MovieScene interviewde Michiel van Erp over zijn documentaire I Am a Woman Now, een observerend portret van vijf transseksuelen vrouwen die 50 jaar na de operatie hier openhartig over vertellen.
De vrouwen in I Am a Woman Now zijn deel van een groep pioniers op transgender gebied. Hoe en waar heb je deze vrouwen gevonden?
Via via zijn twee researchers op pad gegaan deze vrouwen te vinden. In totaal zijn er door de arts in de loop der jaren meer dan 1000 vrouwen geopereerd. Doordat het geen legale operaties zijn, hield de man totaal geen archief bij, wat het een lastig zoekproces maakte. Daarbij komt dat het ook nog eens moeilijk was vijf mensen te vinden die bereid waren zich over zo’n gevoelig onderwerp bloot te geven.
Wat bezielde de Franse arts Georges Burou om met dit soort operaties te beginnen?
Voor hem was het puur medisch, hij vond het interessant om te onderzoeken hoe je het beste een man naar een vrouw kon opereren. Volgens zijn zoon zag hij het zelfs een beetje als een spel. Ik vind dit een heel interessant gegeven, aangezien het voor de geopereerde vrouwen zoiets ingrijpends en belangrijks was.
In de film ontmoet zijn zoon één van de vrouwen die zijn vader heeft omgebouwd. Wat vond hij van zijn vaders praktijken?
Ik ben zijn zoon op gaan zoeken en er bleek dat hij geen goede band met zijn vader had. Hij wilde ook eigenlijk niks te maken hebben met zijn vaders praktijken, maar nu hij hoorde dat er een film over werd gemaakt, was hij zeer geïnteresseerd in het ontmoeten van zo’n vrouw.
Voor zijn zoon was deze film dus een goed middel dingen af te sluiten. Gold dit ook voor de vrouwen?
Daar zitten altijd twee kanten aan; ik wil graag die film maken omdat ik het een interessant gegeven vindt, maar voor de vrouwen zit er altijd een persoonlijk belang aan. De Vlaamse Corine zat bijvoorbeeld met het feit dat ze het tegen niemand heeft verteld en met het geheim het graf in zou gaan. Door mee te werken aan de film heeft ze de stap kunnen zetten om het naar haar omgeving kenbaar te maken.
In hoeverre zijn het vrouwen geworden?
Ik zie ze graag als echte vrouwen. Maar wat je toch in de film heel erg voelt, is dat ze niet echt zijn, vooral omdat ze dat zelf niet vinden. Zo schommelt de Duitse Jean constant tussen twee geslachten en weet nu 50 jaar later nog steeds niet hoe ze zichzelf moet zien. Wat ik met de film wil laten zien, is hoe moeilijk die grens te bepalen is.
De vrouwen spreken vaak over een ‘droom’ van geslachtsverandering. In hoeverre denk je dat er ook noodzaak in zit?
Ik denk dat er bij de meesten wel zo’n grote drang aanwezig was dat het niet anders kon. De Britse April zegt zelfs niet verder te willen leven. Wel denken een aantal van de vrouwen achteraf: misschien had ik het een tweede keer niet gedaan, maar dat weet je pas als je het gedaan hebt.
Is het doel van deze film bij te dragen aan de acceptatie van transseksualiteit?
Ik hoop er zeker aan bij te dragen, maar het doel van de film is het niet. Ik weet trouwens toch nooit wat het precieze doel is van mijn films; ik maak ze voornamelijk omdat ik een interessant onderwerp heb gevonden en dat heel graag wil laten zien. Bovendien geniet ik enorm van het maken van de fil
In vergelijking tot je vorige films heeft I Am a Woman Now een heel internationaal karakter. Hoe is dat zo gekomen?
Omdat bijna al mijn films heel erg op Nederland focussen, leek het me goed een keer iets te maken wat mogelijk ook een internationaal publiek aanspreekt. Toen dit project op mijn pad kwam, ben ik meteen met buitenlandse zenders gaan overleggen of er interesse bestond, en dat is redelijk gelukt. Het was leuk om iets anders te doen en ik zal het buitenland in de toekomst zeker niet mijden.
