Deze week gingThe Selfish Giantin première, de nieuwe film van filmmaakster Clio Barnard. MovieScene spraak met haar tijdens het afgelopen International Filmfestival in Rotterdam waar haar film met veel succes draaide.
The Selfish Giant [ lees hier onze recensie ] is het grimmige verhaal van Arbor en Swifty, twee jongens uit een volkswijk. Ze brengen hun dagen door op de schroothoop van Kitten. Daarnaast zijn de illegale paardenraces en het stelen van koper- en electriciteitskabels spannende bezigheden om aan het leven van alledag te ontsnappen. Regisseur Barnard was op het International Film Festival Rotterdam aanwezig om over haar film te praten.
U heeft The Selfish Giant gebaseerd op het gelijknamige kindersprookje van Oscar Wilde. Vanwaar deze keuze?
Ik las dit boek voor aan mijn kinderen en daarbij kreeg ik het idee om het verhaal in een hedendaagse setting opnieuw te vertellen, met de kinderen uit de achterbuurt waar ik mijn vorige film opnam [The Arboruit 2010]. Voor mij voelde het haast als een provocatie, omdat het een Victoriaanse sprookje was waarin haast ideale kinderen werden opgevoerd, terwijl veel kinderen uit de mindere wijken vaak worden gecriminaliseerd of zwart worden gemaakt. Met mijn hervertelling wilde ik laten zien dat het ook maar kinderen zijn die door omstandigheden vaak buiten de boot vallen. Door het te situeren in Bradford, een plaats die opkwam tijdens de Industriële Revolutie, maar daarna in verval is geraakt, wilde ik het een soort tijdloos karakter geven.
The Selfish Giant staat in een lange traditie van de 'kitchen sink' drama's, Britse films met een sterk sociaal-realistisch karakter. Hoe staat uw film hierin?
Ik denk dat het een mooie lange traditie is, met zijn wortels in het theater en de documentaire-school en een goede manier om aandacht te geven aan de onderkant van de samenleving. Waar ik in geïnteresseerd was, waren realistische sprookjes over en voor kinderen, ook buiten Engeland. Toen ik bezig was met het script, keek ik met mijn kinderen films alsBicycle Thieves[Ladri di Biciclette, 1948],400 Blows[Les Quatre Cents Coups, 1959),The Applevan Samira Makhmalbaf [1998] en The Kid With The Bike[Le Gamin Au Vélo, 2011]. Wat betreft Britse films was Kesvan Ken Loach erg belangrijk.
In hoeverre wijkt uw film ook af van deze traditie?
Mijn vorige film,The Arbor, was juist een kritiek op deze Britse traditie.The Selfish Giantomarmt deze traditie juist. Wel heb ik door het gebruik van het sprookje een minder lineaire film proberen te maken, zodat het door de complexiteit toch dicht bij mijn vorige film komt.
Hoe heeft u de twee jonge hoofdrolspelers, Conner Chapman [Arbor in de film] en Shaun Chapman [als Swifty] gecast?
De casting vond plaats in Bradford, waarThe Arborook is opgenomen. Conner vonden we al op de eerst castingdag. Voor de rol van Swifty zijn we gaan kijken in een deel van Bradford met een sterke paardencultuur, omdat dat element een belangrijke rol in de film speelt
Wat voor iemand is Conner en hoe verhield hij zich tot zijn karakter Arbor?
Hij verschilt heel erg met de rol die hij speelt. Allereerst heeft hij geen ADHD, maar daarnaast is hij ook erg ingetogen. Shaun was aan de andere kant zeer praatgraag. Zo zijn ze allebei bijna tegengesteld aan hun karakters in de film. Het duurde daarom even voordat Shaun zich kon indenken dat hij in de rol van Swifty met een lage eigenwaarde dingen van zijn tegenspeler moest aannemen. Met Conner was het juist een kwestie van grenzen overwinnen. Hij kan zich goed focussen en daardoor helemaal in zijn rol opgaan. Hij straalt een sterke ambiguïteit en complexiteit uit, al zag ik dat niet altijd meteen. Op de set dacht ik vaak: dit moet over, terwijl in de rushes het er goed uitzag en bij het monteren ik weer nieuwe lagen in zijn rol ontdekte.
Paardenraces staat centraal in de film. Waarom?
Het verhaal heb ik, naast het verhaal van Oscar Wilde, mede gebaseerd op gesprekken met Matty, een jongen in Bradford die ik tijdens de opnames van The Arbor leerde kennen. In dat deel van Bradford waren paarden en het racen ermeee en belangrijk deel van hun cultuur.
In de film komt een spectaculaire paardenrace-scène voor die een mengeling lijkt van Ben Hur en sociaal drama. Hoe heeft u dit zo gefilmd?
We hadden een testbaan waar we twee dagen de beschikking over hadden. Het waren de twee laatste draaidagen van de film en tegelijk ook de leukste dagen van de hele draaiperiode. We hadden twee crews die continu rondjes draaiden en telkens andere momenten filmden; de paarden, het publiek of de wielen van de wagentjes. Veel geschreeuw en gedoe [lacht].
De naam Arbor lijkt een directe verwijzing naar uw vorige film.
Als ik heel eerlijk ben, wilde ik hem eerst Matty noemen, naar de jongen waar ik de film deels op gebaseerd heb. Maar er bleken allerlei juridische bezwaren te zijn om dat te doen. Toen heb ik hem Arbor genoemd, omdat een andere jongen uit die buurt dat ook als bijnaam had. Alleen is het voor de hoofdpersoon geen bijnaam, maar zijn echte naam. Matty zelf heeft trouwens wel een kleine rol in de film.
Het industriële landschap van electriciteitsmasten en grote schoorstenen spelen een belangrijke rol in de film, zowel qua beeld als het monotone gezoem ervan. Waaronm deze keuze?
In de jaren dertig had je de 'Pylon Poets', linkse dichters die geïnspireerd werden door industriële landschappen. Voor mij is het ook een politiek iets. Electriciteit was eerst publiek eigendom en is daarna geprivatiseerd. Het land, de kabels, de masten, het heeft allemaal verschillende eigenaren die er winst mee maken. Mensen die weinig hebben, zijn op hun beurt bereid het risico te nemen om koperdraad te stelen om er wat geld voor te vangen. Daardoor wordt het voor mij iets groters en symbolisch. En de masten en schoorstenen zijn ook gewoon mooi. Met de sounddesigner heb ik lang gewerkt aan het geluid dat er vanaf komt. Het heeft ook de muziek in de film bijna helemaal vervangen.
Wat wordt, na videokunst, een documentaire en een speelfilm gemaakt te hebben, uw nieuwe project?
Ik werk nu aan twee speelfilms die alletwee over kinderen gaan; de ene over oudere kinderen die geconfronteerd worden met ervaringen uit hu verleden, de ander over jonge kinderen die moeten overleven zonder hun moeder. Ik wil me dus voorlopig blijven focussen op fictiefil
