MovieScene sprak met regisseur David Mackenzie over zijn indrukwekkende film Starred Up.
Met de filmStarred Upmaakte regisseur David Mackenzie een indrukwekkend gevangenisdrama - zie hier onze recensie - over de 19-jarige Eric (gespeeld door Jack O'Connell) die na een veroordeling in de gevangenis zijn vader tegenkomt die daar eveneens voor jaren achter de tralies zit. De heftige vader-zoon relatie vormt dan ook de kern van de film. MovieScene sprak met de regisseur over de film, de casting en het filmen.
De gevangenis die we zien in Starred Up is een indrukwekkend gebouw die de film nog intenser maakt. Waar is de film precies opgenomen?
We hebben gedraaid in twee oude gevangenissen die niet meer in gebruik zijn: één in Belfast en één vlak daarbuiten. Maar opvallend is wel dat ook de nieuwe gevangenissen net zo zijn opgezet als de gebouwen die ruim honderd jaar geleden zijn neergezet. Daarom oogt het ook authentiek en actueel. We hadden geluk dat we een paar weken gebruik van het hele gebouw konden maken. Zo konden we het verhaal ook chronologisch opnemen en was de hele cast ook continu aanwezig. Iedere acteur had zijn eigen cel in plaats van een hotelkamer. De gevangenis werd zo bijna een filmstudio, een wereld op zich. Ook hielp de sfeer van het gebouw ons met de film.
Hoe begon u met de film? Was er eerst het idee of het script?
Uitgangspunt was het sterke script van Jonathan Asser. Omdat we alles chonologisch opnamen, was er wel ruimte voor improvisatie en aanpassingen. Ik zie een script dan ook als een 'road map', een plan waar de details nog aangepast kunnen worden. Ik geloof ook in het gebruik maken van 'het moment'. Zo heb ik bij de laatste scène een dialoog verwijderd en iets anders toegevoegd, wat het eind sterker heeft gemaakt. Zo'n sterk script als dit is prima bestand tegen aanpassingen. Wat improvisaties betreft, dit hebben we gebruikt bij de groepssessies om zo de energie tussen de acteurs te stimuleren. De dynamiek binnen de groep werd hierdoor ook een stuk groter.
Hoe strak was dan het draaischema?
We hadden 24 dagen, dus niet erg veel. Dit baarde me wel zorgen wat betreft het draaien van de stunts. Een normale scène kan je door laten gaan, maar voor stuntwerk moet je de set telkens stilleggen, dingen aanpassen en daarna weer verder. Dit kost vrij veel tijd en geregel, maar uiteindelijk hebben we dit goed kunnen doen en is het één geheel met de rest van de film geworden.
De rollen eisen veel van de hoofdrolspelers, zowel fysiek als emotioneel. Hoe ging de casting van Jack O'Connell als Eric en Ben Mendelsohn als zijn vader?
Toen ik Jack via-via ontmoette, wist ik dat hij de goede acteur was om Eric te spelen. De gesprekken die we over de film hadden, verliepen ook erg goed. Jack was ook flink aan het trainen voor 300: Rise of an Empire , dus fysiek kon hij deze rol goed aan. Ben [Mendelsohn] is iemand van middelbare leeftijd die meer moeite had met de fysieke scènes. De laatste week was voor iedereen zwaar, omdat tegen het einde ook de fysiek meest zware momenten zaten.
Nergens in de film wordt expliciet gezegd waarom Eric en zijn vader in de gevangenis zitten. Wat is het idee daarachter?
In het begin van de film wordt door iemand in slang zoiets gezegd als "Killing that guy". Het eigenlijke verhaal was dat hij een man had vermoord die zijn moeder had omgebracht. Een wraakmotief dus, maar het is niet nodig voor de film om dit te vertellen. Ik heb dit bewust buiten de film gehoude, net als de meeste gevangenen het niet hebben over waar ze precies voor in de gevangenis zitten. Het zou alleen maar afleiden van het hoofdverhaal in de film. Maar door kleine elementen als de zware straf die Eric heeft en het feit dast hij anderen bedreigt met scheermesjes, wordt het toch wel duidelijk dat het om een zwaar misdrijf gaat.
De term Starred Up is een aparte term uit het Britse gevangeniswezen. Wat betekent het eigenlijk?
Het is een soort ongeschreven regel. Het bestaat, maar niet officieel. Het idee is dat jonge criminelen niet naar jeugdgevangenissen gaan, maar tusen volwassenen worden gezet. Zo zouden ze voor minder problemen zorgen. Er wordt dan een ster voor hun naam gezet om duidelijk te maken dat degene jonger is dan 21 jaar. Dit is wel iets waar de laatste tijd in Engeland over wordt gesproken om dit te benoemen en aan te passen.
Wilde u door Starred Up als titel te gebruiken ook dit systeem aan de kaak stellen?
Nee, we wilden zo alleen duidelijk maken waar de film over gaat: een jongen in een volwassen omgeving.
Er wordt vrij veel slang in de film gesproken, waardoor ondertiteling geen overbodige luxe is. Is dit geen probleem in Engelstalige landen waar de film zonder ondertitels misschien moeilijk te volgen is?
Het liefst laat ik de film zonder ondertiteling zien. Op sommige festivals wordt de slang uitgelegd in de subtitles. Hier zou ik zelf niet voor kiezen. Niet alles moet letterlijk uitgelegd worden, het gaat om een algemene sfeer, ook via de taal die wordt gebruikt. Anders leidt het teveel af van het beeld.
De spanning is zeer voelbaar in de film, niet alleen tussen Eric en zijn vader, maar ook tussen de gevangenen en de bewaarders. Hoe heb je dat aangepakt?
Het was ten eerste de goede overeenstemming met Jonathan over het script dat spanning en geweld belangrijk waren voor de film. Daarnaast heb ik met de montage ook veel tijd hierin gestoken. Als ik er nu na zoveel keer nog nar kijk, wordt ik telkens weer gegrepen. Er heeft trouwens zelfs een financier zich teruggetrokken, omdat dit zo heftig en voelbaar in de film is gekomen. Maar dit heeft de film verder niet beïnvloed. Ik wilde niet een waargebeurd verhaal vertellen, maar iets wat authenticiteit was. En dat is volgens mij goed gelukt.
