Het boek en de film als wonderschone, maar tragische eeneiige tweeling.
In 2005 bracht de Britse auteur Kazuo Ishiguro zijn zesde roman uit: Never Let Me Go . Naar aanleiding van de succesvolle verfilming van zijn derde roman The Remains Of The Day uit 1993, dook scenarist Alex Garland ( 28 Days Later, The Beach ) op het manuscript met het idee het verhaal te verfilmen. Met regisseur Mark Romanek ( One Hour Photo ) en veel genomineerde en bekroonde acteurs en actrices aan boord moest dit project wel een prachtige en volwaardige adaptie van het boek worden. De vraag is of de film in dit opzicht geslaagd is.
In Never Let Me Go volg je drie personen: Kathy (Carey Mulligan), Tommy (Andrew Garfield) en Ruth (Keira Knightley). Ze groeien op in de kostschool Hailsham. De kinderen blijken met een bepaald doel op deze plek gehouden te worden. Eén ding is duidelijk: als echte mensen worden ze er niet behandeld en hun leven zullen ze op een niet-normale manier afronden. Gedurende hun leven krijgen ze op een bijzondere manier te maken met liefde, verlies, jaloezie en verraad.
Blauwdruk
Het boek blijkt een echte blauwdruk te zijn van de film: geen element uit het oorspronkelijke verhaal wordt overgeslagen in de filmbewerking. Dat geldt zowel voor het verhaal, waarin alle belangrijke en onbelangrijke gebeurtenissen tot in de kleinste details terugkomen, als voor de vertelstructuur vanuit de ik-persoon. Ook de levensfasen die het verhaal in drieën delen en zelfs een ogenschijnlijke kleinigheid als de locatie van een gestrande boot, komen direct uit het boek. Het is te merken dat de regisseur dit nauwgezet gevolgd heeft. De blauwdruk geldt niet alleen voor het verhaal, maar ook voor de trieste sfeer en de poëtische toon van de vertelling. De bitterzoete locaties van het klinische Hailsham, de verslonsde huisjes en de lege, eenzame ziekenhuizen aan het einde van de film zijn adembenemend vertaald uit het boek. De film oogt romantisch, maar de tragiek van Kathy’s verhaal grijpt je aan, zoals ook in het boek gebeurde.
Vragen zonder antwoord
De grote zwakte van de film betreft de omgang met de thematiek. Meerdere thema’s worden aangesneden, maar niet voldoende behandeld. Eén van de behandelde vraagstukken bijvoorbeeld betreft eenzaamheid. Dit wordt kort aangestipt doordat Kathy en Tommy van jongs af aan iets voor elkaar voelen. Ruth voelt zich buitengesloten en uit angst voor eenzaamheid komt ze tussen beiden en gaat een relatie aan met Tommy. Daar gaan de makers niet dieper op in, sterker nog, ze brengen nog meer grote onderwerpen ter sprake en poneren nog meer ingewikkelde levensvragen over waartoe we hier op aarde zijn, voor wie we leven en of we invloed kunnen uitoefenen op ons lot. Dit alles zonder antwoorden te geven of je mee te sleuren in één van de voornoemde thema's. Voor de één kan het kort bespreken en het louter stellen van vragen de kracht zijn van Never Let Me Go . Voor de ander zou het een zwak punt en een teken van onmacht zijn die vragen te beantwoorden en van overmoed getuigen om zoveel te willen behandelen.
Het laat je nooit meer gaan
Never Let Me Go laat je echter niet koud. De samenkomst van de oogstrelende beelden, de ellendige gebeurtenissen en de onbeantwoorde vraagstukken ontroeren steeds meer. Er zijn nog twee factoren die de meeste emotie oproepen. Ten eerste is dat de muziek van Rachel Portman ( Chocolat, Ciderhouse Rules ) die je met veel strijkinstrumenten op sommige momenten door je hart snijdt en die onopvallend de juiste toon van spanning, romantiek en emotie ondersteunt. Ook het lied Never Let Me Go van Jane Monheit dat Kathy van Tommy op een cassettebandje krijgt, grijpt je acuut aan, stokt je adem en geeft een brok in keel. Het tweede is het ijzersterke, menselijke acteerwerk van alle acteurs. Iedereen speelt op de top van hun kunnen. Met name Andrew Garfield weet zijn rol zó goed te spelen, dat je niet weet of Tommy nu autistisch is of niet. Maar ook Carey Mulligan zet na An Education opnieuw een wervelende prestatie neer.
Conclusie
Never Let Me Go is een prachtig ogend, cinematografisch verantwoord en muzikaal sterk ondersteunde vertelling van exact hetzelfde verhaal als het boek. Het staat bij dezelfde vragen stil, alleen brengt het je helaas niet verder in de antwoorden op die vragen. De film is uniek in het samen voegen van thema's als coming-of-age, drama en romantiek. Never Let Me Go is visueel sterk en blijkt een meesterwerk in het vertellen van een verhaal en het verfilmen van een boek. Beide zijn als een eeneiige tweeling die allebei hun eigen kwaliteiten hebben, maar die je alleen uit elkaar kunt houden wanneer je ze beter kent.
