En? Hebben jullie je er allemaal al een beetje op voorbereid? Op dit weekend? Je favoriete merk chips ingeslagen? Vrienden uitgenodigd? Al een beetje vóórgeslapen? Je baas ingelicht dat het best wel eens zou kunnen dat je maandag een uurtje later komt? Mooi zo. Ik ook niet.
Martijn Konings is een 34-jarig jongetje, semi-nerd, parttime superheld en verzamelaar plus liefhebber van goede fil In de breedste zin van het woord. En over dat alles mag hij graag verhaaltjes schrijven.
Want om heel eerlijk te zijn, vind ik die hele Oscaruitreiking dodelijk saai. Het is midden in de nacht en het is allemaal véél te langdradig, met als gevolg dat ik meestal al in slaap ben gevallen voordat Bridget Maasland heeft kunnen vertellen waarom het handtasje van de vrouw van de regisseur van één of andere Koreaans Oorlogsdrama niet past bij de kleur van de wenkbrauwen van haar man. Bovendien zijn er veel te veel categorieën die me echt niks boeien: beste kostuumontwerp, beste geluidseffecten, beste make-up. Het zal allemaal wel. Alles bij elkaar is dit voor mij genoeg reden om er niet meer voor wakker te blijven. Ik zie maandagochtend wel op het nieuws dat Black Swan en/of The King’s Speech de grote winnaar(s) zijn, en dat True Grit en The Social Network in zo’n beetje elke categorie naast de prijzen hebben gegrepen.
Maar er is één categorie die me dit jaar wel erg fascineert, en dat is de categorie ‘Beste Documentaire’. Want? Banksy is genomineerd.
Voor de 3 mensen op aarde die hem nog niet kennen: Banksy is een zogenaamde ‘guerrillakunstenaar’, en wel de bekendste die op dit moment op aarde rondloopt. Hij voorziet de straten van grote steden van zijn kunst, terwijl zijn schilderijen en zeefdrukken op diverse veilingen voor tienduizenden euro’s van eigenaar veranderen. En niemand weet wie hij precies is. Een soort van Spider-Man met een spuitbus, zeg maar. En deze meneer heeft nu dus een documentaire gemaakt, genaamd Exit Through The Gift Shop . In deze documentaire vertelt hij het verhaal van ‘Mr. Brainwash’, een vriendje van hem die eigenlijk een documentaire over Banksy zou maken, maar daar zó slecht en chaotisch in was, dat ze de rollen maar hebben omgedraaid. Dus Mr. Brainwash ging ‘kunst’ maken en Banksy ging het registreren. Zegt hij.
Ja, ik heb deze documentaire gezien, meerdere malen zelfs. Sterker nog: op de dag van de release had ik al de UK-dvd versie met ‘unique 2D viewing glasses, for your viewing pleasure’ (haha!) in huis. Maar dat is met name omdat ik een bovengemiddelde interesse heb in street-art. Niet omdat de documentaire op zich nou zo enorm fantastisch is. Want dat is hij niet. En al helemaal niet Oscar-waardig. Maar toch…
Toch zou het me niks verbazen als Banksy hem gewoon gaat winnen. Dat zou zijn ‘Mr. Brainwash – hoax’ perfectioneren. Want, zonder enorme spoilers te gebruiken, er klopt natuurlijk helemaal geen reet van het hele verhaal dat in de documentaire verteld wordt. Maar het grote publiek slikt het allemaal als de waarheid. Het knappe is, dat Banksy met zijn documentaire eigenlijk de kunst die hij zelf groot heeft gemaakt – waar de documentaire dus zelf ook een onderdeel van is – met de grond gelijk maakt. En dit is precies wat de documentaire waanzinnig versterkt, en zijn statement tegen Mr. Brainwash-achtige types tegelijkertijd bevestigt én onderuithaalt. Een soort van Inception , maar dan nog nét iets extremer, omdat het zich eigenlijk ook weer gewoon in ‘de echte wereld’ afspeelt. En juist daarom is hij zo sterk. Omdat het wordt gepresenteerd als een documentaire.
Wat ook wel interessant is, is het feit dat de ware identiteit van Banksy bij niemand bekend is. Dat levert natuurlijk wel wat problemen op: wie gaat er dan het podium op om Morgan Freeman de hand te schudden en met krokodillentranen zijn vader, zijn moeder, de regisseur, The Academy, de make-up dames, de gaffer*, zijn leraar van de basisschool, het leuke meisje van de catering, en bovenal God te bedanken? Ik heb geen idee. Er gaan geruchten dat er vijf mannen met een apenmasker in de zaal zullen zitten, waarvan er ééntje dan Banksy zelf is. Of niet, dat kan ook. Niemand die het weet, tenslotte.
Ik verwacht nog wel een grote stunt van Banksy bij de Oscars zelf. Afgelopen week heeft hij al enkele kunstwerken op de muren van Los Angeles achtergelaten, waaronder een groot billboard recht tegenover het hoofdkantoor van de Academy. Een ander werk is na een paar dagen al (letterlijk!) uit een muur gehakt en staat al op eBay. En dit haalt natuurlijk allemaal de pers. Dus met de buzz rond deze film zit het wel goed. Maar toch. Een of andere stunt tijdens de uitreiking zou toch wel de kers op de spreekwoordelijke taart zijn.
En weet je… Of hij volgende week die Oscar binnensleept of niet, dat doet eigenlijk helemaal niet zo terzake. Wat Banksy met deze film wil zeggen én al bereikt heeft, is vele malen groter dan een gouden beeldje. Deze man heeft er (mede) voor gezorgd dat er een nieuwe stroming in de beeldende kunst is ontstaan, en dat deze serieus wordt genomen. En daar kan geen Oscar tegenop.
* Eindelijk, EINDELIJK heb ik een reden gevonden om het woord 'gaffer' in een column te gebruiken. Hoera!
