De ultieme tegenhanger vanLa Grande Bellezza.
Sacro GRA is een film over de Grand Raccordo Annulare (GRA), de grote ringweg die zich om de heilige stad Rome heen slingert. Vandaar de titel: 'de heilige rondweg'. Maar hier alleen geen mooie plaatjes van Rome in strijklicht; het is de grauwe buitenkant van Rome dat het onderwerp vormt van deze bijzondere film. Daarentegen laat het misschien wel beter dan een film als La Grande Bellezzahet echte leven van Rome zien. In ieder geval levert het als tweeluik een fascinerend beeld op van een stad met meer kanten dan we normaal op het witte doek zien.
Ultieme tegenhanger
Filmmaker Gianfranco Rosi maakte eerder El Sicario Room 164 , een bizarre documentaire over een Mexicaanse huurmoordenaar die gedetailleerd zijn martelmethodes uit de doeken doet. Voor Sacro GRA heeft Rosi het wat lichter en dichter bij huis gezocht. Hij volgde gedurende twee jaar een aantal mensen die rond de ringweg wonen of er hun werk vinden, zoals een aan lager wal geraakte edelman, een oude palingvisser, twee hoertjes op een parkeerterrein langs de snelweg, bewoners van een grauw flatgebouw en iemand die het geluid van kevers in bomen bestudeert. Het zijn mensen aan de zelfkant van de samenleving, maar door hun rimpels en krassen op de ziel ademen ze een echtheid en oprechtheid uit, waardoor Sacro GRA de haast ultieme tegenhanger van La Grande Bellezza is.
Schakelketting
In plaats van het mondaine leven in de oude stad zien we in Sacro GRA t roosteloze parkeerterreinen, betonnen flatgebouwen en morsige cafés. Zonder commentaarstem horen we flarden van gesprekken en kijken we van een afstand naar de mensen. Maar door de manier van filmen komt er zelfs in zo'n omgeving poëzie naar boven. Bij een documentaire over een druk stuk snelweg verwacht je veel opnames van rondrazende auto's en voorbij flitsende landschappen. Het tegendeel is wat we zien. Rosi staat juist stil bij bepaalde plekken en mensen, om dan weer naar een ander punt te gaan. De rondweg als schakelketting van losse plekken en mensen die volledig langs elkaar heen leven. Op een ambulancebroeder na is de weg - de verbindende factor dus - een plek waar we de geportretteerde Romeinen niet tegenkomen.
Meesterwerken
De lange voorbeiding door Rosi en zijn crew betaalt zich in Sacro GRA dubbel en dwars uit. De montage, de beelden en bovenal de verhalen die we dan weer van dichtbij als ware cinema verité meekrijgen, dan weer van een afstand als een observerende camera zien, maken dat de documentaire het genre overstijgt. Met filmische ingrepen, prachtige beeldtaal en krachtige oorspronkelijke personages is Sacro GRA een filmisch meesterwerk dat je doet nadenken over stedelijkheid, het voortrazen van de tijd, of het zoeken naar de ziel van het bestaan. Dat deze woorden ook op La Grande Bellezza kunnen slaan, maar toch over een volstrekt andere en unieke film gaan, geeft aan dat we in beide gevallen - zowel voor Paolo Sorrentino als voor Gianni Rosi - kunnen spreken van zeer getalenteerde filmauteurs.
Conclusie
Sacro GRA is een documentaire die het genre op unieke wijze overstijgt. Niet voor niets won het de Gouden Leeuw in Venetië voor Beste Film. Het idee van een ringweg als ketting van losse schakels die weinig met elkaar te maken hebben heeft al een mooie poëtische inslag, het is door Rosi ook prachtig uitgewerkt. Zonder commentaarstem rijgt hij de losse verhalen aan elkaar, met oog voor detail en beeldtaal. Na de - terechte - lof voor La Grande Bellezza verdient Sacro GRA minstens zoveel waardering, als ultieme tegenhanger én als onlosmakelijke twee-eenheid van dezelfde munt die Rome heet.
