Het leven van een stel mariniers in een Duitse U-boot, tijdens de Tweede Wereldoorlog.
In 1976 had een stel Amerikanen het idee Das Boot , het boek van schrijver Lothar-Günther Buchheim, te verfilmen. Dit is er echter nooit van gekomen en drie jaar later is het project in zijn geheel overgenomen door Duitsers. De film moest authentiek aanvoelen en zo is er gekozen voor een compleet Duitse cast en crew. Wolfgang Petersen, destijds nog beginnend filmmaker, is als regisseur verbonden aan de verfilming, waardoor het balletje is gaan rollen en we nu te maken hebben met één van de beste oorlogsfilms ooit. De blu-ray van Sony Pictures Home Entertainment laat ons Das Boot nu ervaren alsof we zelf deel uitmaken van de crew van de U-96.
Moeilijke missie
Het is het najaar van 1941 wanneer in La Rochelle, aan de Franse kust, 50 Duitse militairen zich zat drinken en plezier maken in een Franse nachtclub. Dit kan voor hen de laatste keer zijn, aangezien ze de volgende morgen aan boord van een onderzeeër zullen gaan, met als missie het onderscheppen van zoveel mogelijk bevoorrading van de vijand. Wat de bemanning echter te wachten staat, naarmate ze langer op de Atlantische Oceaan verblijven, is verveling. Wanneer na lange tijd de vijandelijke schepen in zicht komen, slaat de verveling van de bemanning om in angst en het verlangen naar de thuishaven.
Wolfgang Petersen had geen makkelijke missie. Het boek is een tot in details nauwkeurige vertelling van de gebeurtenissen in een U-boot. De schrijver, Lothar-Günther Buchheim, heeft zijn boek namelijk gebaseerd op persoonlijke ervaringen: Buchheim heeft zelf gediend op een onderzeeër, tijdens de Tweede Wereldoorlog. Het verhaal van de mannen in Das Boot is fictief, maar de strubbelingen waar ze mee te maken krijgen en de omgeving, waarin ze als sardientjes in een blik leven, zijn waarheidsgetrouw. Dit is magnifiek voor de lezer, maar een nachtmerrie voor degene die dit op geloofwaardige wijze wil omzetten in film. Wolfgang Petersen en zijn team is het met verve gelukt, want Das Boot is een intens stukje claustrofobische cinema geworden.
Realistisch
In 1981 uitgebracht als bioscoopfilm van 149 minuten, maar heden ten dage vooral bekend als de Director's Cut van 209 minuten (die ook op deze blu-ray staat), is Das Boot een film die geen kant kiest. We hebben te maken met 50 Duitsers in een onderzeeër, maar naarmate de film vordert, maakt nationaliteit niet veel meer uit. Petersen laat ons vooral zien wat er met een mens gebeurt wanneer deze maandenlang opgesloten zit in een onderzeeër. De cast heeft dit ook daadwerkelijk moeten ondervinden. Maandenlang werd er gefilmd, zonder dat de acteurs de set uit mochten. Dit maakt dat het uiterlijk van de cast niet door make-up, maar door moeheid en uitputting gaat lijken alsof het maandenlang op zee heeft doorgebracht. Dit helpt enorm bij het realistische karakter dat Das Boot nastreeft.
Het is echter maar een hulpmiddel bij het concretiseren van iets groots. Das Boot is magistraal op veel vlakken. De sets zijn enorm indrukwekkend; het interieur van de U-96 is met assistentie van o.a. Heinrich Lehmann-Willenbrock, de kapitein van de echte U-96, omgetoverd tot een set die weinig zal verschillen van het interieur van de echte U-96. Maar het is vooral de manier waarop deze in beeld wordt gebracht. Cinematograaf Jost Vacano had de beschikking over een zelf ontworpen kleine steadicam, waarmee hij de claustrofobie kon vatten en zich kon manoeuvreren door de onderzeeër. De choreografie die we hierbij te zien krijgen is verbazingwekkend. De acteurs en Vacano zijn zo goed op elkaar ingespeeld, dat we een paar bijzonder sterk geënsceneerde shots te zien krijgen. De cinematografie is hier grandioos. De blu-ray van Sony Entertainment laat je dit nog veel beter tot je nemen door de uiterst precieze restauratie van het oorspronkelijke beeld- en geluidsmateriaal. Das Boot is nog nooit zo'n fijne ervaring geweest.
Gedenkwaardig
Wanneer alles er zo echt uitziet en aanvoelt, is het voor de acteurs uiteraard ook makkelijker zich in te leven in een rol. Los van wat theatraal acteerwerk (vooral wanneer de actie inslaat), heeft Das Boot enkel sterk acteerwerk. Jürgen Prochnow en Herbert Grönemeyer zijn zowat de enige bekende acteurs tussen voornamelijk onbekende acteurs. Die staan hier echter prima hun mannetje, wat duidelijker te zien is in de Director's Cut. Deze versie focust zich meer op karakterontwikkeling en niet zozeer op de actie, die vooral in de theatrale versie op de voorgrond staat. Een geweldig aspect aan de film is de score van Klaus Doldinger. Het fenomenaal dreigende openingsshot van Das Boot , onder begeleiding van Doldingers bekende tune, is onvergetelijk. Jammer dat velen waarschijnlijk enkel de techno-versie uit de jaren '90 kennen.
Na alle lof over de productie zou je bijna vergeten dat Das Boot gewoon een erg sterke film is, die heerlijk wegkijkt, zelfs met zijn 209 minuten. De boodschap is niet te ver naar de voorgrond geschoven en uit zich meer via de acteurs, die het geloof in een ideologie langzaamaan verliezen. Het moraal, dat in een Amerikaanse versie waarschijnlijk te nadrukkelijk aanwezig was geweest, blijft uit. Wolfgang Petersens primaire doel was het tonen van de waanzin die oorlog met zich meebrengt. Met de eindscène van Das Boot heeft hij misschien wel een van de meest gedenkwaardige eindscènes ooit op film vastgelegd. De waanzin van oorlog in een notendop.
Extra's
Het werd tijd dat Das Boot op blu-ray verscheen. Helaas is het enkel bij de Director's Cut gebleven, maar deze is zó goed op de blu-ray schijf gezet, dat het bijna niet deert. Het beeld is geweldig scherp, waardoor we ons bijna in de onderzeeër zelf bevinden en het geluid laat zich vooral horen tijdens de bombardementen. De extra's zijn volop aanwezig op de tweede schijf van deze 2-disc set. We krijgen een zeer gedetailleerde making-of, een leuke terugkeer van Jürgen Prochnow en Wolfgang Petersen op de set van Das Boot , audiocommentaar van Prochnow en Petersen, een special over hoe de Director's Cut tot stand is gekomen en nog meer.
is een grootse productie, wat niet automatisch betekent dat je een goede film in handen hebt. Bij is dat gelukkig wel het geval. Wolfgang Petersen heeft het echte leven op een onderzeeër kunnen vastleggen en maakt de Director's Cut, die 209 minuten beslaat, geen moment saai. De fenomenale cinematografie en het sterke acteerwerk maken dat je geen moment wegkijkt van deze verbeelding van de waanzin die oorlog met zich meebrengt. Te koop vanaf 6 juli 2011.
