De waarheid achter de, oppervlakkig gezien, onschuldige dolfijnenindustrie is er eentje die voor opschudding zorgt.
Wie had ooit gedacht dat achter de vele dolfinaria wereldwijd een gruwelijke waarheid verscholen ging? Ric O’Barry, voormalig dolfijnen trainer van de vijf dolfijnen die de rol van populaire tv-ster Flipper vervulden in de jaren ‘60, neemt ons mee op een avontuurlijke, maar levensgevaarlijke trip naar de kern van de gruwel; The Cove , een kleine baai gelegen in het schijnbaar vredige en dolfijnen liefhebbende Taiji, Japan. De plek waar de meeste dolfijnen worden gevangen om vervolgens wereldwijd verscheept te worden.
Miljarden industrie
Het blijft een raar gezicht; een dolfinarium vol met klappende en juichende mensen op de tribune die bij elk kunstje van de dolfijnen uit hun bol lijken te gaan. Toch is dit een miljardenindustrie en trekt dit verschijnsel jaarlijks miljoenen mensen naar de dolfinaria. Kindjes vinden het leuk, de ouders kopen een knuffel voor ze in de vorm van de lieve en schattige Flipper en zo lijkt er verder weinig aan de hand. Maar wie beseft dat hier wel erg veel geld in omgaat en hoe slecht een mens daarmee kan omgaan, zet toch zijn vraagtekens bij deze ‘dierenhandel’. Het komt dan ook als een klap wanneer duidelijk wordt dat er jaarlijks meer dan 20.000 dolfijnen het loodje leggen bij de vangst, alleen in die ene baai des doods in Taiji. Waarom? Wat wordt er met al dit vlees gedaan en is dit wel de bedoeling van het draaiende houden van een tak uit de entertainment industrie? O’Barry, samen met filmmaker Louis Psihoyos, OPS (Ocean Preservation Society) en een team van experts confronteert ons zonder mededogen met wat daar in het Japanse Taiji gebeurt in deze informatieve, doch lichtelijk propagandistische documentaire.
Directe benadering
De makers hebben niet als bedoeling gehad een gegeven te registreren, noch audiovisueel de kijker op mooie plaatjes te trakteren. Deze documentaire draait niet om de feiten heen en is duidelijk een project van een persoon die iets te vertellen heeft. Iemand die zichtbaar met het verleden in zijn maag zit, want ironisch genoeg is de activist O’Barry deels de verantwoordelijke voor deze wereldwijde dolfijnen gekte, die door de tv-show Flipper gekatapulteerd werd naar ongekende populariteit. The Cove vuurt morele vraagstukken en beelden op je af waardoor je amper de tijd krijgt jezelf nog vragen te stellen. In deze context zou je The Cove kunnen vergelijken met menig Michael Moore vehikel. Dit kan als vervelend en opdringerig ervaren worden, hoe choquerend en treffend de inhoud ook is. Toch weten O’Barry & Co. zeer interessante punten aan te halen die indirect met de kern van deze documentaire te maken hebben en is de structuur van het script een houvast voor personen die minder met de materie hebben.
Cultureel erfgoed
The Cove wisselt monoloog van voornamelijk O’Barry, die varieert van de ommekeer in zijn leven tot confrontaties met tegenstanders, af met pogingen van hem en zijn crew om dichter bij de plek des onheil te komen en dit op film te krijgen, om daarna aan de hele wereld te tonen. De tactiek die het team onder leiding van O’Barry ontwikkelt en uiteindelijk gebruikt om te kunnen infiltreren in het zenuwcentrum van de dolfijnenvangst, is er eentje die The Cove een bijna heist-achtige film maakt, helemaal in de stijl van een betere Melville of een Ocean’s Eleven , waarbij hi-tech apparatuur niet wordt geschuwd. Dit maakt de film, buiten het onderwerp en activistenpraat om, een spannende zit en prikkelt de aandacht van de kijker, voor zover deze nog niet actief was. Dit is natuurlijk niet meer dan een aangenaam extraatje, want zoals gezegd, wordt een aantal interessante punten aangehaald.
Zodra duidelijk wordt welke smerige zaakjes zich afspelen in Taiji en hoe de rest van de wereld, waaronder de IWC (International Whaling Commission) hierop reageert, komen de drijfveren van de Japanners in een wel erg vreemd daglicht te staan, aangezien dolfijnenvlees in Japan niet te boek staat als consumptiegoed. Door geluidsgolven worden de dolfijnen naar de baai gelokt waar de zogenaamde Tuimelaars gescheiden worden van de andere soorten, die dan in een kleinere, afgeschermde baai worden gedood en op schepen afgevoerd. Zo halen de filmmakers de Japanse trots in hun cultuur en antipathie jegens het westen aan als reden om dit slachten voort te zetten. Een erg grimmige en gewaagde kijk op de zaken en zeker niet eentje waar de Japanners blij mee zullen zijn. Ook de kwestie om dolfijnenvlees, dat een hoge dosis kwik (=gif voor de mens) bevat, als verplichte schoollunch te introduceren is iets wat een hoop vraagtekens oproept. Of het vele dolfijnenvlees helemaal voor die lunches gebruikt wordt of dat de Japanners er toch meer van eten dan gezegd wordt, blijft onduidelijk.
Conclusie
Of je de aangehaalde onderwerpen in deze documentaire wilt geloven of niet, de kern van The Cove is en blijft een choquerende en de aangehaalde vraagstukken, aangedikt of niet, geven stof tot nadenken. Voor een visueel gerichte documentaire moet je niet bij deze film zijn, daarvoor verwijzen we je naar Fothergills en Linfields Earth , maar wees er wel bij als je een zwarte en onderbelicht hoofdstuk uit onze rare entertainment industrie onthuld wilt zien, zij het op een wat opdringerige en weinig suggestieve wijze.
