervarenheid van debuterend regisseur Salif Traoré aan het einde toe. Wanneer hij niet precies weet hoe hij zijn goed opgebouwde verhaal moet laten eindigen, raast zijn verhaal met een sneltreinvaart richting het einde. Gebeurtenissen volgen elkaar rap op en lijken ineens allemaal individuele verhaaltjes die los staan van de film. Hierdoor raak je zelf ook enigszins verwijderd van het verhaal dat eerder juist zo goed werd opgebouwd. Gelukkig was de opbouw ervoor veel te sterk om de trein uiteindelijk te doen ontsporen, maar bij het eindstation zitten alle schroeven wel los.

Conclusie
Afrikaanse cinema staat sinds Faro, La Reine Des Eaux weer bij mij op de kaart en mijn schandalige vooroordelen zijn als sneeuw voor de hete Afrikaanse zon gesmolten. De film heeft duidelijk gemaakt dat je niet zozeer moet letten op hoe realistisch het allemaal oogt, maar dat je naar het verhaal moet kijken, wat hier meer dan overtuigend is opgebouwd. Maar kijken we naar de afwerking van dit sterk opgebouwde verhaal, moeten we helaas concluderen dat het debuut van Salif Traoré niet meer dan slechts geslaagd is, omdat hij zijn sterke constructie uiteindelijk te hard richting het einde laat zoeven.

Extra's
Deze dvd bevat enkele trailers