Harvey Milk was de eerste openlijk homoseksuele gekozen politicus in Amerika. Hij werd uiteindelijk in ’78 vermoord, evenals burgemeester George Moscone, door Dan White.
White Night Riots
Uiteindelijk kreeg White een bescheiden zevenjarige celstraf opgelegd. Hij werd niet toerekeningsvatbaar verklaard vanwege depressies, dit door het gebruik van consumpties met een hoog suikergehalte. Door dit vonnis kwamen er de grootste homorellen uit de Amerikaanse geschiedenis, de ‘White Night Riots’.
Twee delen
Milk laat zich presenteren in twee delen (meer gevoelsmatig dan letterlijk zo gepresenteerd), als eerste de opkomende homoscene in San Francisco, waarin Milk (Sean Penn) zichzelf als homoactivist profileert, en als tweede het meer politieke gedeelte waarin Milk officieel verkozen wordt.
Tussen de scènes door zien we Penn in een bandrecorder praten over de gebeurtenissen die we te zien krijgen, waardoor de film een onnodig flashback gehalte krijgt.
Sfeervolle scènes
De eerste scènes laten zich mooi sfeervol neerzetten in de straten van Castro Street. We zien een mooie (ontmoeting)scène tussen Harvey (dan al bijna 40 jaar oud) en zijn vriend Scott Smith (James Franco) op een metrostation. Hierna volgen we het eerste gedeelte van Harvey’s, nog minder politieke, leven.
Veranderingen
Hij merkt een afkeer in de samenleving tegen homo’s en gaat hierbij door het vuur om het volk te doen veranderen. Hierdoor wil hij het uiteindelijk gaan schoppen als politicus. Harvey krijgt een steeds grotere achterban en heeft een vaste groep actieve vrienden om zich heen. Uiteindelijk kan Harvey’s vriend het niet meer aan en gaat bij hem weg. Hij gaat uiteindelijk erg ver met zijn ideeën dat iedereen uit de kast moet komen.
Dan meldt zich een nieuwe jongen aan, Jack Lira (Diego Luna), met wie hij een nieuwe relatie begint. Deze relatie mist uiteindelijk de diepgang wat hij met Scott wel had.
Wethouder
Door zich erg hard te profileren schopt hij het uiteindelijk toch tot in het stadhuis als supervisor (dit is een soort wethouder), waar hij nu letterlijk macht kan uitvoeren. Hij probeert samen met Dan White een gelijkgestemd beleid te voeren, maar dit verloopt steeds stroever. Dan wordt er door State Senator John Briggs (Denis O’Hare) een verbod gelegd op het openlijk homoseksueel zijn op bijvoorbeeld scholen, omdat dit een verkeerd beeld geeft van de ‘American dream’.
Gezien de homoseksuele thema’s van de film zijn er weinig Amerikaanse regisseurs die dit beter kunnen verwerken dan Gus van Sant, bekend van de film uit 1991, en brak door met , uit 1997, bij het grotere publiek.
Mainstream
Van Sant heeft door de jaren heen een aardige filmografie opgebouwd, met een groot aantal cultklassiekers. Films als bovengenoemde My Own Private Idaho en het recentere Elephant laten zich kenmerken door een erg intiem en semi-documentair karakter, terwijl films als Good Will Hunting en Finding Forrester meer ‘Hollywood’ films zijn en hierdoor ook wat afstandelijker overkomen, in ieder geval voor een Van Sant film. Milk zit waarschijnlijk tussen de twee uitersten in; hij behandeld thematisch dingen die hij in zijn kleinere films regelmatig verwerkt, maar heeft de toegankelijkheid van zijn grotere fil
Gay Hollywood
Voor Hollywood is dit al snel weer een nieuwe grote ‘gayfilm’, na Brokeback Mountain uit 2005, die in de prijzen valt en het bij critici en publiek erg goed doet. Tevens worden de thema’s als homoseksualiteit en homorechten nooit te geforceerd gebracht, waar de film Philadelphia van Jonathan Demme, uit 1993, dit af en toe wel deed. Philadelphia heeft op zich de eer om de eerste grote Hollywood productie te zijn die de rechten van homo’s behandeld, het was echter wel regelmatig een manipulatieve affaire. De film werd soms iets te gemakkelijk gebracht en bleef teveel aan de oppervlakte. Milk is echter een volwassen film met een filmmaker die weet hoe het materiaal verwerkt moet worden.
Sterke ensemble cast
De film blinkt verder uit in een sterke ensemble cast, met een mooie rol voor James Franco als Scott Smith, de eerste mannelijke geliefde van Harvey. We zien een onherkenbare Emile Hirsch als Cleve Jones en Diego Luna als Milk’s nieuwe ‘liefde’ Jack Lira, en Josh Brolin als Dan White, medepoliticus van San Francisco, wie Milk en burgermeester Moscone vermoordde.
Brolin
Brolin is de laatste jaren goed op dreef en weet elke keer interessante projecten naar zich toe te trekken. Tevens hopt hij van genre naar genre; van Rodriguez’ sleazy retro-horror Planet Terror naar de Coen Brothers’ oscarwinnende No Country For Old Men . En om op politieke paden te blijven speelde hij recentelijk ook nog Bush Jr. in Oliver Stone’s W .
Ondanks deze sterke cast is de film natuurlijk vooral een speeltuin voor Penn om zijn vakmanschap te etaleren. Hij geeft de rol een uitstekende emotionele lading, zonder het te overdrijven. Ook forceert hij zijn homoseksuele karakter geen moment en het wordt nooit een acteertrucje. Ondanks dat hij op momenten iets van de echte Harvey Milk weg heeft, is hij geen ‘look-a-like’. Het zijn de acteerkunsten die de kijker moeten overhalen om deze authentieke man geloofwaardig neer te zetten en dit doet hij met verve.
Onnodig
De film eindigt met een fotomontage van de acteurs in hun rollen met daarna elke keer een foto van de echte persoon, met een begeleidend stuk tekst erbij over wat ze nu zoal doen en of ze nog in leven zijn. Dit is wat mij betreft een beetje overbodig en voelt aan als een waargebeurde dramafilm die RTL4 uitzend op woensdagavond. Hierdoor eindigt de film misschien wat aan de zwakke kant.
Conclusie
Een bij vlagen briljante film. Penn is uiteraard fenomenaal, nergens komt hij geforceerd over of wordt het een gimmick. Penn is Milk in levende lijve, de vriendelijke en passionele charmeur die hij was. Ook Franco mag niet over het hoofd gezien worden met memorabele en gevoelige bijrol, evenals Brolin en de rest van de cast. De regie is erg sterk, hoewel de film op sommige momenten minder intiem is dan sommige andere films van Van Sant.
Jammer zijn de scènes van Penn die een bandrecorder inspreekt en verteld over gebeurtenissen en over hoe hij zich voelt. Dit komt over als een te gemakkelijk voice-over trucje. Ook al is het een accurate vertelling, de scènes voegen niet veel toe en hadden er hierdoor niet in hoeven zitten.
Tevens is het jammer hoe de overbodige eindmontage aan de kijker gepresenteerd wordt, maar dit doet op zich niets af aan deze ontzettend sterke film. Een film welke perfect materiaal is voor een regisseur als Van Sant en welke Penn op sublieme wijze tot zich heeft genomen. Ja, die Sean Penn zorgt weer goed voor ons!
