Onlangs stond er een jubelend bericht op internet dat 2010 een succesvol jaar was voor de Nederlandse film met 11 gouden films ( 100.000 bezoekers), 2 platina films (400.000 bezoekers), 1 diamanten ( 1 miljoen bezoekers) en een kristallen film (documentaire Janine , meer dan 10.000 bezoekers). Gouden films werden gewonnen door onder meer Sint , New Kids: Turbo , De Eetclub en De Gelukkige Huisvrouw .
Jaap Mees is sinds hij op zijn zevende jaar in de bioscoop zag in de ban van de magie van film. Hij belandde daarom op de Filmschool in Londen toen hij ouder was en schreef voor diverse sites in Engeland. Tegenwoordig is hij filmmaker en schrijft onder meer voor filmblad Skrien en MovieSense.
Ik weet niet of het nou iets is om zo trots op te zijn dat New Kids: Turbo , een boertige film over grofgebekte Brabantse leeghoofden, die zich asociaal en puberaal gedragen, een van de best bezochte films van dit jaar is. Waarbij ik moet toegeven dat producent Oerlemans wel een neus voor succes heeft. Andere goed scorende films zijn Sint van Dick Maas die Sinterklaas laat verworden tot horrorfiguur en de grootste publiekstrekker Komt Een Vrouw Bij de Dokter van Reinout Oerlemans (meer dan 1 miljoen bezoekers), een platte en met clichés doordrenkte rolprent over een man die vreemd gaat, ook al krijgt zijn vrouw kanker. Zo zie je maar weer, de hoeveelheid toeschouwers zegt helemaal niets over de kwaliteit van de film.
Janine Jansen
De documentaire Janine van Paul Cohen over violiste Janine Jansen won de kristallen film. Deze goed gemaakte documentaire die een mooi uitgebalanceerd beeld schetst van de uiterst gedreven en uitzonderlijk muzikale violiste,werd volkomen onterecht overgeslagen bij de Gouden Kalveren uitreiking op het NFF in Utrecht dit jaar.
De échte interessante Nederlandse films worden momenteel vooral door vrouwen gemaakt. Filmmaaksters als Jiska Rickels ( Four Elements ), Esther Rots ( Kan Door Huid Heen , laatst nog op televisie), Nanouk Leopold ( Guernsey ), Urszula Antoniak ( Nothing Personal , genomineerd voor de European Discovery Award), Simone van Dusseldorp ( Briefgeheim ), Digna Sinke ( Tiengemeten ) en Eugenie Jansen ( Calimucho ). Ook verwacht ik veel van de nieuwe film van Paula van der Oest, Black Buttterflies , over de Zuid-Afrikaanse dichteres Ingrid Jonker, gespeeld door Carice van Houten.
Het absoluut grootste succes van dit jaar was het winnen van zowel de IDFA Award voor Beste Documentaire als voor de Beste Nederlandse Documentaire door de documentairemaker Leonard Retel Helmrich met zijn documentaire Stand van de Sterren (maart 2011 in de bioscoop). Het derde deel van zijn trilogie over een Indonesische familie in Jakarta. Eerder kwamen uit Stand van de Zon in 2001 en in 2004 Stand van de Maan (Joris Ivens Award). Stand van de Sterren portretteert op humane wijze een familie; de problemen binnen dit gezin op sociaal, religieus en educatief gebied, vormen een afspiegeling van de moeilijkheden in de bredere samenleving. Gedraaid op virtuoze en unieke wijze in de single shot camera stijl, een manier van filmen die niet zo zeer denkt in shots maar in camerabewegingen. Gebaseerd op de ideeën van André Bazin, de Franse filmfilosoof die vond dat de essentie van cinema zit in de beweging van de camera.
Uit: Stand van de Sterren
In recensies over Retel Helmrich’s films lees je nergens dat zijn manier van filmen de filmische beeldtaal vernieuwd heeft. Net zoals grote filmmakers als Roberto Rossellini en Orson Welles in het verleden technieken uitvonden om de expressie mogelijkheden te vergroten. Rossellini vond een zoom lens uit met afstandbediening en Welles werd bekend om zijn diepte-scherpte lens. Leonard’s uitvinding van de Steady Wing , een lichtgewicht apparaat met twee handvatten, dat zorgt voor een grotere mobiliteit van de camera, is ook uiterst vernieuwend.
Tot slot enkele films om naar uit te kijken in 2011 zijn: The Future van Miranda July ( Me and You and Everyone We Know ), Biutiful van Ajelandro Gonzáles Iñárritu, The Tree of Life van Terrence Malick, Metafysica van Esther Rots en het al eerder genoemde Black Butterflies en vergeet vooral niet om Stand van de Sterren te gaan zien van Leonard Retel Helmrich.
