Martin Scorsese is niet alleen een meesterlijk filmmaker, maar ook een handig doorgeefluik van cinema. Het liefst deelt hij alles wat met film te maken heeft met iedereen. Zo zou het nog best wel eens kunnen dat zonder zijn naam als executive producer op de aftiteling en poster vanThe Third Side of the River had deze kleine, maar prachtige Argentijnse film minder snel de Nederlandse filmtheaters bereikt. Dat zou echter zonde zijn geweest. Verwacht hier echter geen Martin Scorsese film te vinden.The Third Side of the River is Celina Murga’s film. Alsof het een documentaire was, schoot Murga deze film - naar een verhaal dat haar trof in een nieuwsbericht - zonder professionele acteurs, in de provincie waar ze was geboren. Het is haar verhaal, haar locatie en haar stijl, geschoten vol aandacht voor detail en gevoel voor realisme.
Non-plek
De titel vanThe Third Side of the River (in het origineelLa Tercera Orilla) refereert naar een non-plek; er zijn slechts twee kanten aan een rivier. Het is echter wel een staat van zijn voor het puberende hoofdpersonage Nicolas, die gevangen zit tussen twee werelden. Aan de ene kant zit hij thuis vast, waar hij zich als man van het gezin moet ontfermen over zijn moeder, zusje en broertje. Aan de andere kant wordt hij door Jorge - zijn vervreemde vader, die naast het gezin van Nicolas ook een officieel gezin heeft - gedwongen in zijn voetsporen te treden: medicijnen studeren, landheer worden, geld verdienen en vrouwen neuken. Nicolas’ moeder valt in het geval van Jorge onder de laatste categorie. Zij is er slechts voor seks. Hun gezin is er om te verwaarlozen.
Ongemak
De pubertijd is een onwennige fase in het leven: het lichaam groeit buitenproportioneel snel, hormonen spelen op en plots wordt er als tiener meer van je verwacht. De pubertijd treft Nicolas extra hard. Er staat door Jorge een grote druk op zijn schouders, die hij eigenlijk niet kan en niet wil waarmaken. Debuterend amateur Alian Devetac vertolkt de bijhorende interne worstelingen van Nicolas zeer krachtig. Rondom zijn vader wil hij het liefst door de grond zakken. Zijn houding verslapt; bekrompen zit hij stil naast Jorge in de auto. Zijn hoofd lijkt altijd te kraken: “wat moet ik aan met deze man?” Het ongemak spat van het scherm. Bij zijn vrienden en zijn gezien is hij echter wel aanwezig. Zo kan hij tijdens karaoke-sessie met zijn zusje plots helemaal los gaan. Al zingend (haast schreeuwend) is hij even vrij van zorgen.
Persoonlijke bevrijding
Murga schetst het probleem tussen Nicolas en Jorge op een delicate wijze. Een oplossing lijkt er dan ook niet te zijn. Tenminste, geen definitieve oplossing. In het nieuwsbericht waarop Murga haar film baseerde, had een jongen zijn vervreemde vader en diens officiële gezin doodgeschoten. Murga heeft er echter goed aan gedaan om in een minder absolute zin met het verhaal om te gaan. Als Nicolas probeert een uitweg te vinden voor zijn problemen voelt het niet zozeer aan als een eenzijdige daad van wraak, maar meer als poging tot persoonlijke bevrijding. Los van de derde kant van de rivier kan Nicolas eindelijk met de stroom meevaren. Waar die hem naartoe brengt, dat weet niemand.
Conclusie
Celina Murga’s realistische scenario en scherpe filmische oog vangen op prachtige wijze een problematische vader-zoon relatie. Martin Scorsese vergeleek het werk van Murga eens met dat van Italiaanse grootmeester Vittorio de Sica.The Third Side of the River iseen sterk argument voor deze stelling.
