Filmmaker Stephen Frears over zijn film Chéri .
Oude rot in het vak Stephen Frears (68) mag zich met recht één van de interessantste filmmakers noemen, maar laat dat liever aan anderen over. De sympathieke Brit, die zich zowel in thuisland Engeland als in Hollywood heeft bewezen met een breed scala aan prachtfilms ( Dangerous Liaisons, The Grifters, High Fidelity, The Queen ), is namelijk de bescheidenheid zelve: "Of ik de kwaliteit van mijn werk erken? Nee, niet echt."
Frears is in Amsterdam neergestreken om Chéri te promoten, een romantische tragikomedie die zich afspeelt in het Frankrijk van vlak voor de Eerste Wereldoorlog en handelt over de onmogelijke liefde tussen een courtisane op leeftijd (Michelle Pfeiffer) en een jonge playboy van hoge komaf (Rupert Friend). De film is gebaseerd op het werk van de Franse schrijfster Colette. Het veertig jaar bestrijkende oeuvre van Frears - gekleed in een vaal paars t-shirt, zijn grijze haren ongekamd - wordt gekenmerkt door een veelzijdigheid aan genres. "Op die manier houd ik regisseren voor mezelf uitdagend. Het is een stok achter de deur om constant beter te presteren", zegt hij, "steeds iets nieuws proberen. Het is namelijk niet zo dat films maken op den duur gemakkelijker wordt. Juist moeilijker. Naarmate je langer in het vak zit, weet je steeds beter hoe een film eruit had kunnen of zelfs moeten zien. Je wordt ouder, wijzer en ambitieuzer, maar ook bewuster van je tekortkomingen. In de woorden van Samuel Beckett (Britse schrijver en journalist, red.): "Het maakt niet uit als het mislukt; probeer het opnieuw en als het wederom mislukt, zorg dan in ieder geval dat het beter mislukt."
Richtingen
De totstandkoming van Chéri was volgens Frears de pittigste klus die hij ooit heeft geklaard. "Ik wilde twee verschillende richtingen op. De film moest sullig zijn, maar ook serieus en treurig. Het verhaal draait om een jongen die zwaar bevoorrecht is door zijn afkomst. Aan de ene kant heeft hij profijt van de privileges die hij geniet, aan de andere kant werken ze tegen hem. Het bleek erg lastig om de juiste toon te vinden." Op de vraag of het moeilijk was om de tijd waarin de film zich afspeelt, het Belle Époque (1890-1914), tot leven te brengen, retourneert Frears met een simpel: "Ik heb briljante mensen om me heen die dat voor mij regelen." Ook voor de acteurs was het volgens hem niet lastig om zich in die tijdsperiode te verplaatsen. "Het staat allemaal in het script. Goede acteurs weten instinctief wat ze moeten doen. Het is zoals Robert Mitchum ooit zei over de totstandkoming van Night Of The Hunter (1955, red.). Een journalist vroeg aan hem welke instructies de regisseur hem gaf toen ze de film opnamen. Mitchum antwoordde: "Hij zei niets." "Tuurlijk wel", reageerde de journalist, "hij moet toch íets gezegd hebben?" Oh ja, zei Mitchum, "vandaag verfilmen we pagina 45."
Keuzes
Volgens Frears is regisseren een koud kunstje. "Je moet de juiste mensen kiezen en dat vereist denkwerk. Als je vervolgens erg hard aan een film moet werken, deugt er iets niet. Films maken is in principe een doodeenvoudige bezigheid. Dangerous Liasions, High Fidelity en The Queen waren erg gemakkelijk. Chéri baarde me meer zorgen. Waar dat precies door kwam, weet ik niet. Misschien omdat ik steeds ouder word en geen flauw idee heb welke kronkels zich in mijn brein ontwikkelen."
Oscar
De goedgeluimde Frears is tweemaal genomineerd voor een Oscar. Volgens hem een compleet raadsel. "Of ik de kwaliteit van mijn werk erken? Nee, niet echt. Ik merk echter wel dat mensen mijn films waarderen. Dat is een bedwelmend gevoel." Motiveert dat gevoel de 68-jarige Engelsman om films te blijven maken? "Misschien. Het kan ook komen omdat ik dom ben."
