Involuntary - dvd recensie

Vijf vlijmscherpe studies over de gevolgen van groepsdruk.

Groepsdruk
Het gedrag van mensen is onder hevige invloed als individuen zich in een groep bevinden. Men kiest er vaak voor zichzelf staande te houden binnen een groep door uiteindelijk de wil van de groep te volgen. Anderen zijn sterk en steken hun kop boven de menigte uit met het risico te worden afgewezen. De Zweedse regisseur Ruben Östlund laat met vijf afzonderlijke verhalen zien hoe dit gebeurt en wat de gevolgen zijn van de akties van de protagonisten. Tienermeisjes die van plan zijn samen met een groep vrienden overmatig veel drank te nuttigen of een oudere actrice die zichzelf in een netelige situatie bevindt als de buschauffeur besluit niet verder te rijden tot degene die de gordijntjes in de wc gemold heeft zich meldt. Daarnaast is er een man die na aanranding door zijn vrienden toch twijfelt om de vakantietrip met hen te beëindigen, een basisschoollerares die de keuze heeft haar collega aan te geven wegens mishandeling van een leering en de oude Villmar die omwille van de gezelligeid zijn verjaardag niet wil afblazen om vanwege het vuurwerkongeluk naar zijn wond te kijken.

Involuntary is een film die door Ruben Östlund met precisie en vakmanschap in elkaar is gezet. Prachtig zijn de naturelle acteerprestaties van werkelijk alle acteurs. In combinatie met de even naturelle dialogen, doet de film daarom niets onder voor de werkelijkheid. Maar het meest opvallende en subtiele aan de werkwijze van de regisseur is dat hij zijn camera vastzet op een statief en nooit meebeweegt met wat ervoor gebeurt. Deze manier van filmen zorgt ervoor dat we het gevoel krijgen door geblindeerde ramen naar nietsvermoedende mensen te kijken. Östlund bewerkstelligt hiermee een ongekend hoog realisme in zijn film.

Piramide
De Zweedse regisseur onderbouwt zijn realistische verhalen en hun grote ingrijpende gebeurtenissen met kleinere wat minder heftige voorbeeldjes. Zo springt een van de mannen tijdens een vakantietrip van een hoge rots het water in. Normaal had hij dit nooit gedaan, maar dan zouden zijn vrienden hem daarna voorgoed als mietje verklaren. Het meest duidelijke voorbeeld is wanneer een lerares van de basisschool samen met haar klas een leerlinge fopt door te beweren dat de kortste van de twee gegeven streepjes de langste is. De leerlinge gaat door de druk van haar klasgenootjes uiteindelijk overstag. Deze kleinere gebeurtenissen werken als de basisfundamenten van een piramide. Ze hebben geen ingrijpende invloed op de personages, maar zorgen wel voor een ferme onderstreping van de veel heftigere ontwikkelingen die zich daarna ontspruiten.

Leeftijd
Bijzonder nuttig is ook dat Östlund in zijn verhalen de leeftijd van de hoofdpersonages uiteen laat lopen. Iedereen herkent daarom altijd wel iets uit elk van de vijf geschetste situaties. De geblindeerde ramen waardoor we kijken reflecteren deels onze eigen silhouetten en Involuntary wordt zo een grote spiegel voor onszelf en dwingt ons om ook kritisch naar onszelf te kijken. Het pakt de rauwe realiteit en gooit het koud en ongekruid op je bord.

Extra's
De dvd bevat slechts enkele trailers.

Conclusie
In niets verschilt Involuntary met de werkelijkheid. De stilstaande beelden geven ons het gevoel door geblindeerde ramen naar de mensen erachter te kijken. Tegelijkertijd is de film een grote spiegel die ons doet laten nadenken over wat wij zelf zouden doen in die situaties. Östlund weet daarmee bijzonder overtuigend uit de hoek te komen en levert een indrukwekkende en confronterende film af. Is dit werkelijk hoe wij ons kunnen gedragen? Gelukkig laat de regisseur ons zelf dat antwoord geven, maar er zullen weinigen zijn die deze vraag niet met 'ja' zullen beantwoorden.