Game of Thrones S5E4: Sons of the Harpy - recap

Een bloedige week in Westeros.

In haar vierde week isGame of Thrones voornamelijk geïnteresseerd in de relatie tussen geweld en macht. De inleiding hiervoor begint al in de eerste scène. Daarin maakt Jorah ‘The Bear’ Mormont met behulp van zijn vuisten een visser een boot afhandig, om daarna zijn geknevelde gijzelaar erin te deponeren. De relatie tussen hem en Tyrion wordt gedefinieerd door het verschil in lichamelijkheid. Zonder dat Tyrion veel tegengas kon geven, werd hij overmeesterd, en het zal zijn gijzelnemer ook niet veel moeite kosten hem naar Meereen te slepen. Maar deze fysieke dominatie wordt al snel in twijfel getrokken. Tyrion herinnert hem er namelijk aan dat de kans dat Dany Jorah zijn hoofd afhandig maakt net zo groot is als de kans dat ze dit bij Tyrion zal doen. Vakkundig brandt Tyrion Jorahs plan tot de grond af, hem uitlachend dat hij al op weg was naar Meereen: “What a waste of a good kidnapping”. Jorah antwoordt in de taal die hij kent: een harde klap in zijn gezicht.

Fundamentalisme

De scènes van dit duo benadrukken al het problematische karakter van gewelddadige overmacht dat inSons of the Harpywordt blootgelegd. ‘In the heat of the moment’ kan het wellicht een situatie naar je hand zetten, maar in een complexe wereld is het niet meer dan weer een element dat olie op het vuur van chaos gooit. Het is niet dominerend, noch loont het. En wanneer het gebruikt wordt op grote schaal, functioneert het meer als terreur dan als dominatie. In King’s Landing bewapent Cersei de Sparrows, die zichzelf zien als een reinigende golf die de modderige straten van het corrupte King’s Landing schoonspoelt. Cersei geeft dit zelfverklaarde afweersysteem de gereedschappen waardoor mijmerend fundamentalisme omslaat in terreur. Ze ziet de golf aankomen, en besluit met de stroming mee te zwemmen in plaats van het in te dammen. Deze keuze positioneert koning Tommen lijnrecht tussen Lannister en Tyrell. In een poging het conflict te sussen staat hij voor de keuze om zijn Kingsguard wel of niet af te sturen op de radicale Sparrows die hem de weg versperren. Wanneer hij vanaf de achtergrond wordt uitgemaakt voor “bastard” en “abomination” lijkt het even of hij zal zwichten, maar hij blijkt nu al een meer capabele leider dan wijlen zijn broer: “Let’s find another way”.

Guerilla

In Meereen terroriseren de Sons of the Harpy op een vergelijkbare wijze de bevolking als de Sparrows. In het doolhof van de straten voeren ze een bloedige guerrillaoorlog waarbij slachtoffers uit allerlei groepen vallen. In tegenstelling tot in King’s Landing zijn het hier echter niet de armen die in opstand komen, maar juist de rijke klasse die door Dany is ontdaan van hun macht. Deze groep wordt door de serie daadwerkelijk als een niet te controleren kracht neergezet die op geen manier te bestrijden lijkt. Hoewel de twee golven van geweld inSons of the Harpy overeenkomsten met elkaar kennen, verschillen ze hierin sterk. Waar de Harpy’s een antagonistische kracht zijn die lijnrecht tegenover de ‘heldin’ staan, vormen de Sparrows een nieuwe onafhankelijke speler in de steeds verwarrender wordende politiek in King’s Landing. Dit is emblematisch voor het verschil tussen de twee verhaallijnen: de hoofdstad heeft altijd meer de nadruk gelegd op intrige in een netwerk van personages, terwijl Dany’s verhaallijn veel meer wegheeft van eenhero’s journey-achtig narratief. Door vergelijkbare conflicten hierin te spiegelen, vergroot deze aflevering het verschil tussen de twee benaderingen nogmaals.

Lang, lang geleden

Een ander element dat deze aflevering karakteriseert, is de nadruk die wordt gelegd op het verleden. Zo zijn er meerdere scènes waarin wordt gerefereerd naar gebeurtenissen die zich ver voor de pilot afspeelden. De meest opmerkelijke is die tussen Petyr en Sansa. Zij ontmoeten elkaar in de cryptes van Winterfell , de laatste rustplaats van de Starks. Bij het graf van Lyanna – Sansa’s tante – krijgen we van ooggetuige Littlefinger meer te weten over wat er precies aan de ondergang van de Targaryens voorafging. Nadat Dany’s broer Rhaegar als winnaar uit een toernooi kwam, reed hij namelijk zijn verloofde Elia Martell voorbij om zijn overwinning op te dragen aan Lyanna. Deze publieke liefdesverklaring leidde uiteindelijk tot de rebellie van Robert Baratheon en stortte Westeros in een bloedig conflict.

