Jaren '90 klassieker uit Taiwan in ere hersteld.
Dit jaar is het tweede jaar op rij dat een door de World Cinema Foundation van Martin Scorsese gerestaureerde klassieker op het IFFR wordt vertoond. Waar vorig jaar het bloedstollende Koreaanse melodrama The Housemaid in aanmerking kwam, was het dit jaar de beurt aan het epische A Brighter Summer Day van Edward Yang, een immens historisch drama over jeugdbendes, familie en imperialisme. Van de film zijn twee versies omdat de film, nadat hij af was, van de studio ingekort moest worden. Yang monteerde een kortere versie die duidelijk inferieur is aan de langere versie, terwijl de kortere de versie op festivals in het buitenland vertoond werd. De nieuwe restauratie is gelukkig van de lange versie, zoals Yang de film bedoeld heeft. Maar niet alleen de speelduur is hersteld naar de juiste lengte, ook de beelden zien er mooier uit dan ooit. Details in het beeld die in eerdere versies nauwelijks zichtbaar waren, zijn beter te zien dan ooit.
De Nieuwe Taiwanese Golf
In het begin van de jaren '80 was de Taiwanese film in een crisis beland. Dit kwam doordat de vermakelijke Hong Kong film sinds kort massaal in het land vertoond werd. Als tegenkracht besloot de filmindustrie nieuwe talenten te steunen en in 1982 werd met In Our Time (Edward Yang, Yi Chang, I-Chen Ko, Te-chen Tao) de Taiwanese New Wave gelanceerd. In tegenstelling tot de rijke geschiedenis van Kung-fu films en melodrama's stonden de films van de Nieuwe Taiwanese golf bekend om hun realistisme en portrettering van het het alledaagse Taiwanese leven. Al snelde volgde ook Hou Hsiao Hsien die ook een belangrijk onderdeel van de Nieuwe Taiwanese Golf zou gaan volgen, en zijn tijdgenoten sterk zou gaan beïnvloeden. Zo verkende Hou het lange shot en dit werd later met de golf geassocieerd. Ook werd er met gedurfde composities, innovatieve narratieve structuren en actie buiten het beeld geëxperimenteerd. Op festivals begonnen de films van Hou en Yang prijzen te winnen en al snel daarna zouden ze niet alleen landgenoten, maar heel Oost-Azië met hun films beïnvloeden, waardoor je een aantal van deze stijlkenmerken ook nu nog bij filmmakers als Tsai Ming-Liang, Jia Zhang-Ke, Koreeda Hirokazu en vele anderen blijft terugzien.
Omvangrijk Verhaal
Zelfs voor een film van 4 uur heeft A Brighter Summer een bijzonder complex verhaal en structuur. Er zijn tientallen karakters die het plot beïnvloeden waarvan er een aantal ook nog niet eens aanwezig zijn in de film, of pas later in het verhaal komen. Het is niet zo gek dat er in de film een paar keer gerefereerd wordt aan Tolstoy's Oorlog en Vrede , want als er een film in de buurt komt van de omvang van een groots literair werk als dat van Tolstoy, dan is het wel A Brighter Summer Day . De film speelt zich bijna geheel in het Taiwan van 1960 af, 15 jaar na de Japanse bezetting en nu weer onder Chinese handhaving. Het is een chaotische tijd, met name op de avondschool waar tiener Xiao Si'r (Chen Chang in een uitstekende rol) naar school gaat. Xiao Si'r is lid van de Little Park Gang, die regelmatig met de N17-bende ruzie om het territorium heeft. Deze omstandigheden maken zijn relatie met vrienden, familie en liefde er niet beter op en het is om deze reden dat Si'r langzaam gedesillusioneerd raakt en het er zwaar mee heeft.
Jeugdcultuur en Imperialisme
Terwijl het eerste wat weg heeft van de jeugdcultuur geportretteerd in Nicholas Ray's Rebel Without A Cause, heeft het tweede deel meer weg van Hou's A City of Sadness . Yang is duidelijk beïnvloed door de wijze waarop zijn vriend en collega het imperialisme in Taiwan aan de orde brengt, en het is een klein wonder dat de film door de censuur is gekomen. Zo wordt de vader van Si'r in lange en vermoeiende ondervragingssessies uitgehoord over zijn relaties met mogelijke anti-communistische sympathisanten. Dit imperialisme wordt nog eens extra benadrukt door de Japanse huizen waarin de personages wonen, die een erfenis zijn van de 50-jarige Japanse bezetting. Ook reflecteert de invloed van Amerikaanse popcultuur door in de film, met het personage Cat dat regelmatig Elvis songs zingt, en Si'r zijn zus vraagt om de teksten van Elvis voor hem uit te zoeken. Ook props spelen een grote rol in de film. Een zaklamp, een radio, een horloge, een samoeraizwaard, Yang doet meer met deze voorwerpen dan sommige filmmakers met een personage doen. Het narratief van A Brighter Summer Day is zo omvangrijk dat je de film meerdere malen moet zien om alle relaties en details te kunnen waarnemen. Toch is de briljantste greep die Yang doet wel het feit dat hij ons laat denken dat Si'r slechts een observant is, tot dit om slaat in het tragische einde van de film.
Edward Yang
Net als de vader van Xiao Si'r in de film, verhuisde ook Edward Yang op vroege leeftijd van Shanghai naar Taiwan, en groeide op rond dezelfde tijd als de tieners in A Brighter Summer Day . Yang ging daarna naar Californië om ingenieur te worden. De kans om een Phd op Harvard te halen sloeg Yang af en hij koos ervoor naar de filmschool USC te gaan. Toch was een filmschool het niet helemaal voor Yang, hij besloot ermee te stoppen omdat hij vond dat hij geen talent had. Jaren later toen hij in Seattle werkte met computers, was het na het zien van Herzog's Aguirre: Wrath of God , dat Yang besloot het nog een keer te proberen. Hij bestudeerde filmklassiekers en ging terug naar Taipei waar hij een script schreef voor een vriend. In 1983 maakte hij zijn eerste film waar hij geen concessies hoefde te doen. That Day On The Beach was een ambitieus project van 3 uur over de rol van vrouwen in Taiwan. Daarna volgden nog zes films, waaronder het ambitieuze A Brighter Summer Day en het bekendere Yi Yi . Yang's films blijven weinig gezien in het westen en Yang overleed in 2007, op slechts 59-jarige leeftijd.
Conclusie
A Brighter Summer Day is één van de absolute meesterwerken uit de jaren '90. Het ambitieuze en zeer omvangrijke script van Edward Yang is zo gelaagd dat je bij elke kijkbeurt nieuwe details en informatie blijft ontdekken. De uitstekende cast, het prachtige camerawerk en de sterke benadering van de thematiek zijn stuk voor stuk redenen om deze klassieker tijdens dit IFFR te gaan zien. Het is zo'n film die niet zo snel weer in een bioscoop zal draaien, dus als je A Brighter Summer Day nog niet gezien hebt, is dit je kans.
donderdag 4 februari - 9.30 uur, Lantaren 1
| Titel: | A Brighter Summer Day |  |
| Genre: | Drama | |
| Regie: | Edward Yang | |
| Cast: | Chen Chang, Lisa Yang, Guozhu Zhang, e.a. | |
| Première: | IFFR 2010 | |
| Trailer: | - |