Stoffige geschiedenis

Hoewel de inhoud van dit verhaal ongetwijfeld consequenties zal hebben voor de toekomst van de serie, vertoont de adaptatie hier wel de meest opvallende scheurtjes. Hoewel Benioff en Weiss al veel van de backstory hebben weten weg te moffelen, blijkt het hier en daar essentieel om terug te duiken in de tijd. Op zich is dit geen probleem, maar als dit vertaald wordt naar een scène waarin twee personages alleen maar tegenover elkaar staan terwijl ze vertellen, wordt dat weinig boeiende televisie. Het meest schrijnende voorbeeld hiervan doet zich voor in Dorne. Wanneer Ellaria daar aan de drie zojuist geïntroduceerde Sand Snakes vraagt of ze haar zullen steunen in haar wraak, begint Obara zonder dat iemand erom gevraagd aan een speech over haar jeugd en haar relatie met Oberyn. De show doet hard zijn best om te doen alsof de personages hier tegen elkaar praten, maar we weten stiekem dat de schrijvers zich hier tot ons richten.

Vader en dochter

Dit wordt een stuk beter aangepakt bij The Wall. Ook hier vindt een conversatie plaats over gebeurtenissen ver voor het begin van de serie, maar de uitwerking is compleet anders. Ik doel op het moment dat Stannis bezoek krijgt van zijn dochter Shireen. Verveeld druilt ze door zijn kantoor, waarna het moeizame gesprek uitkomt op haar door Greyscale (denk: melaatsheid) vervormde gelaat. “Are you ashamed of me, father”, vraagt ze. Dit inspireert Stannis om haar over het moment van haar besmetting te vertellen; over hoe hij alles heeft ingezet om haar beter te maken, ingaand tegen de wereld die hem vertelde dat haar situatie kansloos was. “I told them all to go to hell”, was zijn reactie, en uiteindelijk genas ze. Hoewel ook hier over het verleden wordt gesproken, leren we hier meer over het personage waar we om geven.Het praten met zijn dochter kost Stannis meer moeite dan het voeren van oorlog. Wanneer ze hem omhelst, lijkt hij bergen te moeten verzetten om deze omhelzing te beantwoorden. Maar als hij dat uiteindelijk toch doet, weten we wat hem doet tikken.

The Sons of the Harpy

De scène tussen Stannis en Shireen vertelt zoveel door positionering, mimiek en gelaagde dialoog dat de precieze details van het verhaal dat hij vertelt er niet toe doen. Het is op het moment dat karakter voor plot wordt geplaatst dat de serie op zijn sterkst is. Dit resulteert in een verrassend teder moment in een aflevering die een stuk bloediger is dan normaal. Geweld wordt echter op geen manier verheerlijkt. Integendeel, het wordt neergezet als een middel om op korte termijn macht uit te oefenen, maar in het grote plaatje dient het alleen chaos en destructie. Het passende slotakkoord vanSons of the Harpy toont dan ook een ruimte vol levenloze lichamen, omringd door met bloed besmeurde muren.

Losse gedachten:

• Voor het eerst was Dorne te zien in het intro. Het is een beetje vreemd dat men niet voor de titels ‘Water Gardens’ of ‘Sunspear’ is gegaan, maar aan de andere kant zijn de woorden ‘Dorne’ en ‘Dornish’ al zo vaak gevallen dat dit ook wel de meest logische optie was.

• Eindelijk kregen we iets te zien van Barristans zoveel genoemde boldness. Helaas is dit waarschijnlijk ook gelijk de laatste keer…

• De veer die Sansa vond bij de tombe van Lyanna was daar door Robert in de allereerste aflevering neergelegd. De aflevering scoort een extra puntje door dit oog voor detail .

• Grey Worm mag als commandant van de Unsullied toch wel eens wat doen aan zijn tactisch inzicht. Het gebruiken van die enorme speren in de smalle straatjes van Meereen kan nooit de beste optie zijn geweest.

• De portrettering van de Sand Snakes bevat tot nu toe een erg hoog gehalte aan Tarantinoesque pulp, maar dan zonder de charme of snappy dialogen. Hopelijk haalt men er bij de volgende episodes wat meer uit dan de huidige bordkartonnen B-clichés (toegegeven, in de boeken zijn ze dit eigenlijk ook). De zinnen die Ellaria krijgt mogen ook wat minder eendimensionaal: “You must choose: Doran’s way and peace, or my way and war.” Subtiel, erg subtiel…

• “That would’ve been a shit way to die”, stelt Bronn nadat hij Jaime heeft gered van een vervaarlijk uitziende slang. Waarop Jaime heerlijk meta antwoordt: “As far as I’ve seen, they’re all shit ways to die”.

• Ondanks mijn problemen met de wat droge reflecties op het verleden in deze aflevering, was het wel interessant om eraan herinnerd te worden dat men in Game of Thrones geen eenduidige blik op de geschiedenis heeft. Waar Sansa Rhaegar uitmaakt voor een kidnapper en verkrachter, karakteriseert Barristan hem in zijn verhaal als een muzikale filantroop; een man van zijn volk.